نظری به آجندای تورکیه وجهان جمعه هجدهم میزان سال۱۳۹۹- تورکیه به یک قدرت مستحکم جهانی تبدیل شده است

پیشرفتهای نظامی تورکیه یکجا با تغییر دکتورین امنیتی این کشور سبب شده تا تورکیه پس از حاکمیت حزب عدالت و توسعه براینکشور به یک قدرت مستحکم نظامی در عرصه جهانی تبدیل شود.

درحالیکه اخیرادرگیریهای میان جمهوری آذربایجان وارمنستان وارد جنگی با مقیاس دو کشورشده است، تورکیه اعلام کرده است که درکنارجمهوری آذربایجان قراردارد. این شیوه برخوردنشان میدهدکه تورکیه موقعیت راخوددرزمینه دستیابی به وضعیت یک قدرت مهم وموثردرعرصه بین المللی تحکیم کرده است.

اکنون توجه شما را به تفسیر جان آجون پژوهشگر بخش سیاست خارجی در موسسه ستای تورکیه در این زمینه جلب میداریم: 

تورکیه ضمن دستیابی به پیشرفت های عظیم درصنعت دفاعی درجریان دهه گذشته، به ویژه پس ازحادثه یی اقدام به کودتا درسال 2016 میلادی، ساختاراردوی تورکیه ونظام دیوان سالاری امنیتی خود را دوباره تنظیم کرده است. بی تردید امروز دولت انقره یک قدرت نظامی جهانی است که دیگر هیچ کس نمی تواند آن را نادیده بگیرد.

درشرایطی که قبلا جمهوری تورکیه به عنوان یک قدرت متوسط درمحورغرب ودرمنطقه خود ارزیابی میشد، پس ازحاکمیت حزب عدالت وتوسعه ازابتدای سال دوهزارمیلادی روند تغییرو دگرگونی درمیزان قوت وقدرت نظامی‌اش را با شتابی تحسین برانگیزآغازکرد. درابتدا تورکیه درزمینه های سیاسی، اقتصادی وفرهنگی درترکیب جهان غرب، همراه با عناصر نرم قدرت خود و در راستای تحصیل جایگاه مقتدرانه‌‌تری برای تغییرسطح قدرت خود تلاش کرد. بعد ازاینکه فضای جدیدی که در پی انقلابها و حرکتهای مردمی موسوم به بهارعرب درکشورهای عربی اغاز شد، جمهوری تورکیه نیز روند و سمت و سوی حرکت خود را کاملاً تغییر داد.

در حالیکه جهان غرب مایل به پذیرش تورکیه جدید نیست غربیها میکوشند تا حزب عدالت و توسعه را درمرکز حملات خود قراردهند. سرانجام ، تورکیه درروز 15 جولای سال 2016 شاهد یک اقدام به کودتای ناکام و خائنانه شد. پس از این مرحله، تورکیه به طور بارزی در تعاملات سیاسی جهانی خود از ترکیب غرب خارج شد وبا اتخاذ یک شیوه  برخورد درون مرکز، سیاست خارجه جدیدی را ضمن تقویت مناسبات با کشورهای روسیه و چین که میتوانست برخوردکشورهای غربی را متعادل کند در پیش گرفت. در یک دید بزرگ، تورکیه ضمن طی این مراحل، با سرمایه گذاری زیاد برروی عناصر قدرت مستحکم خود، علاوه براینکه قدرت نرم خود را نیز گسترش داده بود، به یک قدرت مهم نظامی تبدیل شد.

أساسا در حال حاضر تورکیه با سرمایه گذاریهای انجام شده در صنایع دفاعی و انجام مطالعات موثر در زمینه تحقیقات وتوسعه، از نظر نظامی به یکی از کشورهای پیشرو در جهان تبدیل شده است. این کشور به ویژه در زمینه طیارات اکتشافی وشناسایی و طیارات بدون سرنشین مسلح پس از ایالات متحده آمریکا به قدرتمندترین و با نفوذترین کشورهای جهان در این خصوص مبدل شده است. در حالیکه دولت انقره در سالهای نخست قرن بیست و یکم حدود هشتاد فیصد ازقدرت افزارهای نظامی مورد نیازخود را از طریق واردات تامین میکرد، این نسبت امروز تا بیست فیصد کاهش یافته است. نباید فراموش کرد که جمهوری تورکیه در حال حاضر تبدیل به یکی از بزرگترین صادر کنندگان در بخش صنعت دفاعی در سطح جهان شده است.

تورکیه صرفا به سرمایه گذاری در صنعت دفاعی خود بسنده نکرد، بلکه با نشان دادن اراده سیاسی قوی، اقدام به از نو نوشتن بوروکراسی امنیتی خود پس از اقدام به کودتای خائنانه فتو کرد. بگونه‌ایکه هم  اکنون سازمان اطلاعات ملی تورکیه (MIT) به موثرترین، قویترین و حرفه ای‌ترین سازمان اطلاعاتی درمیان کشورهای منطقه تبدیل شده است. به این ترتیب تورکیه در جریان چندین سال، با در آجندا قراردادن یک دکتورین امنیتی جدید و در پیش گرفتن تلاشی مستحکم، از بکارگیری نیروی موثر نظامی خود در مناطق متعددی که شاهد درگیری بود، دریغ نکرد.

تورکیه ضمن انجام عملیات نظامی و اطلاعاتی گسترده فرامرزی، با هدف قرار دادن گروههای تروریستی ای چون پ.ک.ک و داعش در شمال کشورهای سوریه و عراق و همچنین با پشتیبانی از نیروهای قانونی وابسته به دولت مشروع وفاق ملی در لیبیا موفق به تغییر روند جنگها در این مناطق شد. تورکیه در اقدامی دیگر ضمن تلاش برای تاسیس دولت در سومالیا ، قادر شد تا تلاش های تهاجمی علیه قطررا نیز با شکست مواجه کند. تورکیه درچند سال اخیر، با استفاده موثراز نیروی بحری خود، به صفت یک بازیگربسیارمهم درجیوپولیتیک انرژی در حوزه شرق بحیره مدیترانه ظاهر شده است. سرانجام تورکیه با آموزش قوی نظامی نیروهای آذربایجانی و فراهم کردن دیگر امکانات، توانست این کشور را در برابر ارمنستان به یک قدرت موفق تبدیل کند. در حالیکه همه پیشرفتهای تورکیه در زمینه تکنالوژی های نظامی ازسوی سایر کشورها با دقت رصد میشد، أراده قوی و بدون تزلزل رجب طیب اردوغان رئیس جمهور تورکیه نیزسبب شد تا جمهوری تورکیه به یک قدرت نظامی در حال صعود تبدیل شود و در مرزهای خود نگنجد.

تفسیری از جان آجون پژوهشگربخش سیاست خارجی در موسسه ستای تورکیه را شنیدید.