نظری به آجندای تورکیه وجهان جمعه 31 قوس 1397 هجری شمسی -51-

وضعیت شهر منبچ عامل بسیار مهمی برای اقدام نظامی تورکیه در شرق فرات است.

به تعقیب اظهارات رجب طیب اردوغان، رییس جمهور تورکیه، عملیات نیروهای مسلح کشورمان در شرق فرات جهت پاکسازی منطقه از لوث وجود تروریستهای PKK/YPG رسما اعلام شد. پس از انتشار این اظهارات منطقه شاهد تحرکات جدیی شده است . 

اکنون به نوشته جان اجون محقق و پژوهشگردر انستیتوت ستا در این زمینه توجه شما را جلب میناییم:

وضعیت شهر منبچ عامل بسیار مهمی برای اقدام نظامی تورکیه در شرق فرات است. به ویژه پس از عملیات عفرین به صورتی دومینووار عملیات در منبچ و شرق فرات نیز روی دست قرار گرفت. تورکیه قبلا در زمینه نظامی، حرکت خود را به سوی این شهر آغاز کرده بود. آمریکا با مشاهده جدیت تورکیه مجبور شد تا با تورکیه بر سر میز مذاکره بنشیند و در این خصوص نقشه راهی ارایه دهد. 

براساس این نقشه راه لازم است تا شاهد شروع گزمه های مشترک، ترک سلاح های سنگین از سوی تروریستها و عقب نشینی به شرق و تشکیل یک شورا از عشایر منطقه می شدیم که اما در مقابل تورکیه شاهد اتلاف وقت از جانب آمریکا و تداوم حضور تروریستها در طی این روند در منطقه شد. این وضعیت، اعتماد تورکیه به ایالات متحده  را به طور جدی متزلزل کرد و سبب شد تا اردوغان با دید متفاوت تر و تازه ای نسبت به آمریکا عمل کند. 

به این ترتیب در این خصوص تورکیه اوضاع را چنین تحلیل کرد: اگر من از طریق دیپلماسی مشترک با آمریکا قادر به رفع تهدیدات تروریستی نیستم پس در آنزمان هر چقدر دیرتر وارد عمل شوم به همان مقدار می باید هزینه بیشتری پرداخت کنم. آمریکا چند دلیل برای حضور رسمی خود در سوریه ارائه می دهد. این دلایل عبارت بودند از مبارزه با داعش، اخراج ایران از منطقه و دور کردن رژیم اسد از منطقه. در مقابل تورکیه نیز این طرح را به صورت آلترنایتف برای آمریکا ارایه می دهد: چگونه می توان از طریق تحمیل سلطه پ.ک.ک در مناطقی که جمعیت اعراب اکثریت هستند از ثبات و امنیت سخن گفت.  همانطور که دیده میشود، ثبات در منطقه ایجاد نشده است. چه نوع حوزه نفوذی در برابر ایران از طریق پ.ک.ک که برای این کشور کار میکند میتوان  تشکیل داد؟ چگونه از طریق ی.پ.گ که سالهاست با رژیم اسد کار کرده است، این رژیم را می توان از منطقه دور نگاه داشت؟ پس از سال 2011، مناطق عین العرب، عفرین و قمشلی و بسیاری از سلاح ها موجود در دست YPG توسط رژیم اسد در اختیار این تروریستها نهاده شده است. تورکیه به صفت جایگزین گروههای تروریستی برای تامین امنیت شرق فرات، اپوزیسیون مشروع سوری را که با حضور عرب ها، ترکمن ها و کردها در قالب دولت موقت و اردوی ملی تشکیل شده است را معرفی می کند. اگر ایالات متحده برنامه پنهانی ای برای خود در منطقه نداشته باشد باید به این پیشنهاد نگاه مثبتی داشته باشد. 

 اما رد این پیشنهاد پرسشهای متعددی را در مورد هدف واقعی آمریکا در سوریه در اذهان ایجاد است. به طور کلی، دلایل توجه تورکیه به شرق فرات تهدید امنیت تورکیه به دنبال سیاست ایالات متحده در سوریه، عدم رعایت توافقنامه های موجود میان تورکیه و آمریکا از سوی حکومت واشنگتن و رد پیشنهاد جایگزین تورکیه در قبال أوضاع شرق فرات است.

به این ترتیب تورکیه با در دست گرفتن سرنوشت خود متعهد به تمیز کردن شرق فرات از لوث وجود گروههای تروریستی PKK/YPG می باشد.

تبصره یی بود به قلم جان آجون نویسنده و گذارشگرموسسه تحقیقات ستراتیژیک اقتصادی و سیاسی ستا.