سکوت دولتهای غربی در برابر اسلام هراسی

امروز، اسلام متاسفانه با احساسی توام با ترس در دستور کار غرب قرار دارد. پس از حملات 11 سپتامبر و وقوع دیگر عملیات تروریستی، جوامع غربی دچار هراسی بی انتها شده اند.

در برنامه این هفته به موضوع اسلام هراسی در غرب و واکنشهای ترکیه نسبت به آن خواهیم پرداخت. این ارزیابی توسط دکتر جمیل دوغاچ ایپک محقق دانشگاه آتاتورک ترکیه نوشته شده است.

واژه فوبی؛ از کلمه یونانی فوبوس اخذ شده است. فوبوس به عنوان خدای ترس در اسطوره یونان شناخته شده است. فوبی در معنای فعلی؛ به عنوان ترس یک انسان از یک چیز در زندگی روزمره وی  تعریف می شود.

اسلام هراسی در ساده ترین تعریف به عنوان ترس از اسلام توصیف می شود. ما می دانیم که اسلام هراسی که نشانگر غریزه ترس از اسلام و مسلمانان است به رغم اینکه، تعریف توافق شده ای ندارد، اما اغلب به عنوان یک اصطلاح استفاده می شود.

سازمان حقوق بشر اتحادیه اروپا، اسلام هراسی را به این صورت توصیف می کند:

 " بعد از وقایع 11 سپتامبر سال 2001 در راستای مبارزه علیه تروریسم، گروهی از افراد از جمله اعراب، مسلمانان، برخی از گروه های پناهنده، مهاجرین و پناهجویان و گروه هایی از اقلیتها؛ در زمینه هایی نظیر آموزش و پرورش، اشتغال، دسترسی به مسکن، خدمات و فضاهای عمومی، مشارکت اجتماعی و آزادی حرکت در معرض تبعیض نژادی قرار دارند. به این ترتیب اسلام هراسی ، نامی عمومی است که به رفتارهای تبعیض آمیز علیه منسوبین به جهان اسلام اطلاق می شود. "

امروزه اسلام متاسفانه با احساسی توام با ترس در دستور کار جهان غرب قرار دارد. زنجیره ای از حوادث تروریستی منفرد وجود دارد که با 11 سپتامبر شروع شده است. این وضعیت؛ سبب ترس در جوامع غربی شده است. اقدامات بین المللی رسانه ای در راستای نشان دادن اسلام به عنوان یک منبع الهام بخش به تروریسم نیز سبب گسترش این ترس شده است.

در جامعه غرب، رسانه ها تنها متهم ایجاد تحریک در برخی از توده ها علیه اسلام نیستند. از سال 2000، گروههای دست راستی افراطی در اروپا تقویت شده اند. این گروهها تحزب یافته و در مجالس ملی این کشورها وارد شدند. احزاب سیاسی مانند جبهه ملی در فرانسه، سپیده طلایی در یونان، حزب آزادی در هلند و حزب آزادی در اتریش با نگرش منفی نسبت به خارجی ها و مهاجران در کشورهایشان توسعه یافته اند و در این راستا برای افزایش آراء خود تلاش می کنند.

به عنوان نمونه در مورد تاثیر نگرش منفی نسبت به جامعه مسلمانان در اروپا، رنج های ترک ها در آلمان به ذهن می آید. در این زمینه، می توان از آتش افروزیهایی سخت گفت که در سال های اخیر تشدید شده  و باعث مرگ ترکها شده است. ما می دانیم که این حوادث به آلمان محدود نیست. این قبیل رویدادها در سراسر اروپا علیه مساجد، مراکز فرهنگی و موسسات تجاری گسترش یافته و به جرائمی عادی تبدیل شده است. بخش ترسناک این وضعیت آن است که این جنبش، مخفیانه سازمان یافته و به طور فزاینده ای توسط مردم، رسانه ها و سیاستمداران پذیرفته شده است.

سکوت دولت های اروپایی در مورد اقداماتی که علیه اسلام و همچنین مسلمانان در این قاره در حال روی دادن است بیشتر ناشی از نگرانی های سیاسی داخلی و خارجی آنها است. هیستری شدیدی که از سال 2001  آغاز شد و با حمله به نشریه شارلی ابدو در پاریس به اوج خود رسید در این قاره به چشم می خورد.  این رویکرد تبدیل به مصرف داخلی افکار عمومی این کشورها شده است. آنچه که از سال 2011 در تونس آغاز شد و به بهار عربی تبدیل شد از نظر توجه به آزادی بیان و ارزشهای اساسی اروپا روندی آزادی خواهانه بود. با این وجود، معیار مهم غرب این بود که ایا جایگزین رژیم های سابق دولتهایی اسلامی خواهد بود یا خیر. به گونه ایکه غرب أحزاب مسلمان میانه رو و معقول در تونس، مصر و سوریه  را با تروریسم همسنگ نشان داد.

دقیقا در این نقطه باید از نقش مهم و اتحادآفرین ترکیه در شرق میانه سخن گفت.  سیاست منطقه ای ترکیه درست در جهت مخالف سیاست دشمنی با اسلام طرحی شده است. سیاست آشتی جویانه و مبتنی بر حقوق بشر ترکیه در شرق میانه، بخوبی نشانگر رویکرد ترکیه در منطقه  و فرق فاحش آن با سیاستهای جهان غرب می باشد. در عین حال ترکیه در راستای ادغام جوامع مسلمان در کشورهای غربی و حمایت از گسترش دموکراسی در کشورهای اسلامی تلاش می کند. با این حال، این نگرش مثبت ترکیه متاسفانه در بسیاری از رسانه های غربی با واکنش مثبت روبرو نمی شود.

با توجه به جو سنگین روانی در منطقه، ترکیه در حال تاسیس دیپلماسی چند معادله ای در منطقه ضمن قبول همه هزینه های آن است. ترکیه در تلاش تولید راه حل های قابل توجه برای مشکلات انسانی است. از سوی دیگر ترکیه در جایگاه مبارزه برای دموکراتیزه کردن خاورمیانه نیز قرار دارد. اما ترکیه در این مبارزه از حمایت کافی غرب و دنیای اسلام برخوردار نیست.

نادیده گرفته شدن بحران یک تمدن در مقیاس جهانی به دلیل نگرانیهای روزمره ، مانع از بازتاب کافی صدای دیپلماسی معتدل، انسانی و نادر ترکیه  در سطح جهان می شود.