آثار جغرافیایی به ثبت رسیده ای تورکیه – عصای احلاط از صنایع دستی شهر بیتلیس

تاریخ ثبت به عنوان نشان جغرافیایی: 26.12.2017

احلاط، منطقه‌ای تاریخی در شهر بیتلیس است که در سواحل دریاچه وان در منطقه آناتولی شرقی تورکیه واقع شده است. این منطقه به ویژه از نظر تاریخ آناتولی و تورکیه از اهمیت حیاتی برخوردار است. آثار باستانی دوره اورارتو، سلجوقی، آق‌قویونلو وعثمانی یافت شده در این منطقه، حاوی سرنخ‌های مهمی از منطقه و ورود تورک ها به آناتولی است. این شهر با نوع خاصی ازعصا به نام عصای احلاط شهرت دارد. این عصا که از صنایع دستی با کیفیت بوده و کاربرد فراوانی در زندگی روزمره دارد، از ارزش هنری بسیاری نیز برخوردار است. است. عصای احلاط که تاریخچه و نحوه ساخت آن به قرن‌ها قبل بازمی‌گردد، در سال 2017 با درخواست واولوسوالی احلاط در فهرست محصولات ثبت شده جغرافیایی تورکیه قرار گرفت. این عصا از درختان بومی چارمغز پرورش یافته در این منطقه، تولید می‌شود. درختان چارمغز در احلاط به طور سیستماتیک مورد مراقبت و آبیاری قرار می‌گیرند و به همین دلیل رگه بلندی داشته و تعداد گره‌های آن‌ها کم است. عصای احلات در دو نوع تولید می‌شود. علاوه بر عصای ضخیمی که برای استفاده روزانه افراد مسن و مریضان ساخته می‌شود، عصاهای تزئینی نیز با دقت و ظرافت خاصی توسط صنعتگران منطقه تولید می‌شود. مهمترین عنصر در تولید این عصاها این است که درخت چهرمغز مورد استفاده باید به مدت دو سال، به دور از نور خورشید نگهداری شده و به مدت یک سال نیز خشک شده باشد. این یک شرط بسیار مهم برای دوام عصا است. جریان تولید عصا پس از شکل دهی به کمک ماشین آلات با هنر دست صنعتگران انجام می‌شود. عصاسازان بسته به نوع بدنه مشخص شده از یکی از تخنیک های خاتم کاری، کند نکاری، سوزاندن یا نقاشی استفاده می‌کنند. بدنه عصای احلاط معمولا با استفاده از هنرهای ارزشمندی نظیر ابر و باد، تذهیب و ترسیم نقوش مینیاتوری توسط استادان چیره دست این فن تزئین می‌شود. دسته این عصاهای سنتی نیز با مجسمه‌های حیوانات و یا فلزات گرانبهایی مانند طلا و نقره تزئین می‌شود.