تبصره ای بر آجندای روز

در نتیجه سقوط هلیکوپتر حامل ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران که پس از افتتاح بند مشترک با الهام علی‌اف در سرحد آذربایجان، برای بازگشت به تبریز به پرواز درآمده بود، کل هیئت عالی رتبه از جمله رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه  این کشور جان خود را از دست دادند. بعد از سقوط هلیکوپتر، تیم‌های امدادی ایران برای مدت طولانی نتوانستند لاشه بالگرد را پیدا کنند و مجبور شدند از تورکیه کمک بخواهند. تورکیه خیلی سریع به این فراخوان پاسخ داده و با طیاره بدون سرنشین آقینجی در فعالیت‌های نجات شرکت کرد. در حالیکه این اقدام تورکیه بازتاب‌های زیادی به همراه داشت، میلیون‌ها نفر تلاش آقینجی برای یافتن لاشه هلیکوپتر را در پخش زنده از پلتفرم‌هایی مانند خبرگزاری آنادولو و فلایت‌رادار24 تماشا نمودند. باید گفت علت سقوط هلیکوپتر مذکور هنوز نامعلوم است.

ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران و الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان، قلعه دختر و بند خدآفرین در در سرحد دو کشور را افتتاح کردند. قطع ارتباط با هلیکوپتر حامل رئیس جمهور ایران که پس از افتتاح بند مشترک با علی‌اف در سرحد آذربایجان برای بازگشت به تبریز به پرواز درآمده بود، ناگهان در کانون توجه بین‌المللی قرار گرفت. اظهارات ضد و نقیض ایران در مورد سرنوشت رهبر، جدی بودن اوضاع را آشکار کرد. در نهایت مشخص شد که هلیکوپتر حامل  رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و مقامات عالی ‌رتبه کشور سقوط کرده است. در حالیکه دستگاه‌های دولتی و تیم‌های امداد و نجات ایران برای مدت طولانی نتوانستند محل لاشه بالگرد را شناسایی کنند، مجبور شدند از تورکیه کمک بخواهند.

طبق بیانیه وزارت دفاع ملی تورکیه، بلافاصله پس از تماس ایرانیان، یک فروند هلیکوپتر با سیستم دید در شب و طیاره بدون سرنشین آقینجی به سرعت به منطقه اعزام گردیدند.

آقینجی به سرعت وارد منطقه شد و در فعالیت‌های جستجو و نجات شرکت کرد. در ویدیوهای منتشر شده توسط آقینجی مشاهده گردید که شرایط جوی منطقه بسیار بد بوده و طوفان و غبار فعالیت‌ها را بسیار سخت کرده است. ولی با استفاده از ماهواره‌های ست کام و تورک‌ست، آقینجی موفق شد تا با تصویربرداری حرارتی  و دیگر سیستم‌ها به  لاشه هلیکوپتر سقوط کرده رئیسی  دست یافته و مختصات را به مقامات ایرانی بدهد.

 در حالیکه اقدام تورکیه بازتاب‌های بزرگی به همراه داشت، میلیون‌ها نفر تلاش آقینجی برای یافتن لاشه هلیکوپتر را در پخش زنده از پلتفرم‌هایی مانند خبرگزاری آنادولو و فلایت‌رادار24 تماشا کردند. با یافتن لاشه هلیکوپتر در ساعات صبح، مشخص شد همه سرنشینان هلیکوپتر از جمله رئیسی جان خود را از دست داده‌ اند.

سبوتاژ یا سانحه؟

 آیا هلیکوپتر رئیسی به دلیل شرایط بد جوی سقوط کرد و یا یک سبوتاژ مورد بحث است؟ هنوز وضعیت مشخصی وجود ندارد. مقامات ذیعلاقه ایران با حساسیت به تحقیق و بررسی پرداخته و حقیقت را فاش خواهند کرد. البته اگر سبوتاژ باشد، نخست اسرائیل به اذهان خطور می ‌کند. همانطوریکه می‌دانید پس از حمله به غزه ابتدا درگیری‌های نظامی نیابتی و سپس درگیری‌های مستقیم بین ایران و اسرائیل رخ داد، اما با مداخله ایالات متحده امریکا از تشدید بیشتر آن جلوگیری صورت گرفت. ولی، اسرائیل نتوانست به طور کامل به حملات نسبتا قوی ایران پاسخ دهد. مقامات اسرائیلی اظهاراتی مانند " وقتی زمانش برسد، ایران پاسخ ما را خواهد دید" بر زبان می‌آوردند. اما، گفته می‌شود که هلیکوپتر حامل رئیسی 30 ساله بوده و فاقد تجهیزات تخنیکی کافی برای پرواز در شرایط آب و هوایی سخت بود. با توجه به طوفان و غبار شدید در منطقه، احتمال وقوع حادثه به دلیل شرایط نامساعد جوی بیشتر به نظر می‌ رسد.

 در نهایت بررسی‌های تخنیکی مشخص خواهد کرد که آیا سبوتاژ صورت گرفته است یا خیر. اما در هر صورت انتقادات جدی در مورد کفایت دولت ایران مطرح خواهد گردید. می‌توان گفت، هم در مورد نارسایی تخنیکی هلیکوپتر، هم ضعف فعالیت‌های امداد و نجات و هم درخواست کمک از تورکیه انتقادات جدی مورد بحث خواهد شد.

 در صورت مطالعه مسئله از دیدگاه تورکیه, کشوری را می بینیم که وظیفه همسایگی را از نظر انسانی انجام داده است. درخواست کمک ایران بلافاصله برآورده شد و تمام امکانات تخنیکی بسیج گردید. علاوه بر این، موفقیت طیاره بدون سرنشین آقینجی و ماهواره‌های ترک‌ست توجه جهانی را به خود جلب کرده و مشاهده وضعیت فعلی صنایع دفاعی تورکیه را یک بار دیگر تامین کرد. باید تاکید کرد که تنها یک یا دو کشور در جهان مانند ایالات متحده امریکا صاحب ظرفیتی هستند که تورکیه به آن نایل شده است.