چشم انداز تمدن جهانی از دیگاه تورکیه چهارشنبه 4 میزان 1397 هجری شمسی -39-

در این برنامه بحثی داریم تحت عنوان " تأثیرات متعدد ومتقابل هم عصر بودن میان ما و مردم سرزمین های دورونزدیک در زمینه های علمی، فرهنگی و سبک زندگی ". هم عصر بودن، تأثیرات متقابل متعددی میان ما و مردم سرزمین های دورونزدیک در زمینه های علمی، فرهنگی و سبک زندگی به همراه آورده است. ما به صفت یک خانواده انسانی، درسیاره زمین ساکنیم. ما با جوامع مختلفی هم عصرهستیم و برغم تفاوتهایی که داریم، به صورتی مشترک درکنارهم زندگی میکنیم. به همین دلیل هنگامی که مابایک فاجعه جهانی مواجه میشویم، بدون تأثیرپذیری ازنوع ایمان، زبان، مذهب و نژاد به یک اندازه متاثر میشویم.

اکنون به ارزیابیهای دکتر قدرت بلبل رییس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید تورکیه در زمینه أصول جهانی آموزش توجه فرمایید:

      من سعی میکنم که بحث را برروی آموزش متمرکزکنم. نه تنها درکشورخودمان، بلکه در سرزمینهای دور، افرادی که خوب یا بد تعلیم دیده اند قادرند شرایط زندگی ما را تغییردهند. کسی که تحصیلات بدی داشته باشد میتواند یک بمب زنده باشد و شما را از زندگی و یا عزیزانتان دورکند. اختراعات یک فرد تحصیل کرده که شما وی را نمیشناسید، میتواند زندگی شما رامتحول کند ویا اینکه ضامن بقای شما باشد. بنابراین، آموزش و پرورش یک پدیده جهانی است و در همه کشورها امری بسیار مهم محسوب میشود و به همه کشورها نیز قابل تاثیر جدی یی است. در چنین شرایطی میتوانید بپرسید که ما در سطح جهانی از نظر آموزش و پرورش چگونه هستیم؟

البته مناطق بسیار خوبی ازنظر تعلیم و تربیت وجود دارد. اما من میخواهم تا توجه خود را به برخی از موضوعات منفی در این مقاله جلب کنم. در مکاتب ایالات متحده آمریکا که درآن دوبرابربیشترارمکاتب کشورهای غربی حوادث قتل وکشتار رخ میدهد مکاتب درحال تبدیل شدن به قطعات نظامی هستند. کسانی که بچه های کوچک و جوانان را میکشند بیشتر هم صنفان ایشان هستند. روابط جنسی در دوران کودکی، قمار، نوشیدن الکل، افیون، روابط خانوادگی منقطع، اطفال کوچه بازار ها و بزرگسالان که حتی در روزهای عید ها نیز گرامی داشته نمی شوند از ویژگیهای این مکاتب هستند. البته وضعیت در شرق نیز متفاوت نیست. گرچه میزان جرم و جنایت در شرق به اندازه غرب زیاد نیست، اما آنها نیزدرحین آموزش به کودکان شخصیت نمیدهند، برروی آموزشهای حفظ کردنی تمرکزمیکنند وآنها را برای زندگی فردا آماده نمیکنند. به همین دلیل است که علی عزت بگوویچ یکی ازمشهوترین رهبرن جهان اسلام درعصرکنونی،‌ اساسی ترین مشکل دنیای اسلام را درآموزش میبیند. اگر آموزش یا عدم آموزش در یک کشور میتواند همه کشورهای دور و نزدیک را تحت تاثیر خود قرار دهد بنابرین بدون در نظر گرفتن مشخصات انسانی چون دین، زبان، ایدئولوژی، اعتقاد، نژاد و رنگ، محتملا بتوان توافق کلی یی در زمنیه نحوه آموزش در جهان ایجاد کرد. در غیر این صورت، محقق است که همه ما را خطرجدی یی تهدید مینماید. اصول آموزش جهانی در جهت رسیدن به یک دنیای شادابتر و زنده تر، لازم است تا براساس اصولی چون صلح و رفاه شکل گیرد. هدف آموزش باید آمادگی فرد برای زندگی باشد. در واقع نوع آموزش و پرورش ما با ​​چگونگی زندگی و فلسفه زندگی ما ارتباط نزدیک دارد. فلسفه ی آموزش ما در اصل ادامه فلسفه ی زندگی ما است. اگر ما در پی دنیایی عادلتر، با شرارت کمتر و احترام بیشتر نسبت به تفاوت ها و مردم با فضیلت تر هستیم آموزش باید دربرگرینده چنین ماهیتی باشد و این هدف را تحقق دهد. آموزش فقط  به معنی تحصیل در مکتب و یا آموزش مدرن نیست. به همین دلیل، مکتب یگانه راه رسیدن به هدف ما نیست بلکه یکی از راههای آن است. ما یک نگرانی مشترک در دنیا داریم، اگر ما هدف عمومی را که در بالا ذکر شد با دیگران به اشتراک بگذاریم، میتوانیم به صفت یک اصل کلی آموزش و پرورش و منحیث یک خانواده ی انسانی، از تفاوت های خود دفاع کنیم.

این اصول اساسی عبارت ازچیست؟

• آموزش و پرورشی که عدالت را آموزش میدهد

مهم نیست که چگونه ما در یک زمان (اعم از سنتی، مدرن، پست مدرن یا در یک دوره زمانی دیگر در آینده) زندگی میکنیم، بیایید روشن کنیم که چگونه خودمان را تعریف میکنیم، آموزش ابتدا باید به مردم روحیه عدالت خواهی بدهد. حضرت عمر رضی الله عنه میفرمایند عدالت أساس حکومت داری در یک سرزمین است. همانطوریکه کانت، متفکرآلمانی، میگوید، اگرعدالت فسخ شود، هیچ چیزی از ارزشهای زندگی انسانی باقی نخواهد ماند. اول عدالت باید باشد تا بعد از آن آزادی و برابری رو نماگردد. قطعا ما به عنوان خانواده بشری کاملا در خصوص مفهوم عدالت همفکرنیستیم. ولی پایه های اساسی عدالت کاملا روشن است. درتمام ادیان، عقاید وایدئولوژی ها، توافق درمورد نکشتن، سرقت نکردن و بدرفتاری نکردن وجود دارد. در این زمینه لازم است تا در تمامی سطوح تحصیلی  این اصل درامرآموزش و پرورش دانش آموزان و دانشجویان گنجانیده شود که کسب درامد فقط از راههای قانونی و مشروع مقبول است. مفهوم عدالت در بهترین شرایط با معرفی ظلم و ستم قابل درک است. بگذارید لحظه ای تصور کنیم که هر کس در تلاش است تا نتایجی را بدون کارکردن و بدون اطاعت از قوانین، به دست آورد. آیا میتوانید تصور کنید که چه نوع بی نظمی وهرج و مرجی رخ میدهد؟ تقویت حس عدالت طلبی در میان دانش آموزان در دوره تحصیل بیش از آنکه به آموزش مرتبط باشد به مشاهده رفتارهای عملی مربیان آموزش و پرورش بستگی دارد. بنابراین عدالت نه فقط باید در سطح دانش بلکه در سطح احساسات، آگاهی و اعتقادات نیز موثر واقع شود. 

• آموزش و پرورشی که حسن نیت را آموزش می دهد

  آموزش و پرورش باید که انسانهای خیرخواه وبا حسن نیت وامید را پرورش دهد. جوانانی که در بهار عمرخود هستند نباید بدبین، ناامید و ناراضی به دنیای اطراف خود بنگرند.  من جوانانی را میبینم که نسبت به همه چیز بدبین هستند، این راه حل نیست. چنین زندگی ای را چگونه مشود ادامه داد؟! باید با نگاه مثبت به اطراف نگریست. چنین نگاهی سبب میشود تا این انسان، دوستدار انسانهای دیگر، جامعه و طبیعت باشد.

ارزیابی های پروفسور قدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید تورکیه را در اینمورد به سمع شما رسانیدیم:

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kudret BÜLBÜL