زیتون بوداغی عملیاتینین محتمل سیاسی نتیجه‌لری

زیتون بوداغی عملیاتینین قوزئی سوریه‌ده اورتایا چیخاردیغی یئنی گوج دنگه‌سی، سوریه بحرانینین سیاسی چؤزوم مرحله‌سینی ده ائتکیله‌یه‌جک‌دیر

939584
زیتون بوداغی عملیاتینین محتمل سیاسی نتیجه‌لری

تورکیه‌نین عفرین بؤلگه‌سین‌ده‌کی ی.پ.گ وارلیغینی اورتادان قالدیرماغا یؤنلیک زیتون بوداغی عملیاتی سونا چاتدی. عملیاتین ایلک آیی نیسبتا چتین کئچسه ده، سرحد بؤلگه‌سین‌ده‌کی ی.پ.گ مقاومتینین قیریلماسی ایله بیرلیک‌ده عملیات سرعت قازاندی و قیسا مدت عرضین‌ده عفرین قوشاتما‌سی تاماملاندی. بو پروسه‌ده ی.پ.گ‌لی‌لر اطراف ساحه‌لری بوشالداراق، عفرین مرکزه دوغرو چکیلدی. گؤزلنتی ی.پ.گ‌نین عفرین مرکزده شهر ساواشینا حاضیرلاشدیغی یؤنونده ایدی. آنجاق بونون عکسینه ی.پ.گ شهر مرکزین‌ده ده هئچ بیر مقاومت گؤسترمه‌دی و عفرین هارداسا، هئچ بیر چاتیشما باش وئرمه‌دن تورک سلاح‌لی گوج‌لری و اؤزگور سوریه اوردوسونون کنترلونا کئچدی.

زیتون بوداغی عملیاتینین حربی اؤلچوسونه دایر دیرلندیرمه‌لر چوخ ائدیلدی. آنجاق بونون قدر اؤنملی اولان عفرینین تورکیه کنترلونا گئچیشینین بوندان سونرا سوریه بحرانینین گئدیشی، تورکیه‌نین ی.پ.گ ایله موباریزه‌سی، سوریه‌ده تورکیه-آمریکا رقابتی و یا امکداش‌لیغینا محتمل تأثیرلری، ی.پ.گ‌نین اولوسال و اولوسلارآراسی اتفاقلاری اوزرین‌ده‌کی ائتکیلرینین نه‌لر اولاجاغیدیر.

زیتون بوداغی عملیاتینین تورکیه اوچون ان اؤنملی نتیجه‌سی حربی داشیندیریجی‌لیغینین تاسیسی اولموش‌دور. فرات قالخانی عملیاتی ایله مقایسه‌ده چوخ داها چتین بیر مکان‌دا داها چوخ ساییدا ساواشچی ایله مباریزه آپارماق مجبوریتین‌ده قالان تورک سلاحلی گوجلری چوخ قیسا بیر مدت‌ده و چوخ داها آز ایتکی وئره‌رک عملیاتی باشا چاتدیردی. حربی توتومونو اورتایا قویان و بونو ایستیفاده ائتمک ایراده‌سی اولدوغونو گؤستره‌ن تورکیه‌نین منبج و فراتین دوغوسوندا ی.پ.گ ایله موباریزه‌ده الینین گوجلنه‌جیی آچیق. هر شئی‌دن اول آمریکا، تورک سلاحلی گوجلری قارشیسیندا هئچ بیر مقاومت گؤسترمه‌یه‌ن ی.پ.گ‌نی هارا قدر و نئجه قورویاجاغی باره‌ده سورغو سوال ایچینه گیره‌بیلر. بو یئنی وضعیت آمریکانی ایکی شکیل‌ده حرکت ائتمه‌یه زورلایاجاق. آمریکا ایلک سئچه‌نک کیمی تورکیه‌نی تطمین ائتمک اوچون منبج مسئله‌سین‌ده بعضی امتیازلار وئرمه‌یه یؤنه‌له‌بیلر. ایکینجی سئچه‌نک ایسه منبجده ی.پ.گ‌یه تامین ائتدیگی ساوونما سیستمینی گوجلندیرمک یولونا گئده‌بیلر. آمریکانین ایکینجی سئچه‌نگی اوستون توتماسی داها یوکسک احتیمال. چونکو آمریکا عفرینده قوروماغی باجارمادیغی ی.پ.گ‌نی اؤز حربی قوروماسی آلتین‌داکی منبجده ده قورویابیلمزسه هؤرگوتو الدن وئره‌جگینی بیلیر. ی.پ.گ حقیقتا ده منبجده محتمل تورکیه-آمریکا آنلاشماسی حالین‌دا ایران/رژیم اتفاقینا یؤنلمه‌یی دوشونه‌بیلر.

 

عرب اهالینین ی.پ.گ تپکیسی

زیتون بوداغی عملیاتی، ی.پ.گ‌نین منبج و فراتین دوغوسوندا عربلرله امکداش‌لیغینی دا کؤورک حالا گتیره‌جک‌دیر. ی.پ.گ‌نین سوریه دموکراتیک گوج‌لریترکیبین‌ده عرب عنصوررلارلا یاراتدیغی اتفاقلار ذاتا چیخار و عرب عشیرتلرین یئرلی تهلوکه‌سیزلیکلرینی ضمانت آلتینا آلماق مسئله‌سینه دایانیر. ی.پ.گ‌نین عرب اهالی‌سینین سیخ اولدوغو بؤلگه‌لرده، مشروعیتینین هارداسا، اولمادیغی بیلینیر. اؤزللیکله منبج، سوریه بحرانینین اولین‌دن بو یانا رژیم موخالیفی کیم‌لیگی ایله اؤنه چیخمیش بیر شهر و حاضردا اؤزگور سوریه اوردوسو ایچین‌ده ده منبجلی‌لر آغیرلیقدا. بو سبب‌دن ی.پ.گ‌نین زیتون بوداغی عملیاتی ایله اورتایا چیخان ضعیف‌لیگی، منبج ایچین‌ده‌کی آلقیلاری دییشدیره‌جک‌دیر. اونسوز دا اوزون زامان‌دیر منبجتده خالقین بیر بؤلومو، ی.پ.گ علیهه‌ینه میتینگلر کئچیریر. قارشی‌داکی دؤورده بو حادثه‌لرده آرتیش یاشانابیلر. منبجده ی.پ.گ‌یه قارشی حرکته گئچمک اوچون فورصت آختاران کسیم‌لر، تورکیه‌نین منبج مسئله‌سین‌ده جدی اولدوغونو گؤرمک و اونا گؤره مؤقعیتلرینی معینلشدیرمک ایسته‌ییر. زیتون بوداغی، تورکیه‌نین سؤیلمین اؤته‌سینده حربی گوجونو ایستیفاده ائتمک ایراده‌سین‌ده اولدوغونو اورتایا قویماسی و ی.پ.گ‌نین هئچ بیر مقاومت گؤسترمک شانسینین اولمادیغینی گؤسترمه‌سی باخیمین‌دان اؤنملی. اولوسلارآراسی باسقیلارین دا تورکیه‌یه مانع اولمایاجاغی اورتایا چیخمیشدیر.

ی.پ.گ‌نین عفرینده اودوزما‌سی قدر اودوزما شکلی ده اؤنملی. زیتون بوداغینین ایلک مرحله‌سی ساییلمایاجاق اولورسا، دئمک اولار کی، هئچ بیر مقاومت گؤسترمه‌یه‌ن، ساواش ایراده‌سی قالمامیش و شهر مرکزینی بئله قاچاراق ترک ائد‌ن بیر هؤرگوت گؤرونتوسو اورتایا چیخمیش‌دیر. بو وضعیت ی.پ.گ ایچین‌ده‌کی سوریه‌لی عنصورلاری، اؤزلرینی پ‌کاکانین بؤلگه‌سل هدفلرینه قوربان ائتمه‌مه یولوندا دوشونمه‌یه سؤوق ائده‌بیلر. بو وضعیتین طبیعی نتیجه‌سی قارشی‌داکی دؤورده ی.پ.گ ایچین‌ده پ‌کاکا کادرلاری و سوریه‌لی عنصورلار شکلین‌ده بیر پارچالانمانین اورتایا چیخماسی‌دیر. بو ساوی/تزی دستکله‌یه‌ن بیر دلیل، عفرین مرکزده ی.پ.گ‌نین نئجه حرکت اتئمه‌سی لازیم اولدوغو قونوسون‌دا پ‌کاکا کادرلاری ایله یئرلی میلیتانلار آراسین‌دا یارانان فیکیر آیریلیغی‌دیر. پ‌کاکا لیدئرلری، سون گونه قدر عفرینده مقاومت گؤسترمه چاغریسی ائدرکن، عفرینده‌کی قندیل کادرلاری ساواش سئچه‌نگینی زورلارکن، یئرلی میلیتانلار بونا اویماییب قاچماغی ترجیح ائتمیش‌دیر.

 

روسیا-تورکیه امکداش‌لیق داها دا آرتابیلر

زیتون بوداغی عملیاتینین قوزئی سوریه‌ده اورتایا چیخاردیغی یئنی گوج دنگه‌سی، سوریه بحرانینین سیاسی چؤزوم آشاماسینی دا ائتکیله‌یه‌جک‌دیر. تورک سلاحلی گوجلری ایله بیرلیک‌ده سوریه‌لی مخالیفلر ده قوزئیده گئتدیکجه گوج‌لنن بیر آکتور کیمی اؤنه چیخیر. ایدلیبده زیتون بوداغی عملیاتینین سونلانماسی ایله یئددینجی گؤزلم منطقه‌سی اولوشدورولدو. ۱۲ گؤزلم نقطه‌سینین باشا چاتدیریلماسی ایله ایدلیبده ان آزین‌دان اورتا مدت‌ده موخالیفلرین کنترلو ضمانت آلتینا آلینمیش اولاجاق. بئله‌لیکله جرابلوسدان باشلایاراق جسر الشغورا قدر اوزانان بیر ساحه‌ده اؤزگور سوریه اوردوسو بؤلگه‌سی اورتایا چیخاجاق. تورکیه قوروماسی آلتین‌داکی بو ساحه سیاسی چؤزوم ماساسین‌دا رژیمین امتیاز وئرمه‌یه داها آچیق اولماسینی تامین ائد‌جک‌دیر.

عفرین سونراسیندا سوریه‌ده‌کی روسیا-تورکیه امکداشلیغینین دا گوجله‌نمه‌سی گؤزله‌نه‌بیلر. تورکیه، آمریکا ایله منبج مسئله‌سین‌ده راضی‌لیق الده اولونماماسی حالین‌دا مرحله‌لی اولاراق بو شهر اوزرین‌ده‌کی باسقیسینی آرتیراجاق. عفرین سونراسی پروسه‌ده تورکیه‌نین ی.پ.گ ایله موباریزه قونوسون‌داکی آددیملاری آرتیق داها چوخ روسیا دستگی آلابیلر. چونکو آرتیق هدف‌ده اولان ی.پ.گ ساحه‌لری، عینی زامان‌دا آمریکا نفوذ بؤلگه‌لری. روسیا، رژیم و ایران ایله یاناشی سوریه‌نین دوغوسوندا آمریکا ایله گئده‌رک چاتیشماچی بیر حال آلان رقابت ایچین‌ده. رئژیم طرفداری اولان گوج‌لر، دیر الزور بؤلگه‌سین‌ده بیر نئچه دفعه سوریه دموکراتیک گوجلری بؤلگه‌لرینه موداخیله ائتمک ایسته‌سه ده آمریکانین سرت جاوابی ایله قارشیلاشدی. آنجاق تورکیه‌نین ده منبج اوزرین‌ده‌کی باسقینی آرتیرماسی، آمریکانین داها چوخ سیخیشما‌سی نتیجه‌سی دوغوراجاغی اوچون بو آکتورلار طرفین‌دن ده مثبت قارشیلانابیلر.

ی.پ.گ‌نین عفرینی ایتیرمه‌سی ایله روسیایا حربی آسی‌لی‌لیغی قالمادی و هؤرگوت تامامیله آمریکا قوروماسی آلتینا گیردی. آیریجا ی.پ.گ، زیتون بوداغی عملیاتینا یاشیل ایشیق یاندیرماسی سببین‌ ایله روسیانی دا سوروملو توتور. بو سبب‌دن یاخین وعده‌ده روسیا-ی.پ.گ ایلیشکیلرین‌ده ده قریلما باش وئرمه‌سی محتمل و بو دا تورکیه‌نین روسیا ایله امکداش‌لیق آلانینی گوجلندیره‌جک، تورکیه-آمریکا گرگینلیینی آرتیراجاق.

روسیا عفرین مسئله‌سین‌ده تورکیه‌یه قارشی بؤیوک اؤلچوده دستکله‌ییجی بیر مؤوقعیت آلدی. آنجاق عینی وضعیتین سوریه‌ده‌کی متفیقلری ایران و رژیم اوچون ده گئچرلی اولدوغونو سؤیله‌مک مومکون دئییل. حتی ایرانین عفرین مسئله‌سین‌ده‌کی توتومو سببی ایله روسیایا تپکیلی اولدوغو سؤیله‌نه‌بیلر. 

بونون ان آیدین دلیلی زیتون بوداغی عملیاتی داوام ائدرکن رژیم طرفداری و ایران دستک‌لی میلیس گوجلرین ی.پ.گ‌یه دستک اولماق اوچون عفرینه گیرمه‌سی اولدو. محتملا بو آددیم روسیانین معلوماتی داخیلین‌ده آنجاق راضی‌لیغی و دستگی ایله باش توتمادی. روسیانین تورکیه ایله ایران/رژیم آراسین‌دا طرف‌سیز قالماسی حربی اوستونلویو الین‌ده ساخلایان تورکیه‌نی اؤنه چیخاردی و تورکیه ی.پ.گ‌لی‌لرین یانی سیرا، اونا دستک وئره‌ن شیعه میلیس فاکتورلاری دا هدف آلدی. بو سبب‌دن ایرانین حمله‌سی تامامیله بوشا چیخدی. روسیانین بو داورانیشیندا تورکیه ایله سوریه دیشیندا دا داوام ائتدیریلن امکداشلیغین رولو اؤنملی. آنجاق روسیا محتملا، سوریه‌ده گوج‌لنن ایرانا قارشی تورکیه‌نین دنگه‌له‌ییجی گوجونه ده احتیاج دویور. چونکو عفرینده‌کی تابلونون بیر بنزری ایدلیبده باش وئریر. ایدلیبده گؤزلم نقطه‌لرینی قورماق اوچون ایر‌لیله‌یه‌ن تورک اوردوسو ایران دستک‌لی میلیسلرین سالدیریلارینا معروض قالارکن روسیانین گؤزلم منطقه‌لرینین اولوشدورولماسینی دستکلدیگی گؤرونور.

 

سوریه‌نین قوزئین‌ده یئنی گوج دنگه‌لری

زیتون بوداغی عملیاتینین نتیجه‌لری محتملا، ایران و رژیمین قایغیلارینی داها دا آرتیراجاق‌دیر. آرتیق تورکیه اؤزگور سوریه اوردوسو ایله بیرلیک‌ده حلب‌ده‌کی رژیم بؤلگه‌لری اوزرین‌ده داها چوخ باسقی اویقولیابیلیر مؤقعیته گلدی. آستانا پروسه‌سی سببی ایله طرفلر آراسین‌دا چاتیشما گؤزلنتی‌سی اولماسا دا، هر ایکی طرف بیر بیرینین نیتلرینه گوونمیر. ایران اؤزللیکله اؤزونه باغلی میلیس گوجلرین کنترلون‌دا‌کی نبل و الزهرا یاشاییش یئرلرینین تهدید آلتینا گیردیگی دوشونجه‌سی ایچین‌ده اولابیلیر.

ایران و رژیمین ی.پ.گ/پ‌کاکایا قارشی توتوموندا ایسه هؤرگوتون بوندان سونرا منبج و فراتین دوغوسوندا نئجه بیر یول تعقیب ائدجیی تعیین ائدیجی اولاجاق. مؤوجود اتفاقلار اوزرین‌دن باخدیقدا تورکیه‌نین منبج و فراتین دوغوسوندا باسقینی آرتیرماسی، بو آکتورلار طرفین‌دن مثبت قارشیلاناجاق‌دیر. آنجاق آمریکا تهدیدینین باشقا بیر تهدید اولاراق گؤردویو اؤزگور سوریه اوردوسو ایله دیییشمه‌سی ده ترجیح ائدیلمه‌یه‌جک‌دیر. منبج و فراتین دوغوسوندا آمریکا-ی.پ.گ اتفاقینین داوامی تورکیه-ایران ایش بیرلیگی اوچون زمین حاضرلایابیلر. آنجاق ایران و رژیم بون‌دان چوخ ی.پ.گ‌نی اؤز طرف‌لرینه چکمک ایسته‌یه‌بیلر. بو امکداش‌لیق ایمکانی اولدوغو عفرینده گؤرولدو. آمریکانین سوریه‌ده اساس تهدید اولاراق گؤردویو شیعه میلیسلرین ی.پ.گ‌لی میلیتانلارلا بیرلیک‌ده فوتوگراف وئرمه‌سی، آمریکادا بعضی شبهه‌لر دوغورموشدور. آمریکا، ی.پ.گ‌نی منبجده ده قورویابیلمزسه هؤرگوتون ایران محورینه گئتمه‌سی احتیمالینین فرقین‌ده اولابیلر. بئله بیر سناریو تورکیه-آمریکا یاخینلاشماسینی برابرینده گتیره‌جک‌دیر. تورکیه ایسه اتفاقلارینی نئجه تعیین ائدجیی باره‌ده چوخ دقیق. تورکیه باخیمین‌دان ی.پ.گ ایله بیرلیک‌ده حرکت ائد‌ن هر بیر آکتیر تهلوکه اولاراق دگرلندیریله‌جک.

[اویتون اورخان اورتادوغو استراتژیک آراش‌دیرمالار مرکزین‌ده (اورسام) اوزمان اولاراق چالیشماقدادیر]



ایلگیلی‌لی خبرلر