سال 1395 در ایران چه گذشت؟ بخش دوم: مشکلات و رویدادهای اجتماعی

در گزارش اغلب رسانه های ایرانی در خصوص مسائل گوناگون زندگی اجتماعی این کشور و آمارهای نسبی در رابطه با این رویدادها در سال 1395 هجری شمسی، مشکلاتی که در جوامع و افراد در رده های سنی مختلف به وجود آمده است به چشم می خورد.

- اعدام بیش از 550 نفر 

یکی از این مسائل پدیده اعدام است که افراد تحت عنوان جرایم و اتهامات مختلف دچار آن شده اند. بنا بر آمارهایی که در نهاد ها و خبرگزاری های گوناگون ذکر شده است، حکم اعدام حدود 567 نفر از روزهای نخست فروردین این سال تا روزهای پایانی آن اجرا شده است. رقم مذکور می تواند بیش از این باشد.

در این چارچوب، محسن اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه ایران در نشستی در ماه گذشته اعلام کرد که از حق قصاص 328 نفر گذشت شده است.

-دستگیری و عدم مجوز فعالیت به جامعه اهل سنت

مسئله اقلیت ها در ایران همیشه مدنظر فعالان اجتماعی و سیاسی در سراسر جهان قرار دارد. از مهمترین این رویدادها می توان به این موارد اشاره کرد:

فروردین ماه: بازداشت دست کم 13 تن از شهروندان عرب در سالگرد اعتراضات فروردین 84 ، بازداشت روحانی اهل سنت در میرجاوه استان سیستان و بلوچستان به دلیل انتشار عکس تخریب خانه های مردم.

اردبیهشت: بازداشت یک روحانی اهل سنت در ایرانشهر، سیستان و بلوچستان و جمع آوری تعداد زیادی از کتابهای اهل سنت از نمایشگاه کتاب، ممانعت از شرکت امام جمعه اهل سنت آزادشهر گلستان در مراسم فارغ التحصیلی زاهدان.

خرداد: صدور حکم شلاق، حبس و جریمه برای 26 نفر از هواداران تیم تراکتورسازی تبریز با اتهام "مشارکت در اخلال در نظم و آسایش عمومی از طریق ایجاد هیاهو و جنجال" و پلمب نمازخانه حضرت سلمان فارسی تحت عنوان "عدم رعایت ضوابط فنی و شهرسازی" توسط شهرداری مشهد.

تیر: یورش نیروهای امنیتی به نمازخانه پونک تهران در آخرین روز رمضان.

شهریور: بازداشت شماری از کولبران کرد در سردشت استان آذربایجان غربی

دی: زخمی شدن سه شهروند بلوچ در پی تیراندازی مستقیم سپاه در سرباز شهر زاهدان، بازداشت 49 نفر از اهالی یکی از مناطق زاهدان در پی اعتراض به تخریب خانه های خود و در گیری با ماموران پشتیبانی.

- کمبود امکانات تحصیلی و سوء تغذیه کودکان در مناطق مختلف ایران

برخلاف برخی از شهرهای بزرگ ایران که امکانات تحصیلی و تغذیه کودکان دچار مشکل نیستند، در برخی از این موارد این شمار با توجه به جمعیت شان ارقام بسیار بالایی دارند.

گزارش های مختلف در ماه های سال 1395 این واقعیت را نشان می دهد که کودکان مناطق محروم از کمبود تغذیه و امکانات اجتماعی و تحصیلی رنج می برند.

برخی از گزارش های برجسته در این مورد بدین شرح هستند:

فروردین و اردیبهشت: 2000 کودک زیرشش سال درکهگیلویه وبویراحمد و 1700 کودک زیر 5 سال دچار سوء تغذیه هستند.

خرداد: 6313 دانش آموز در استان گلستان از تحصیل بازمانده اند.

شهریور: به گفته معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و امور اجتماعی ایران طبق آمار 150 هزار کودک دچار سوء تغذیه در این کشور وجود دارد.

دی: 1249 دختر و 1105 پسر در استان خراسان شمالی در مقاطع متوسطه اول و دوم به علل مختلف از تحصیل بازماندند و به مدرسه نرفتند.

- نرخ بالای بیکاری و رفتارهای نامناسب کارفرمایان دولتی و خصوصی با کارگران

مرکز آمار ایران نرخ بیکاری سال 95 را 12.4 درصد اعلام کرده است. در عین حال کارگران اغلب تولیدی ها و صنایع مختلف نیز از نحوه پرداخت مزدها و رفتار با آن ها ناراضی هستند.

در این باره می توان به این موارد اشاره داشت:

اردیبهشت: به گفته رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران 1500 نفر در معادن زغال سنگ ظرف 6 ماه گذشته بیکار شده‌اند.

خرداد: ضرب و شتم و بازداشت 30 کامیون‌دار معترض در بوشهر

تیر: حبس کارگران طلبکار در قفس سگها توسط کارفرما، به گفته علیرضا محجوب، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ایران "لایحه اصلاح قانون کار بر اساس خواسته کارفرمایان تنظیم شده و به نوعی فرار از قانون است".

شهریور: به گفته رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس ایران "درحال حاضر به صورت رسمی 6 میلیون نفر و به صورت غیررسمی تا 11 میلیون نفر بیکار در جامعه وجود دارد."، به گزارش ایلنا در چهارماهه نخست سال جاری 90 نفر در استان تهران بر اثر حوادث کاری جان خود را از دست داده‌اند.

- جمع آوری اجناس مغازه های تحت عناوین مختلف و پلمب آن ها

عدم حمایت از کسب کارهای کوچک و متوسط که مانند شاهرگ های اقتصادی یک کشور به شمار می روند، موجب بروز برخی مشکلات در زندگی اقتصادی و اجتماعی یک کشور می شوند.

با چند مورد می توان به این موضوع مثال زد:

بنا به اعلام فرمانده نیروی انتظامی پلیس تهران، این نیرو طی سال گذشته بیش از 4400 مغازه پوشاک را به لحاظ تخلف در ارائه‌ی پوشاک “مبتذل و خلاف عفت عمومی” پلمب کرده‌ است و همچنین تنها در ماه شهریور سال مذکور 825 واحد صنفی پوشاک در سراسرایران پلمب شده است.

- مشکلات محیط زیستی در سال 1395 نیزهمچنان گریبانگیر ایران شده است

اظهارات مقامات و مسئولین ایران گزارش ها در مورد مشکلات محیط زیستی حاکی از این است که سال 1395 یکی از سال های سختی بوده است.

مهمترین عناوین این بخش در طی 12 ماه امسال بدین شرح است:

فروردین: معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران دریاچه نمک حوض سلطان را خطر بالقوه زیست‌محیطی برای شهر تهران اعلام کرد، افزایش غلظت گرد و خاک در هوای اهواز و آلودیگی های نفتی در دریای خزر

اردیبهشت: سازمان بهداشت جهانی، شهر زابل ایران را به عنوان آلوده‌ترین شهر جهان ثبت کرد. مردم این شهرستان 200 روز در سال به دلیل طوفان با مشکلات زیادی روبه رو هستند.

خرداد: بنا به اعلام معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست لرستان میزان آلودگی هوای استان لرستان ۱۷ برابر حد مجاز است.

تیر: ساکنان 150 روستای شهرستان بابل آب آشامیدنی بهداشتی ندارند.

مرداد: دریاچه بختگان، دومین دریاچه‌ آب شور ایران خشک شد.

مهر و آبان: معاون اول رئیس جمهور ایران با اشاره به اینکه در دولت یازدهم موضوع محرومیت منابع مالی روستاها مورد بررسی قرارگرفت گفت که 6600 روستا در کشور از وضعیت آب آشامیدنی بسیار بدی برخوردار هستند. به گفته یکی از نمایندگان مجلس ایران، سالانه 3 هزار نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا می میرند.

دی: مدیر عامل آب منطقه ای سیستان وبلوچستان گفت که با توجه به خشکسالی های اخیر وضعیت آب و ذخیره سدهای استان در حد بحران قرار دارد، در پی وقوع دوباره گرد و غبار در خوزستان، میزان ریزگردها در اهواز به بیش از12 برابر حد مجاز رسید.

همزمان رئیس اداره پایش اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی با اشاره به استمرار آلودگی هوای تبریز برای پانزدهمین روز گفت که هوای این کلان شهر در روز چهارشنبه در وضعیت هشدار و ناسالم برای گروه های حساس قرار گرفت.

به گزارش ایرنا، با وقوع گرد و غبار از عصر پنجشنبه (16.10.1395) غلظت غبار در اهواز به یک هزار و 907 میکروگرم بر مترمکعب و شادگان به 212 میکروگرم بر مترمکعب رسید.

بهمن: به گزارش ایسنا در اثر بروز گرد و غبار و رطوبت شدید در خوزستان، برق حدود 90 درصد مشترکان در 11 شهر استان مذکور همچون خرمشهر، آبادان، شادگان و اهواز قطع شده است.

همچنین به دلیل خارج شدن پمپ‌های آب تصفیه‌خانه‌ها و چاه‌های تامین آب شرب، آب‌رسانی در شهرهای خوزستان نیز دچار اخلال شده و هم اکنون آب در شهرهای بزرگ استان قطع است.

- اعتیاد؛ بیماری مزمن جامعه ایران

تاکنون آمارها و گزارشهای زیادی در باره شمار معتادان و تخریبات ناشی از اعتیاد در جامعه ایرانی ارایه داده شده است. اعتیاد به عنوان یک مبحث کلی به طور متمادی زیر ذره بین کارشناسان قرار دارد. گرایش زنان به اعتیاد نیز خود مبدل به خاستگاه مشکلاتن دیگری شده است.

در این راستا، حمید صرامی، مشاور دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر ایرانبا بیان این که سرعت اعتیاد و گرایش زنان به مواد مخدر در کشور 2 برابر شده است، اظهارداشت که همه باید در قبال این زنگ خطر حساس باشیم".

در این چارچوب مشاور وزیر کشور و مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر ایران نیز اعلام داشت که 7 میلیون نفر از خانواد‌ه‌ها در این کشور دغدغه اعتیاد دارند.

-طلاق و فروپاشی کانون خانواده ها

یکی از مسائل اجتماعی ایران طلاق است. براساس آمار سازمان ثبت احوال ایران در 9 ماه ابتدای سال 1395 شمسی 135 هزار؛ یعنی هر ساعت 20 طلاق در این کشور رخ داده است.

آتش سوزی و ریزش ساختمان پلاسکو با دهها کشته در پایتخت ایران

روز پنج‌شنبه 19 ژانویه 2017، مجتمع تجاری پلاسکو در قلب تهران، پایتخت ایران که از آن به‌عنوان اولین ساختمان مدرن ایران یاد می‌شد، دچار حریق شده و ظرف 2 ساعت و نیم در میان بهت حاضران فروریخت.

طبق آمار رسمی تعداد قربانیان این حادثه 21 نفر اعلام شد و حدود 235 نفر نیز مصدوم شدند. عملیات آواربرداری پلاسکو، حدود9 روز به طول انجامید و طی آن 1900 کامیون حدود 20 هزار تن خاک و نخاله را از محل خارج کردند که در این میان وجود پاره ای از اجساد یکی از قربانیان در میان نخاله ها به جریحه دار شدن افکار عمومی در ابعاد گسترده منجر شد.

سعید سادات نیا، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز ایران به خبرگزاری آناتولی درباره این حادثه گفت که با فروریختن ساختمان پلاسکو، تهران یکی از خاطره ها و ساختمان های نمادین خود را از دست داد.

این حادثه نگرانی ها از وضعیت ساختمان های مشابه را افزایش داد و علیرضا دبیر رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران گفت که تهران بالغ بر 1000 ساختمان شرایطی چون پلاسکو دارند.

اعضای شورای شهر تهران نسبت به اهمال محمدباقر قالیباف شهردار تهران در این زمینه هشدار دادند. کار به مجلس نیز کشید و نمایندگان نیز درباره تکرار چنین حوادثی ابراز نگرانی کردند.

بازداشت همزمان مدیران کانال های تلگرامی و روزنامه نگاران از سوی سپاه پاسداران

در آخرین روزهای سال 1395 (مارس 2017) چندین کانال تلگرامی نزدیک به اصلاح‌طلبان و حامیان دولت حسن روحانی توقیف و برخی از مدیران این کانال ها و روزنامه نگاران از جمله احسان مازندرانی، هنگامه شهیدی و مراد ثقفی بازداشت شدند.

برخی منابع تعداد بازداشت شدگان را 12 نفر اعلام کرده اند. مطالب کانال اصلاح طلبان نیوز حذف شده و اسم کانال به «کانال شادی و نشاط» تغییر نام یافت همچنین مطالب کانال اصلاحات نیوز حذف و اسمش تغییر یافت.

محمود صادقی، نماینده مجلس ایران در نامه‌ای به محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران نسبت به بازداشت تعدادی از مدیران کانال های تلگرامی نزدیک به دولت حسن روحانی و جریان اصلاح طلب ابراز نگرانی کرد.

علی مطهری، نایب رئیس مجلس ایران نیز با انتقاد از بازداشت مسئولان کانال‌های تلگرامی اصلاح طلب خواستار توضیح وزیر اطلاعات درباره این موضوع شد و گفت که اگر پاسخ قانع کننده داده نشود، سوال از وزیر یا استیضاح وی در مجلس پیگیری خواهد شد.

شناسایی 33 هزار بیمار مبتلا به ویروس ایدز در ایران

در آخرین روزهای ماه دسامبر 2016، علی اکبر سیاری معاون بهداشتی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران درباره شیوع بیماری ایدز در این کشور هشدار داد.

او گفت اکنون 33 هزار بیمار مبتلا به ویروس ایدز در ایران شناسایی شده اند و این در حالی است که الگوی انتقال این ویروس به سمت تماس جنسی تغییر پیدا کرده است.

این مقام ایرانی گفت مشکلات ما در زمینه ایدز، انتقال آن از طریق تماس جنسی است. از سال‌های گذشته تا کنون، میزان این انتقال از 15 درصد به 30 درصد رسیده است.

 خبرگزاری آناتولی