چشم انداز تمدن جهانی از دیگاه تورکیه چهارشنبه 14 قوس 1397 هجری شمسی -49-

این هفته مطلبی داریم با عنوان" زبانها وگفتمانهایی که میتوانیم درجامعه مورد استفاده قرار دهیم" بقلم پروفیسور دوکتور قدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم ادامه میدهیم:

جهانی شدن زندگی ما را درمسیری چند بعدی درحال تغییر دادن است. تحولاتی که درگذشته ها نمیتوانستند طی قرون طولانی به وقوع بپیوندند، اکنون درزمان کوتاهی ظهورمی یابند. دانشمند جامعه شناس دیوید هاروی، این وضعیت را با نام اختصار زمان ومکان توصیف می کند. در این عصر حوادث، روابط و تحولات به شکل بسیارسریعی درجریان است و این سرعت تقریبا از آغازحیات بشریت تاکنون بی نظیر بوده است. اماکن جغرافیایی دور به هم نزدیک میشوند وآنهایی که نزدیک هستند ازهم دور میشوند. درانشمند دیگر بنام اورتگا گاست می گوید: تمدن پیشرفته یک مشکل پیچیده است. او معتقد است که با گسترش پیشرفت، مخاطرات نیزرشد میکند. بدین ترتیب که زندگی رفته رفته بهتر، زیبا تر و بصورت اجتناب ناپذیری پیچیده ترو دشوارتر میگردد. در برنامه امروز این موضوع را مورد تحلیل و ارزیابی قرار خواهیم داد. 

برای فعلا پرابلم اصلی ارایه پاسخ به این پرسش است که چگونه افراد و دولتها با تنوعات بسیاری که در جنبه های متعدد حیات اجتماعی وجود دارد میتوانند با هم رابطه برقرار کنند. زیرا برعلاوه موجودیت پرابلمها و پیچیدگیهای زیاد در حیات سنتی شاهد فراموش شدن آن در اثر فشار حیات مدرن قرار گرفته ایم و این امر ابهام گسترده ای را بوجود آورده که دربرگیرنده نفرتها و از هم بیگانه شدنها و رویارویی با آنهاست. در واقع اکثریت افکار، اندیشه ها و رفتار اجتماعی که درزمانهای عادی قابل قبول اند در روزگاری که واجد ابهام شده اند، درهمبا هم می ستیزند و سبب تنش و اختلال میگردند. در همچو حالت چه سان یک گفتمان باید حاکم شود؟ آیاگفتمان و یا برخورد با راه اندازی تظاهرات، گفتمان با قرارگرفتن درصفوف مخلفین ومخالفت کردن؟ و یا  اینکه گفتمان به شکل حزب حاکم؟ افراد، جوامع، سازمان ها، ایالت ها، در قبال افراد و نهادهایی که در اطراف ما هستند باید با کدام چه نوعی از زبان و گفتمان استفاده نمایند؟  نباید فراموش کرد که دیدگاهای ارائه شده از نظر جوامع، سازمان ها و روابط بین دولتها به راحتی قابل توضیح است. ولی باید دانست که مردم در میان خود چه نوع روابطی را باید داشته باشند؟ آیا می خواهید در قبال آنها همواره از یک سبک انتقادی استفاده کنید و به عنوان مثال تبدیل به آقای مخالف شوید؟ یا قصد دارید از زبانی سازنده و مفید استفاده کنید؟ 

میخواهم توضیح دهم که منظورمن در اینمورد عبارت ازچیست؟ من به یکی ازجلسات وزرای سابق، نمایندگان ورهبران کشورهای اسلامی دعوت شده بودم. جلسه یک جلسه غیرعمومی بود ودریک هوتل تدویر یافته بود. اما مکالمات میان مدعوین فوق العاده هیجان انگیزبود. هنگامی که یکی ازواعظان درتریبون ظاهرمیشد، سوگندها خورده میشد و حاضرین نیز شعارهایی را در لابلای گفته های سخنران بر زبان می آوردند. بلاخره نوبت به من رسید. من نیزچنین به سخن اغاز کردم: "بله، دنیای اسلام پرابلمهای خیلی دردناکی دارد. اما این یک جلسه غیر علنی و خودی است. ما باید قادر به حل خونسردانه این مشکلات عمیق وایجاد راه حلهای مناسب گردیم. همانطور یکه میتوانید تصور کنید، در میان مجموعه ای از مکالمات داغ آنروز، سخنرانی من که مدعوین را به آرامش دعوت میکرد، با تشویق ویژه ای روبرو نشد.  همان بود که من ازاین جلسه سه نوع گفتار و یا سه نوع موقعیت زبانی را آموختم.

1.  گفتمان و زبان تظاهراتهای خیابانی:

زبان خیابانی یک زبان بسیار موثر است که باید به دقت و در زمان مشخص استفاده شود. گاهی اوقات تظاهرات خیابانی میتواند یکی از موثرترین راه برای رسیدن به هدف باشند. همانطور یکه در تاریخ 15 جون در تورکیه مشاهده کردیم. گاهی اوقات پیامی که در خیابانها توسط مردم ارائه شود، تعیین کننده بوده میتواند. بنابراین زبان خیابان هنگامی که از آن به خوبی استفاده شود یک زبان خیلی ها موثر است. اما دعوت مکرر به خیابان هرگزنمیتواند تاثیرات ماندگارفرهنگیرا بمیان بیاورد. درآن اجلاس زبان مورد استفاده زبان تظاهراتهای خیابانی بود. 

1.  زبان مخالفت:

زبان مخالفان زباني است که در داخل نظام حضور دارد اما قصد ندارد چيزي را بسازد، بلکه تنها از قدرت، حکومت و حاکمیت انتقاد ميکند. ما در میان دوستان و همکاران شاهد همچو افراد هستیم که دائما در مورد دیگران و یا موسسه خود شکایت میکنند، این درست شبیه همان احزاب سیاسی هستند که به طور مداوم بدون ارایه یک راه حل انتقاد میکنند. با این حال، زمانی که انتقادات با زمانی که انتقادات با خود پیشنهاداتی در راه اصلاح نواقص داشته باشد اقدامی سازنده و مثبتی خواهد بودو در غیر آن کار واهی و گمراه کننده یی بیش نیست.

1. زبان قدرت:

و اما برای این زبان لازم است تا شامل گفتمانی سازنده و وحدت افرین بوده باشد. این گفتمان را میتوان نه تنها برای قدرت های سیاسی بلکه برای افراد در زندگی شخصی نیز مورد توجه و استفاده قرار داد. بعضی از افراد مایلند تا با زبان قدرت با دیگران ارتباط برقرار کنند. استفاده از یک زبان درای عکس العمل و متفاوت بیشتر ممکن است دربین جوانان رایج باشد. اما با پیشرفت سن یا افزایش قدرت، انتظار میرود که گفتمان قدرت در وضعیتی مطلوب ومقبول صورت بگیرد. زیرا سخن مشهور است که میگویند؛ "سری که تاج بر سر دارد سنگین میشود." بنابراین لازم است که به عوض راه اندازی هیاهو و هیجان و مخالفت مزمن، راه گشا و موسس و هدایت گرشد. درغیرآن یک زبان دیگر که بنام زبان چاپلوسان یاد میشود غیر از این سه نوعزبان وجود دارد. همچو اشخاص دایما برای به دست آوردن یک مزیت خاص صرفا تایید و تکریم میکند. درمقایسه با زبان تظاهرات و مخالفت، زبان قدرت نیاز به بلوغ و تجربه خاص دارد. استفاده از زبان قدرت نیز نیاز به یک فرآیند مشخص دارد. زبان قدرت یک زبان ویژه است که میتواند با کسب تجربه و اصلاح اشتباهات بطور روز افزون قویترگردد. اما میخواهم بپرسم که شما در زندگی روزمره خود از کدام یک این 4 زبان فوق استفاد میکنید ویا ترجیح میدهید که استفاده کنید؟

ارزیابی های پروفیسور دکتور قدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید انقره  را تقدیم حضورتان کردیم.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kudret BÜLBÜL