AQŞ närsä êşlägänen añlıy mı?

Şuşındıy sśenariynı küz aldına kiterep qarıq:

Amerika Quşma Ştatlarınıñ iñ köçle berlektäşneñ Üzäk Xärbi Citäkçelek Şurası açıq räweştä Äl Qaidä belän urtaq buluın iğlän itä. Äle bu ğına tügel, qulında bulğan soñğı texnologiya ürnäk qorallar, raketalar häm bombalarnı birä. Häm äytep quya: “Äl Qaida – bezneñ berlektäşebez. Bez berlektäşebezne qoral häm cihaz  cähätennän tulısınça cixazlandırılğan wazğiyätkä kiteräçäkbez”.

Şul uq berlektäş ilneñ yaña Üzäk Xärbi Citäkçelek Şurasına bäyle başqa ber xärbi berämlek isä şuşı açıqlawnı yasıy:

“Äfğanıstan xalqı-bezneñ berlektäşebez. Bez başta Äl Qaidä belän bergä böten terror êşçänleklärgä qarşı bulğan ber il. İlebez häm Äfğanıstan berlektäşlege mondıy bik ciñel cimerelä torğan yäki zıyan kürä torğan ber berlektäşlek mönäsäbäte tügel. Millätebezneñ häm Äfğanıstannıñ yazmışı bu geografiyada urtaq bulıp tora.”

Soñınnan şul ilneñ Saqlanu ministrı matbuğatnıñ qarşısına utırıp “Bez Äl Qaidağa qoral cibäräbez”,-dip äytsä  närsä bulır mikan?

Mäsälän, mondıy açıqlawlar Berläşkän Patşalıqtan  yasalsa. Amerika Quşma Ştatlarınıñ bu açıqlawlarınnan soñ Berläşkän Patşalıq xökümätenä qarşı totışı nindiy bulır mikän? Xind okeanı, Urta diñgez häm Aviano bazasındağı raketalarnıñ yünäleşläre Londonğa häm Xärbi Diñgez köçlärenä kire qaytmıyaçaq mikän?

Amerika Quşma Ştatları böten dönyanı ayaqqa bastırmıyaçaq mikän?

Angliyänı xalıqara arenada terrorçılıqqa yärdäm itkän il bulu säbäbe belän xökem itmiyäçäk mikän?

Bu äle dä añlatqannarım barı tik ber uydırma. Moña da qarap kitik:

EUROCOM- Amerika Quşma Ştatlarınıñ Awrupa Köçläre Komandirlığınıñ qısqa iseme bulıp tora.

Törkiyäneñ Süriyä säyäsätlärenä yaqın totış kürsätä. Xätta töbäktä Törkiyä belän bergä xäräkät itüdä ber tendenśiyanı barlıqqa kiterä.

Bu tendenśiyanı da Vaşıngtonğa qaramastan açıq söyliy.

 Bu komandirlıq buffer töbäge häm oçışqa tıyılğan alan mäsäläsendä törek tezisın xuplıy. Alar dä bezneñ kebek PYDdän tınıçsız. Törkiyä kebek Bäysez Süriyä Armiyäsen xuplap näticä alırğä yünälgännär.

CENTCOM isä Quşma Ştatları Üzäk Köçlär Komandirlığınıñ qısqa iseme bulıp tora.

Alar başqa törle äytälär. Awrupa Köçlär Komandirlığınıñ kiresençä Süriyäneñ DAEŞ qadär qurqınıç ber terror oyışması bulğan PYDgä yaqın.

Süriyäneñ bülenep, kördlärneñ sörgen itelgän ber PYD koridorın yaqlıy.

Süriyäneñ däwlät häm cir bötenlegeneñ kisäklärgä bülenüen açıq räweştä yaqlıy CENTCOM:

Bu totışlarnı citäkçelekne alıp barğan generallar häm finanslaw yasağan jurnallar, töşençä oyışmaları aradaşçılığı belän açıq räweştä citkerä.

Xäzerge waqıtta Quşma Ştatlarda wazğıyät  tulısınça bu räweştä. Ber berse belän qarşılıqlı, yarışa torğan häm xätta  bäxäsläşä torğan ber armiyä  küreneşe bar.

AQŞ Üzäk Köçlär Komandirlığınıñ Törkiyäneñ tezislarnı kire qaqqan totışlarnı däwlät başlığı Obama aradaşçılığı belän bik yış telgä kiterä qızğanıç.

Törkiyä êçke suğış başlanğan könnän başlap tınıç xalıqnıñ tormışlarnıñ saqlap qaluı häm zur köç dulqınıñ barlıqqa kitermäw öçen “ oçışqa tıyılğan töbäk”ne kiñaş itte berlektäşlärenä.  Älbättä monda berlektäş dip äytelgändä Amerika Quşma Ştatları añlaşılırğa tiyeş.

Törkiyäneñ tınıç xalıqnıñ saqlap qaluı häm küläm köçläreneñ barlıqqa kilmäw öçen bu täqdim däwlät başlığı Obama tağın ber tapqır “ oçışqa tıyılğan ber buffer töbäge”nä “yuq” dide.

Monıñ belän dä qänäğät bulmağan   däwlät başlığı Obama “oçışqa tıyılğan Obamanıñ Süriyä krizisına çişeleş bulmayaçağın” telgä kiterde.

Amerika ilbaşı Obamanıñ artınnan Quşma Ştatlarınıñ däwlät särqatibe Kerry çığış yasağan, “oçışlarğa çikläw quyırğa kiräk buluın” añlatqan matbuğatqa. Törkiyäneñ tezisın xuplağan.

Monda bik ciddi qarşılıqlılıq bar. Däwlät başlığı häm CENTCOM ber tezisnı Awrupa Köçläre Komandirlığı bulğan EUROCOM häm Däwlät särqatibe Kerry isä başqa ber qaraşnı telgä kiterä. Häm bu ike qaraşnıñ   nigezläre dä ber bersenä qarşı kilä.

Tıştan qarap kitkändä Quşma Ştatlarınıñ yasağan adımnarı belän  närsä yasarğa telägänen belmägän ber il kebek kürenä.

Başta “Berlektäşebez” êndäşkännäre Törkiyä beläñ bergä şaqtıy ilneñ terror isemlegendä bulğan häm bu waqıtqa qadär yöz meñnärçä tınıç xalıqnı qoral höcüme belän cirlärennän quğan, meñnärçä kördlärne ütergän häm yözlärçä  balalarnı urlap suğıştırğan PYDgä awır qoral birüdän süz itälär. Başqa yaqtan da Törkiyägä cılı yullamalar yasıylar.

Quşma Ştatları bu säyäsi küreneşe belän ber rättän ber närsäne qabul itmiy torğan, başı butalğan bala kebek kürenä.

Ayıruça da Törkiyä belän bergä Süriyä säyäsätlärenä qarşı çıqqan berlektäşlärne mısqıl itü  küreneşläre bar.

Süriyädä totrıqlılıq telämiy kebek, “bülensen” dip äytep torğan ber profile bar.

Quşma Ştatlarınıñ  1 nçe häm 2nçe Dönya suğışları häm kiräk bulğanda Suwıq suğış çorında alıp barğan diplomatik taktika häm strategiyäläre berençe ixtimalnı yuqqa çığara.

Ömet itep qalabız ikençe ixtimal da bezneñ yalğış uyıbız  bulsın.

Fäqat här uzğan kön monıñ yalğış uy bulmawın kürsätkän kebek.

Häm NATO tarixında berençe tapqır ber berlektäş  başqa berlektäşneñ cixazlandırılğan, xärbi taktika, strategiya, logistika häm kiñäşmä yärdäm itkän ber terror oyışması belän suğışa. Bu waqığa NATOnıñ ciddi buluına, waz kiçterüçelekkä häm bar bulu säbäbenä bik awır höcüm yasaw bulıp tora.. Ömet itäm NATOnıñ başqa urtaqları Quşma Ştatlarınıñ kergän ber qarañğı tonneldän kire borılırğa ışandırırlar.