شرقمیانه از دیدگاه ترکیه چهارشنبه 25 حوت 1395 15.03.2017
امروز مکثی خواهیم کرد روی موضوع روند توسعه سیستم دفاع ملی ترکیه
ترکیه مدت مدیدیست تلاش میورزد که در مقابل تهدیدات منطقه ای و جهانی، قابلیتهای سیستمهای دفاعی خود را توسعه داده و ملی نماید. در این زمینه به صفت یک آلترناتیف در رابطه با این موضوع، در دوره اخیر سیستم راکتی S – 400 روسیه در آجندای کار قرار گرفته است. در برنامه این هفته در پرتو تحولات اخیر، فعالیتهای سیستم دفاع ملی ترکیه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
جمهوری ترکیه با جهش های نظامی و دیپلماتیک موقعیت قدرت منطقه ای خود را تقویت داده و در دراز مدت در راه تبدیل به یک قدرت منطقه ای به پیش میرود. ترکیه با هدف تسریع بخشیدن به این پیشروی، تقویت صتایع دفاعی و ملی کردن آن، سالهاست که فعالیتهای مختلفی انجام میدهد.
تبدیل اوضاع و درگیری به جنگ داخلی در سوریه، موجودیت سازمانهای تروریستی چون داعش و پ ک ک در عراق و سوریه، موجب شده است تا ترکیه به تکاپو و فعالیتهای مذکور خود تسریع ببخشد. اتحاذ تدابیر مختلف از سوی ترکیه بدلیل ریسکهای مختلف در جغرافیاهای همسایه در مقابل سیستمهای راکتی و سلاحهای کیمیاوی اجتناب ناپذیر میباشد. سیاست ترکیه در رابطه با عراق و سوریه را قبل از هر چیز این نگرانی تعیین میکند. در پشت پرده انجام تغییرات در برخی از سیاستهای ذیربط با سوریه، اتخاد موضع درمقابل امریکا دررابطه با سازمانهای تروریستی پی وای دی/ وای پی جی و تمایل به همکاری با روسیه همین نگرانی نهفته است.
حکومت اوباما در رابطه با موضوع سوریه، در مقابل ترکیه از پی وای دی/ وای پی جی جانبداری میکرد. موضع حکومت ترامپ نیز هنوز قطعی نمیباشد. علت اصلی تمایل ترکیه به توسعه همکاریهای اقتصادی و نظامی با روسیه را موضع مذکور امریکا تشکیل میدهد.
برغم تهدیدات راکتی متوجه به ترکیه، انتقال سیستمهای دفاع هوایی پاتریوت به ترکیه از سوی ناتو با تاخیر انجام گرفت. تمامی کشورها بجز اسپانیا در اولین فرصت سیستمهای خود را عقب کشیدند. در حال حاضر سلاحهای سبک و سنگین با منشا ناتو در دست پی کا کا/ پی وای دی/ وای پی جی قرار دارد. مواد منفجره ناتو از سوی تروریستها در مرکز استانبول مورد استفاده قرار گرفت. غرب در مقابل اقدام به کودتا در 15 جولای سازمان تروریستی فتو خاموش ماند. تمامی این تحولات موجب شد تا ترکیه به جستجوی آلترناتیف بپردازد.
دفاع هوایی دوربرد ترکیه را تا اوایل سالهای 2000 ، سیستم نایک هرکولس تشکیل میداد. این سیستمها در مقابل بمب افکنهای تنبل شوروی سابق سیستم موثری بودند. برای همین در مقابل تهدیدات روز ضعیف میماندند. این کمبود موجب شد که ترکیه در خلال عملیاتهای اول و دوم عراق و بحران سوریه از ناتو طلب یاری نماید. ناتو نیز سیستم راکتی پاتریوت را به ترکیه فرستاده، ولی این نیز راه حلی ناکافی و موقت بود.
ترکیه با هدف حل مسئله برای پروژه دفاع هوایی دوربرد که به پیش میبرد، مناقصه باز کرد. در این مناقصه کنسرسیوم شرکتهای امریکایی رایتون – لوکه د مارتین، شرکت روسوبورون سپورت از روسیه، شرکت چینی کمپک CPMIEC و کنسرسیوم شرکتهای فرانسوی و ایتالیایی موسوم به یوروسام شرکت جستند. در این مناقصه معیارهای ترکیه را در مرحله نخست چین تامین کرد. کنسرسیوم شرکتهای فرانسوی و ایتالیایی موسوم به یوروسام و کنسرسیوم شرکتهای امریکایی رایتون – لوکه د مارتین نیز که در ردیف های دوم و سوم جای گرفتند، در زمینه تولید مشترک و تقسیم تکنولوژی تعهد دادند. ترکیه و چین وارد مذاکره شدند. احتمال توافق با شرکت چینی نیزهم بدلیل عدم عضویت چین در ناتو و هم بخاطر اینکه شرکت مذکور در لیست شرکتهای مورد تحریم امریکا قرار داشت، با واکنش امریکا و ناتو رو برو گردید. در نتیجه مذاکرات ترکیه و شرکت چینی، ترکیه بدلیل عدم تامین شرایط، قراردادی امضا نکرده و مناقصه را لغو کرد.
در حال حاضر بخاطر دلایلی چون کاهش قیمت پیشنهادی روسیه، بهبود یافتن روابط ترکیه و روسیه و عدم حمایت متفقین غربی از ترکیه در رابطه با موضوعات حساس، سیستم راکتی S – 400 روسیه از نظر ترکیه به صفت اولین آلترناتیف مشاهده میشود.
ترجیح سیستم راکتی S – 400 روسیه از سوی ترکیه، به احتمال قوی با واکنش ناتو رو برو خواهد شد. ناتو یکپارچگی سیستم راکتی S – 400 با سیستم خود را قبول نخواهد کرد. در این وضعیت ترکیه میتواند این سیستم را بشکلی مستقل از سیستم ناتو و تنها در حراست از محل خود مستقر بسازد. فقط در حال حاضر میتواند در تمامی سیستمهای دفاع هوایی ترکیه بدلیل یکپارچگی با ناتو، در مرحله نخست مسائل جدی صورت بگیرد. اگر امریکا و ناتو از تکاپوی این چنینی ترکیه در خصوص آلترناتیف ناخشنود میشوند، باید برای تاسیس یک توازن قدرت قابل قبول در منطقه، نگرانیهای ترکیه را درک کرده و با انقره همکاری کنند.
خلاصه کلام، دفاع هوایی بافتی متشکل از طبقات پیچیده و درهم آمیخته یی میباشد. برای همین هیچ سیستمی به تنهایی یک راه حل نبوده ونمیتواند یک دیوارغیرقابل نفوذاحداث نماید. دفاع هوایی با سیستمهایی که درمقابل طیاره های بدون سرنشین، هلی کوپترها و سایرطیاره ها، راکتهای مختلف را هدایت میکنند، یک کل تشکیل میدهد. تاسیس یک سیستم دفاعی قوی و ملی از سوی ترکیه از نظر آرامش و امنیت در منطقه اهمیت فراوانی دارد.
