ایسسیق هوا سببلی تورکیه ده گی موزلیک لر نینگ یوق بولیشی ممکن

قویاش نوری نی عکس ایتدیریب دنیا نینگ حددن تشقری ایسسیق بولیشی نینگ آلدینی آله دیگن قطب لرده گی موزلیک لرنینگ موجودیتی, میلادی 1970 ییلدن بیری تقریباً یریم بولیب قالگن وضعیتده.  اقلیم اوزگریشی نینگ تاثیری بیلن یوز بیرگن اوشبو حادثه لر, فقط گینه قطب موزلیک لری بیلن چیگره لنگن ایمس.  موجود بولگن محیط نینگ سوو منبعی نی تشکیل ایته یاتگن تاغ لرده گی موزلیک لر هم ایریماقده.

استانبول تخنیک عالی بیلیم یورتی یورو آسیا ییر بیلیم لری انستیتوتی, منجمد ییر بیلیم لری دیپارتمنتی نینگ استادی پروفیسر داکتر محمد عاکف ساریقایه, قطب موزلیک لری نینگ کتته, تاغ موزلیک لری نینگ ایسه کیچیک ایکن لیگینی بیلدیردی. 

اقلیم بحرانی بیلن بیرگه ایکله موزلیک توری نینگ هم ایریب باریاتگن لیگی نی بیلدیرگن ساریقایه, "اوشبو جهت دن ایکاوی نی بیر بیر لریدن اجره تیش ممکن ایمس.  قطب موزلیک لری نینگ کتته ایکن لیگی سببلی اولرنینگ ایریشی پروسه سی تاغ لرده گی قدر تیز بولمه یدی. اورته کینگلیکده گی منطقه لرده موزلیک لرنینگ ایریشی ینه ده آسانراق بوله دی" دییه قید ایتدی. 

صنایع له شیش نتیجه سیده ایسسیق لیک نینگ آرتیب کیتگن لیگی نینگ دنیا ده بولگن لیگی دیک تورکیه ده هم موزلیک لرنی آزه یتیرگن لیگینی بیلدیرگن ساریقایه, تاغ لرده گی موزلیک لرنینگ اساسی سوو منبعی ایکن لیگی و بو موزلیک لرنینگ ایریشی نینگ سوو منبعی نینگ کمه یشی معنی سی گه کیله دیگن لیگینی معلوم قیلدی. 

دنیا نینگ باشقه منطقه لری بیلن سالیشتیریلگنده انادولو ده کتته موزلیک کتله لری نینگ موجود ایمس لیگی, موجود موزلیک لرنینگ ایریگنی نینگ مهم بیر تاثیر قالدیرمه گن لیگینی معلوم قیلگن ساریقایه, اوز سوز لرینی, "تورکیه ده توپلم 12 جایده 51 موزلیک منطقه سی موجود و توپلم 10 کیلومتر مربع لیک بیر ساحه نی قمره ماقده.  آغری تاغی نینگ چوققیسیده گی اینگ کتته موزلیگی میز, میلادی 1976- ییلده تقریباً 8 کیلومتر مربع ایکن, حاضرگی کونده ایسه 5 کیلومتر مربع بولیب قالگن وضعیتده.  موزلیک ساحه لری میز نینگ 30 الی 35 فایز مقیاسیده  آزه یگن لیگی کورینماقده.  هککاری ولایتیده جایلشگن جیلو تاغ لریده گی موزلیک لری میز, سونگّی 100 ییلده 50 الی 60 فایز آزه یگن وضعیتده.  قیلینگن تدقیقات لر گه کوره هوا ایسسیق لیگی نینگ بونده ی دوام ایتیشی تقدیرده, ارجیاس ده گی موزلیک لرنینگ همه سی نینگ یوق بولیشی نینگ ممکن ایکن لیگینی اویله ماقده میز.  دنیا مقیاسیده ایسسیق لیک نینگ آرتیب کیتیشی نینگ انسان فعالیت لری بیلن بیرله شیشی موزلیک لرنینگ ایریشی نی تیزلشتیرماقده.  جیلو ده گی توریزم دن کیلیب چیقه یاتگن انسان فعالیت لرینی اوشبو دایره ده مثال قیلیب کورسه تیش ممکن.  ایسسیق لیک بیلن انسان فعالیت لری نینگ بیرله شیشی نتیجه سیده موزلیک لرنینگ ایریشی آرتیب کیتیب سوو منبع لری گه منفی تاثیر قالدیرماقده" شکلیده دوام ایتدیردی. 

"50 ییلده تاغ و وادی موزلیک لری نینگ همه سی نینگ ایریب کیتیشی نینگ ممکن ایکن لیگی اویلنماقده"

بوغاز ایچی عالی بیلیم یورتی اقلیم اوزگریشی و سیاست لری تطبیق و تدقیق مرکزی رهبرلیک کینگشی اعضاسی پروفیسر داکتر مراد تورکَش, تورکیه ده انیق بیر شکلده تاغ موزلیک لری و آغری ده گی تکه موزلیگی نینگ سونگّی 50 ییلده جدل روشده ایریگن لیگینی بیلدیردی.

تورکَش, "بونده ی دوام ایتیشی تقدیرده کیلگوسی 50 ییل مابینیده تاغ, وادی موزلیک لری نینگ همه سی نینگ ایریب کیتیشی نینگ ممکن ایکن لیگی اویلنماقده.  وضعیت تورکیه اوچون هم خوددی شونده ی. زیرا قیلینگن تدقیقات لر تورکیه نینگ فرقلی جای لریده قالگن تاغ لر اوستیده گی موزلیک لرنینگ و وادی موزلیک لری نینگ جدل روشده ایریب یوق بولگن لیگینی کورستماقده" دییه قید ایتدی. 

"ایزوستاتیک موازنه بوزیلماقده"

تازغ موزلیک لری نینگ آزه لیشی بیلن تیگره گیده تشکیل ایتگن اوزیگه خاص اقلیم و خوددی شوو اقلیم نینگ حاکم بولگن جغرافیه نینگ ایندی ییترلی مقیاسده سوو منبعی گه ایگه بوله آلمه یدیگن لیگی نی بیلدیرگن تورکَش, اوز سوزلرینی, "اینیقسه همالیا, آنت تاغ لریده ایریم پیتلرده کوتیلمه گن بیر شکلده قار و موزلرنینگ ایریب کیتیشی, سوو تاشقین لری و توپراق سیلجیشی گه سبب بولماقده.  اوزاق مدتلیک تاثیر اوله راق ایسه ایزوستاتیک موازنه بوزیلماقده.  موزلیک لرنینگ وقت نینگ اوتیشی بیلن همه سی نینگ ایریب کیتیشی سوو منبع لری نینگ آزه یشی, اورمان یوقاری بولیم لری نینگ قوریب قالیشی, او ییرده گی هبیتات نینگ بوزیلیشی و عصر لر دوامیده کوچی شکلیده حیوان لری نی اوتله تیاتگن و چارواچیلیک بیلن شغلله نیاتگن کیشی لر گه منفی تاثیر قالدیریشی معنی سی گه کیلماقده" شکلیده دوام ایتدیردی.