تبصره یی بر آجندای تورکیه و جهان، مفهوم نتایج انتخابات محلی در تورکیه چیست؟

آخرین انتخابات محلی تورکیه که در دوره جمهوریت و از سال 1840 تاکنون برای نوزدهمین بار انجام گردید، روز 31 مارچ 2019 به قوع پیوست. اتحاد جمهور، 51.6فیصد و اتحاد ملت 37.5فیصد آرا را از آن خود نمودند. میزان آرای بدست آمده از سوی احزاب، در مقایسه با انتخابات محلی سال 2014 و بر اساس نتایج غیر رسمی بدین ترتیب میباشد: حزب عدالت و توسعه میزان 43.1فیصد آرا در سال 2014 را در این انتخابات به 44.3فیصد رساند ولی تعداد شهرداریهایی که درآنها پیروز شد، (بزرگ شهرها و اولوسوالی) از 48 به 39 کاهش یافت. حزب جمهوری خلق از 26.6فیصد به 30.1فیصد افزایش یافته و تعداد ولایاتی که در آنها پیروز شده است، از 14 به 21 افزایش یافت. حزب حرکت ملی نیز از 17.8فیصد به 7.3فیصد کاهش یافته ولی تعداد شهرداریهایش در ولایات از 8 به 11 افزایش یافته است. حزب دموکراتیک خلقها در انتخابات قبلی میزان 6.2 فیصد آرا و در این انتخابات، 4.2فیصد آرا را دریافت کرده ولی تعداد شهرداریهایی که پیروز شده است، کاهش یافته است.

ارزیابی های پروفیسور دکتورقدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید انقره در این رابطه: 

حال ببینیم مفهوم این نتایج چیست؟ در این مقاله، مفهوم این انتخابات در سطح جهانی و ملی را مورد بررسی قرار میدهم.

بیشترین شکست در این انتخابات از آن کسانی شد که میگفتند: " درتورکیه دیکتاتوری است"

لی رغم اینکه یک انتخابات  محلی بود، رسانه های بین المللی توجه بسیاری به این انتخابات داشتند. یکی از دلایل این موضوع، این است که در حین نوشتن این سطرها، اداره برخی از شهرهای بزرگ چون انقره واستانبول، تغییر مییافت. برخی رسانه ها و سیاستمداران جهانی، به قدری خود را به اداره تورکیه از طریق دیکتاتوری و اقتدارگری متقاعد کرده اند که تغییر اداره برخی شهرها بر اساس نتایج انتخابات، آنها را متعجب ساخته است. در حالیکه قبول این وضعیت در تورکیه که از تقریبا 180 سال بدینطرف انتخابات محلی داشته است، امری تعجب انگیز نمیباشد، برای رسانه ها و رهبران غربی که تورکیه را از داخل فانوسی کوچک تماشا میکنند، نتایج غیرقابل درکی شمرده میشود. از این نظر شاید بیشترین شکست رادر این انتخابات اقشاری خوردند که طیب اردوغان را دیکتاتور میخواندند.

آیا در کشورهای دیگر، حزب کمونیست وجود دارد یا خیر؟ اگروجود دارد، ایا میتواند در انتخابات پیروز گردد؟ نمیدانم. در این انتخابات نامزد حزب کمونیست تورکیه، در شهر تونجلی پیروزشد. علیرغم تهدیدهای سازمان تروریستی پ ک ک  وفشارهای حزب دموکراتیک خلقها. این وضعیت نیزاثبات دیگری از وجود دموکراسی در تورکیه بر اساس حقیقت، نه توهماتی که تشکیل داده اندبوده است. 

حزب عدالت و توسعه، موفقیت و هشدار: حزب عدالت و توسعه با میزان 44.3فیصد آرا، از تاریخ تاسیس تا کنون در 15 انتخاباتی که شرکت کرده، موفق شده است. حزبی که از سال 2002 تا کنون در راس حکومت جای داشته است، علیرغم آخرین بحران اقتصادی، در مقایسه با آخرین انتخابات، افزایشی 1 فیصدی در آرا داشته است که این نیز موفقیتی بزرگ محسوب میشود. اتحاد جمهور که در انتخابات ریاست جمهوری روز 24 جون 2018، آرایی به میزان 52.3فیصد، داشته است، این بار صرفا کاهشی به میزان 0.7 فیصد داشته است. علیرغم افزایش میزان آرا در سطح کشور، حزب عدالت و توسعه در عده یی ار بزرگ شهرها، موفق نبوده است. جناب رئیس جمهور، اردوغان، در سخنرانی خود از بالکن مقر حزب عدالت و توسعه، ابراز داشت که بر دلایل وقوع این وضعیت متمرکز شده و درسهای لازمه را خواهند گرفت. 

تورکیه یی شدن حزب جمهوری خلق: حزب مخالف جمهوری خلق در انتخابات محلی قبلی، آرای بیشتری را از آن خود کرده است. ولی آرای حزب در اخرین انتخابات از میزان آرایی که محرم اینجه، نامزد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری به دست آورده بود، 30.6فیصد کمتر میباشد. موفقیت آمیز بودن  این انتخابات ازدید حزب جمهوری خلق، افزایش آرا دربرخی شهرهای بزرگ و پیروزی دراین شهرها میباشد. با نگاهی به نامزدهای حزب جمهوری خلق درشهرهایی چون انقره، استانبول و آنتالیا دیده میشود که این افراد کسانی که از ریشه حزب جمهوری خلق آمده باشند، نیستند. در مقایسه با طرز فکر سنتی حزب جمهوری خلق، دارای حساسیت بیشتری در خصوص ارزشهای اجتماعی میباشند. رفتار حزب جمهوری خلق در انتخابات 1994، و واکنش آن به رجب طیب اردوغان که پس از اتمام انتخابات، فاتحه خوانده بود، هنوز در اذهان زنده است. یکی از تصاویری که امسال نیز در اذهان هک خواهد شد، خواندن سوره یاسین از سوی اکرم امام اوغلو نامزد حزب جمهوری خلق در استانبول میباشد. یک حزب جمهوری خلق که بیشترینه با ارزشها وجامعه تورکیه نزدیک میباشد، موفقیتی برای تورکیه محسوب میشود. همانگونه که قبلا نیز در بسیاری از مقاله هایم اشاره کرده ام، این وضعیت نتیجه ای طبیعی از سیستم ریاستی و اتحاد میباشد. سیستم ریاستی واتحاد، بمصابه دربی برای عقل سلیم است،ولی نه برای افراط گرایی و تنش. همچنان رای دهندگان کردی که علی رغم حزب دموکراتیک خلقها، به جای "کردستان"، "تورکیه" گفته اند در حالیکه حزب دموکراتیک خلقها، همانند همیشه، قبل از آغاز انتخابات، از زبانی جدایی طلبانه و قطبی گرایانه استفاده مینموده است. ودرمناطق شرقی تورکیه اعلام داشته بودند که رای دهندگانش برای "کردستان" رای خواهند داد. طی انتخابات، در 4 شهری که به شکل قلعه این حزب محسوب میشد، شکست خورد. شیرناق، آغری، بیتلیس به حزب عدالت و توسعه و تونجلی به حزب کمونیست تورکیه رای داد. رای دهندگان کرد در شرق و جنوب شرق کشور، نشان داد که میخواهد با تورکیه همراه باشد و به شکل اموال سند دار حزب دموکراتیک خلقها نمیباشد. این نتایج نشان داد که رای دهندگان کرد با اتحاد حزب عدالت و توسعه با حزب حرکت ملی مخالف نیست. آیا کاهش میزان شرکت در انتخابات به معنای درخواست برای هویت حزب در اوراق رای میباشد؟ میزان شرکت در انتخابات در مقایسه با دیگر کشورهای دموکراتیک، بخصوص کشورهای غربی، بسیار بالا میباشد. میزان شرکت در این انتخابات ، 84 فیصد بود. بدین ترتیب با مقایسه میزان 89 فیصدی شرکت در انتخابات گذشته، میتوان دید که 5 فیصد از میزان شرکت کاسته شده است که این نیز میزانی قابل توجه میباشد. در این میزان کاهش، نه تنها خود احزاب بلکه اتحاد آنها با دیگر احزاب نیز موثر بوده است.  بخشی از رای دهندگان نمیخواهند که به غیر از حزبی که ده سال است به آن رای میدهند، به حزب دیگری رای بدهند. به همین دلیل در رابطه با سیستم اتحاد که با آرم و هویت خود احزاب بر روی اوراق رای دهی جای میگیرند، باید فعالیتهایی انجام گردد. نتیجه دیگر انتخابات، تقسیم شدن حزب حرکت ملی که سال 2014، 17.8 فیصد آرا را به خود اختصاص داده بود میباشد. حزب حرکت ملی در این انتخابات 7.3 فیصد آرا را کسب کرد ولی تعداد شهرداریهای آن از 8 به 11 افزایش یافت و درمقابل حزب خوب، با 7.4 فیصد آرا، هیچ یک از شهرداریها را از آن خود کرده نتوانست. حزب سعادت نیز درهر دو انتخابات 2.7 فیصد از آرا را به خود اختصاص داد. در نتیجه، بر سر صندوقهای رای، آنچه که پیروز گردید، دموکراسی و تورکیه میباشد. امیدوارم که این نتایج باعث شود تا کسانی که از دریچه ای بسته به حوادث مینگرند، تغییر رویه دهند. 

نویسنده:  پروفیسور دکتورقدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید انقره