نظری به آجندای ترکیه وجهان ۱۵۰ ۲۳/۰۸/۱۳۹۴

نظری به آجندای ترکیه و جهان
۱۵۰
۲۰۱۵/۱۱/۱۴
سوریه صحنه زورآزمایی قدرتهای جهان است
جنگ داخلی سوریه که از نزدیک به ۴ سال پیش اغاز شده و همچنان ادامه دارد از حالت یک جنگ محدود به سوریه خارج شده است
اکنون همه آنهایی که به دنبال حفظ وضع موجود در سوریه هستند و یا تمامی کسانی که میخواهند اسد و رژیم بعث را سرنگون کنند برای اینده سوریه و تمامی خاورمیانه، طرحهای خاصی در نظر گرفته اند. همین امر عامل اصلی عدم پایان جنگ داخلی در سوریه و تعمیق روز افزون آن است. در واقع بحران سوریه را نیز میتوان بحرانی برای خاورمیانه و هم بحرانی برای همه جهان دانست. به این ترتیب بحران سوریه تبدیل به صحنه زورآزمایی کشورهای قدرتمند جهان شده است.
با نگاهی به لیست کشورهای شرکت کننده در اجلاس وین که در تاریخ ۶ نوامبر در مورد سوریه برگزار شد میتوان به عمق این مسئله بیش از پیش آگاه گشت. در این اجلاس کشورهای آمریکا، روسیه، چین، انگلستان، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ترکیه، عربستان سعودی، مصر، قطر، اردن، لبنان، عراق، عمان، امارات متحده عربی و ایران نیز حضور داشتند. تاکنون هیچ یک از این دیدارها نتیجه ای دربرنداشته که این خود مبین پیچیدگی شدید بحران سوریه است. بعبارتی دیگر متوقف کردن جنگ داخلی در سوریه از زاویه تامین و گسترش صلح در خاورمیانه امری مهم است.
اکنون از شما دعوت میکنیم که به ارزیابی های پروفسور دکتر رمضان گوزن استاد علوم سیاسی و روابط بین المللی دانشگاه مرمره یی ترکیه در این خصوص توجه فرمایید...
وقتی که از کنفرانس وین سخن میگوییم افراد آگاه به یاد دو کنفرانسی می افتند که در خلال صده گذشته برای تعیین سرنوشت خاورمیانه برگزار شده بود. نخستین آنها کنفرانس پاریس بود که به دنبال جنگ جهانی اول، در سالهای ۱۹۱۹ و ۱۹۲۰ در پایتخت فرانسه برگزار گردید. و دومین کنفرانس آن نیز، در 30 نوامبر سال ۱۹۹۱ در جریان جنگ عراق و کویت درمادرید پایتخت اسپانیا برگزار گردید. کنفرانس پاریس راه را برای انقراض امپراطوری عثمانی و تشکیل حکومتهای جدید در خاورمیانه باز کرد و کنفرانس مادریدنیزدرخصوص مسئله اعراب واسراییل بود. وقتی به این دو کنفرانس مینگریم متوجه میشویم که نه کنفرانس پاریس توانست ثبات خاورمیانه را تضمین کند و نه کنفرانس مادرید قادر شد تا مسئله اعراب و اسراییل را حل نماید. حتی میتوان گفت که تصمیمات اخذ شده در کنفرانس پاریس به نوعی زمینه ساز مشکلاتی شده که امروز خاورمیانه و بصورت دقیقتر سوریه با ان روبرو شده است. به تعقیب این کنفرانس مرزها و رژیمهایی جعلی در خاورمیانه تاسیس شد که فاقد سابقه تاریخی بودند. بی تردید دو مسئله رژیم توتالیتر سوریه و مسئله فلسطین لازم است که در هنگام طراحی سوریه جدید مورد توجه جدی قرار بگیرد. البته در حال حاضر تلاش تمامی فعالین بین المللی خاموش شدن سلاحها در سوریه و تامین صلح و امنیت در این کشور ویران و خسته و فرسوده از چهار سال جنگ داخلی است. در همین راستا، ضروری است تا جنگ داخلی در این کشور به اتمام برسد و به حضور تروریستهای داعش در این منطقه پایان داده شود و تلاشها برای تشکیل حکومتی مردمی در این کشور اغاز گردد. اما موضوع اصلی در این خصوص ان است که اسد در حکومت اینده سوریه حضور خواهد داشت یا خیر؟ طبعا در این خصوص تصمیماتی که کشورهای رقیب درسوریه اخذ خواهند کرد امری بسیار مهم است. در سوریه دو گروه رودرروی هم هستند. در یک طرف کشورهای آمریکا، انگلستان، فرانسه، آلمان، ترکیه، عربستان سعودی و قطر قرار دارند و در بلاک دیگر کشورهای روسیه، چین، عراق و ایران حضور دارند. یکی از ویژگیهای این بلاک بندی اختلاف مذهبی میان ایران وعربستان سعودی است. البته دراین رقابت عوامل دیگری چون شرایط جیوپولتیک، جیواستراتژیک، انرژی، نفوذ اقتصادی، منطقه نفوذ، بازار سلاح، پرستیژ و وجهه هردوکشورمهم است. هنگامیکه اززاویه تاریخی ویا دینامیکهای موجود به کنفرانس وین مینگریم، متوجه میشویم که این کنفرانس دارای پتانسیل بالایی در تعیین اینده تمامی خاورمیانه است و مسئله صرفا به سوریه محدود نمیشود. به نظر میرسد که کنفرانس وین به همان میزان کنفرانسهای پاریس و مادرید مهم و در اینده خاورمیانه تاثیرگذار خواهد بود.