تورکیه در تاریخ ششم فبروری امسال، شاهد دو زمین لرزه بزرگ در تاریخ خود شد. به گفته کارشناسان، این زمین لرزه‌ها که درفاصله زمانی 8 ساعته رخ دادند، یک اولین درتاریخ جهان بشریست. اگر زمین لرزه‌های وقوع یافته درابحار را در نظر نگیریم، از نظر شدت در بین ده زلزله بزرگ تاریخ جهان قرار دارد. تعداد شهرهای آسیب دیده اززلزله نیزبسیار زیاد است. 10 شهر مختلف تحت تاثیر این زلزله قرار گرفتند. با توجه به تاثیر و شکستگی‌ها در دو گسل شمال-جنوب و شرق-غرب. میتوان گفت که منطقه‌ای برابر با مساحت کشورآلمان تحت تأثیر زلزله قرار گرفته است. به عبارت دیگر، اگر این زلزله در آلمان اتفاق می‌افتاد، بدون شبهه همه مناطق اینکشور تحت تأثیر این زلزله قرار می‌گرفت. باید علاوه‌کرد 13.5 میلیون تن از مردم زلزله‌زده به این ارقام، بمیان امدن خسارات سنگینی را درمقابلمان به نمایش میگذارد.

اگرچه از همان لحظه اول زلزله، اقدامات بایسته و مصرانه‌ای انجام گرفت، باز هم نمیتوان خیلی سریع و به اندازه کافی به اثرات مخرب زلزله‌ای با این وسعت پاسخ داد. بطوریکه، اعزام تمام نهادهای مجاز برای مقابله با زلزله طی 24 ساعت اول به منطقه زلزله‌زده نیز به طور کامل کافی نبود. فقط، با توجه به ظرفیتی که تورکیه دردودهه اخیربدان دست یافته است، میتوان گفت که درمقابله با پیامدهای این زلزله موفق خواهد بود. با این حال، تورکیه با روندهای بسیار طولانی مواجه است.

اولین مورد از این روندها، ازمیان برداشتن تخریبات وویرانی‌های ناشی از زلزله خواهد بود. 72 ساعت اول بسیار مهم بوده و این مدت به پایان رسید. حدود ده هزار انسان نجات یافتند. اما تلفات جانی از ده هزار نفرخیلها بیشتر شده وواضح است که تلفات جانی بیشترخواهد بود. به همین دلیل بیشترین تاثیر تخریب‌های ناشی از زلزله در مورد تلفات جانی خواهد بود. شاید نیز به بیشترین رقم تلفات جانی که تورکیه تاکنون دیده است، برسیم. این رقم ممکن است بیشتر از ارقام زلزله سال 1999 ازمیت بوده باشد.

یکی دیگرازموضوعات مهم این است که درحال حاضر 13.5 میلیون انسان دراین زلزله آسیب دیده‌اند. پاسخگویی به سرپناه و دیگر نیازهای فوری چنین جمعیت بزرگ نیز بسیار دشوار و مستلزم زمان خواهد بود. موضوع دیگرنیز، بعد اجتماعی – روانی زلزله است. زلزله در راس بلایای طبیعی‌ که تاثیر بسزایی برروحیه همه ای افراد جامعه دارند، قراردارد. روبروشدن یک جامعه با یک  چنین فاجعه طبیعی بزرگ، که به تازگی براپیدمی کووید-19 غلبه کرده و یا درتلاش غلبه برآن است، می‌تواند اثرات ماندگاری بر جامعه داشته باشد. به همین دلیل حفظ سلامت روانی جامعه وهمبستگی با جامعه بسیارمهم است. از آنجایی که جامعه تورکیه در بلایای طبیعی قبلی چنین نمونه‌هایی ازهمبستگی را نشان داده است، می‌توان گفت که همین روحیه این بارنیز به شکل قوی‌تری ظاهر خواهد شد.

هر زلزله بطور حتم پیامدهای اقتصادی دارد. این زلزله نیز در تورکیه هزینه‌های اقتصادی خواهد داشت. اگرچه پیش‌بینی این موضوع از قبل بسیار دشوار است، اما تخمین اینکه هزینه اقتصادی زلزله‌ای به این بزرگی بسیار بالا خواهد بود، دشوار نیست.

این زمین لرزه درمنطقه‌ای به وسعت آلمان رخ داد، مگر، تخریبات وخسارات بسیاربزرگی نسبت به جنگ اوکراین به بارآورد. بنابراین، موضع فعالیت جامعه جهانی درموردکمک به تورکیه باید ادامه یابد.

نویسنده: پروفسور دکتر مراد یئشیل‌تاش مدیر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه