مذاکرات صلح سوریه در آستانه

مذاکراتی که در استانه پایتخت قزاقستان در مورد اوضاع سوریه در  روزهای 23-24 ژانویه انجام شد حاوی ویژگیهای متعددی است.

در ابتدا باید گفت که در مذاکرات استانه برای اولین بار پس از 5 سال جنگ داخلی در سوریه میان نمایندگان رژیم دمشق با گروههای مخالف دیدار مستقیمی  صورت گرفت که این خود یک گام بسیار مهم به جلو بود.  در واقع، در دیدارهای ژنو فقط گروههای سیاسی مخالف در سوریه شرکت کرده بودند و در رابطه با توافقنامه صلح نیز رفتاری غیرقاطع از خود نشان داده بودند. دوم اینکه در آستانه برای دستیابی به صلح در سوریه یک تقاضا و توافق منطقه ای به منصه ظهور رسید. به این صورت که اینبار کشورهای ترکیه، روسیه و ایران به گونه ای هماهنگ حرکت کردند و کشورهای دیگر نیز از آنها حمایت نمودند. این روند در حال ارایه امید در رابطه با تاسیس یک صلح منطقه ای است. نکته مهم سوم  در مورد مذاکرات استانه، مشاهده شدن سرنخهایی در زمینه شکل گیری معادلات جدید در میان قدرتهای بزرگ بر سر سوریه است.

در مذاکرات سوریه در استانه علاوه بر ترکیه، روسیه و ایران، نمایندگانی از سازمان ملل متحد نیز حضور داشتند و آمریکا نیز به عنوان ناظر در این مذاکرات شرکت کرد. به نظر میرسد که کشورهای اتحادیه اروپا نیز در این راستا در حال اجرای سیاست صبر و انتظار هستند.

البته دستیابی به چنین مرحله ای از روند مذاکرات در سوریه، خود به معنی یک پیروزی بزرگ است. دستیابی به این مرحله به معنی ان است که جنگ خونین داخلی ای که موجب مرگ 300 هزار غیرنظامی ، کوچ میلیونها انسان و نیز ویرانی یک کشور شده در نهایت در حال توقف است.

طبعا در این روند ابتکارات مطرح شده از سوی ترکیه و روسیه حائز اهمیت بسیاری است.

در واقع این روند از روز 15 دسامبر همراه با تخلیه غیرنظامیان از حلب اغاز شد و به مذاکرات صلح آستانه در قزاقستان منتهی گردید.  ترکیه با به دست گرفتن ابتکار عمل در سوریه اکنون یکی از صلح سازان اصلی در بحران سوریه محسوب می شود. ترکیه اراده صلح ساز خود را از یک طرف با کنار زدن گروههای تروریستی PKK/PYD از روند صلح به نمایش گذاشت و از سوی دیگر اقدام به محاصره الباب کرد و به این ترتیب اراده سیاسی و نظامی خود را به صورتی قاطع به جهانیان نشان داد.

در پایان مذاکرات صلح سوریه در استانه سه کشور ترکیه، روسیه و ایران که به عنوان ضامن مذاکرات بیانیه ای منتشر کردند که حاوی 4 نکته اصلی به شرح ذیل بود:

1. ترکیه، ایران و روسیه بدین وسیله بار دیگر بر تعهد خود نسبت به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه به عنوان کشوری دموکراتیک، چند قومی، چند مذهبی و غیر فرقه ای که در شورای امنیت ملل متحد نیز مورد تایید قرار گرفته است، تاکید می کنند.
2. کشورهای مذکور معتقدند که مشکل سوریه از طریق راه حل نظامی قابل حل نیست و تنها از طریق روند سیاسی متکی بر اجرای کامل قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل متحد قابل حل است.
3. طرف ها برای ایجاد یک مکانیزم سه جانبه جهت نظارت و تضمین پایبندی نسبت به آتش بس، ممانعت از بروز اقدامات تحریک آمیز و تعیین کلیه مدالیته های آتش بس تصمیم گرفتند.
4. هر سه کشور از الحاق گروه های مخالف سوری به مذاکرات ژنو که پیش بینی می شود از تاریخ 8 فوریه 2017 میان دولت و مخالفان برگزار شود حمایت کردند.

 بطور خلاصه اینکه سه کشور ترکیه، ایران و روسیه، مکانیزم سه جانبه قدرتمندی در رابطه با حل بحران سوریه در آستانه تاسیس کردند.  در این نشست همچنین هر سه کشور اراده خود را علیه  گروههای تروریستی PKK-PYD که از سوی دولت اوباما مورد حمایت قرار می گرفت و همچنین گروه تروریستی داعش به خوبی به نمایش گذاشتند.

برای دستیابی به صلح با دوام در روز 8 فوریه در شهر ژنو سوئیس دیدار جدیدی برگزار خواهد شد. امید بر این است که بذرهای صلح کاشته شده در استانه در ژنو به بار بنشیند. اگر چنین دستاوردی در ژنو مشاهده شود سازمان ملل متحد در خلال 18 ماه در سوریه اقدام به برگزاری انتخابات خواهد کرد.