იცით თუ არა, რომ? 26-2023

იცით თუ არა, რომ? 26-2022-2023

ჰათაი

იცით თუ არა, რომ თურქეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთში მომხდარი მიწისძვრის შედეგად ძლიერ დაზიანებული ქალაქი ჰათაი, ანატოლიის ერთ-ერთი უძველესი დასახლებაა?

ანატოლიის ერთ-ერთი უძველესი დასახლება ჰათაის შესახებ ისტორიული აღმოჩენები ძვ.წ. 100 000-იან წლებით თარიღდება. გარდა ზომიერი კლიმატური პირობებისა და ნაყოფიერი მიწების არსებობისა, რაც ჰათაის რეგიონს მიმზიდველს ხდიდა, კიდევ ერთი თვისება, რაც მას ღიას ხდიდა მიგრაციისთვის ისტორიის ყველა პერიოდში არის ის, რომ მდებარეობს ანატოლიის ჩუქუროვას გავლით სირია-პალესტინასთან დამაკავშირებელი გზების გზაჯვარედინზე. გარდა ამისა, ყველაზე შესაფერისი პორტები, რომლებიც შეიძლება გამოყენებული იქნას მესოპოტამიიდან ხმელთაშუა ზღვაში გასასვლელად, ასევე ამ რეგიონშია.

რელიგიებისა და კულტურების ძმობის სიმბოლო ჰათაიში, რომელსაც 23 საუკუნის ისტორია აქვს, ცხოვრობდნენ ებრაული, ქრისტიანული და მუსლიმური თემები, სამი მონოთეისტური რელიგიის წარმომადგენლები გვერდიგვერდ წვანან საფლავებში. ქალაქის წმ. პიერის ეკლესია არის ადგილი, სადაც იესოს მიმდევრებს პირველად უწოდეს ქრისტიანები, ხოლო პაპმა პავლე VI ის მოლოცვის ადგილად გამოაცხადა. ამის გამო ჰათაის ქრისტიანული სამყაროსთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს.

რომაელთა საყვარელი ქალაქი, აღმოსავლეთის დედაქალაქი და დროდადრო იმპერატორების სახლი, ჰათაი, შესაძლოა, მიწისძვრებით ყველაზე განადგურებული ქალაქი იყოს თავისი ისტორიის მანძილზე. განსაკუთრებით 526 წელს მომხდარი მიწისძვრა იყო ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მიწისძვრა ისტორიაში და დიდი ნგრევა გამოიწვია ქალაქის ირგვლივ.

გარდა ბუნებრივი კატასტროფებისა, ჰათაი ასევე იყო დაპყრობის, განადგურების სამიზნე ისტორიის მანძილზე. ქალაქი, რომელიც ხელახლა დაარსდა 526 და 528 წლების მიწისძვრების შემდეგ, არაბულ და დასავლურ წყაროებში აღწერილი იყო როგორც „წყლის ქალაქი“ და წარსულიდან დღემდე ვაჭრობაში ყოველთვის მნიშვნელოვანი ადგილი ეკავა.

2022 წლის მონაცემებით, თურქეთის მე-13 ყველაზე ხალხმრავალმა ქალაქმა ჰათაიმ, მიწისძვრის სტიქიის გამო დიდი განადგურება განიცადა. მაგრამ ეს ქალაქი, რომელსაც სახელი მუსტაფა ქემალ ათათურქმა დააარქვა, უეჭველად ხელახლა შეიქმნება ერის ერთიანობითა და სოლიდარობით.