چشم انداز تمدن جهانی از دیدگاه تورکیه چهارشنبه اول حمل 1397 هجری شمسی

به برنامه چشم انداز تمدن جهانی از دیدگاه تورکیه خوش آمدید. دوستان محترم در این برنامه  توجه شما را به ارزیابی های پروفسور قدرت بلبل رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید انقره زیر عنوان" آیا اروپا از بحرانی که گرفتار آن شده رهایی خواهد یافت؟ "،جلب مینماییم...

اگر چه اروپا، مسلمانان و مهاجرین را منحیث عامل امراضی چون نژاد پرستی، فاشیزم، نازیزم و اسلام ستیزی فزاینده و تهدید قلمداد کردن سبک متفاوت زندگی انسانها و انزوای خود معرفی میکند. از انجاییکه به همگان معلوم است در مقاله های قبلی با ارزیابی های پروفسور قدرت بلبل در این زمینه توضیحاتی داده شده بود تاکید میدارد، در اصل این خود اروپا است که بحران ایجاد میکند و در این زمینه مینگارد که: قبلا روند موجود در اروپا را به حادثه 28 ام فبروری سال 1997 در تورکیه تشبیه کرده بودم.

( http://www.star.com.tr/acik-gorus/avrupayi-28-subatindan-kim-cikaracak-haber-1168353/)

بر اساس داده های سال 2017 وزارت داخله آلمان، صرفا طی یک سال، 950 حادثه حمله بر علیه مسلمانان ترتیب یافته است که حتی  3 حمله در یک روزرا نیز شاهد بوده ایم. امروزه دیده میشود که وضعیت از این نیزفراتر رفته است.

آیا اروپا قادر به رهایی از این افسردگی خواهد بود؟

ابهامات جهانی:

 تحولات موجود در ایالات متحده آمریکا، روسیه، چین، تورکیه، هندوستان وآمریکای لاتین، نظام تاسیس شده بعد از جنگ جهانی دوم را متزلزل میکند. این ابهامات درحد معینی درهمه کشورها منجر به نگرانی و تنش میشود. هم پیمانی ها و دشمنی های سنتی یکبار دیگر زیر سوال قرار میگیرند. در همین راستا روابط بین کشورها مجددا تنظیم میشود. هم پیمانی ها و خصومت های قبلی جای خود را به هم پیمانی و خصومت های مبتنی برهم فکری سیاسی در رابطه با موضوعات روز جهانی داده است.

عدم دستیابی اروپا به جهانی شدن به اندازه کافی:

اروپا و آمریکا در طول روند جهانی شدن به اندازه کافی نفع نبردند. این در حالیست که کشورهایی نظیر چین، هندوستان، برازیل و تورکیه در طول این روندها دستاورهای مهمی کسب کردند. از اینرو کشورهایی مانند آمریکا، از عکس سیاستهای جهانی منجمله تجارت آزاد و لغو گمرکات که زمانی قهرمان آن به شمار میرفت، حمایت میکند. رکود اقتصادی در اروپا که منشاء آن نیز عدم کسب منفعت کافی از روند جهانی شدن محسوب میشود، بسیاری از موضوعات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و روانی در اروپا را تحت تاثیر قرار میدهد. گفتار و عمل در کشورهای غربی به سرعت به مخالفت با جهانی شدن تبدیل میشود. اگر چه این وضعیت برای غرب قابل درک است، ولی وقتی روشن فکران و رهبران سیاسی در کشورهایی نظیر تورکیه که در طول روند جهانی شدن دستاوردهای مهمی کسب کرده اند، همچنان اقدام به بیان اظهارات ضد جهانی شدن قبلی خود میکنند، این سوال در اذهان مطرح میشود که آیا این افراد قادر به درک حقایق جدید هستند یا خیر؟

فقدان یک پیشینه کثرت گرا در اروپا:

 یکی از مهمترین علل بروز بحران در اروپا در معرض دید قرار گرفتن هر چه بیشتر هویت، فرهنگ وتعلقات متفاوت درطول روند جهانی شدن میباشد. تعلقات مختلف در سرزمین های دور در داخل مرزهایشان قابل مسامحه بود. ولی وقتی این وضعیت در همسایگی شان و در مورد کارفرما، کارگر و همکار اتفاق می افتد، همه چیز تغییر میکند. چرا که اروپا از پیشینه کثرت گرایی که بتواند از عهده این وضعیت بربیاید برخوردار نیست. تجربه اروپا در زمینه کثرت گرایی و همزیستی مسالمت آمیز تنها به قرن کنونی محدود میشود. یک قرنی که از دیدگاه مورخین دیروز محسوب میشود.

رهبران بی بصیرت:

احزاب راست گرا و چپ گرا در اروپا به جای اینکه رفتارمبتنی برعقل سلیم را درپیش بگیرند، برعکس با جریانات افراطی در حال افزایش، با هدف جلوگیری از کاهش آراء شان، بیشتر به ایراد اظهارات افراطی میپردازند. این وضعیت نه تنها مانع از افزایش احزاب نئو نازی و نئوفاشیستی نمیشود بلکه منجر به افراطی شدن احزاب راست گرا و چپ گرا نیزمیگردد. در نتیجه این وضعیت نیز احزاب سیاسی حاکم در اروپا به سمت احزاب راست افراطی سوق میابند.

تاثیر اقشار آسیمیله شده و یا از خود بیگانه شده:

 قشری که به علت مسائل موجود در کشورهایشان به اروپا پناهنده شده اند، قشر آسیمیله شده یی ویا از خود بیگانه شده یی که به رغم وجود زمینه اجتماعی در تلاش حکمرانی در عرصه سیاسی هستند، روابط بین کشورهایی که از آن آمده اند با کشورهایی که در آن زندگی میکنند را بیش از حد مسموم میسازند. این قشر آسمیله شده که با حمایت اروپا مواجه میشود، از سویی دیگر با هدف مشروعیت بخشیدن به جایگاه خود، در قبال مهاجرینی که آسیمیله نشده و در تلاش حفظ هویت و فرهنگ جامعه خود هستند، از برخوردی مخرب پیروی میکنند. ارزیابی مهاجرین در کشورهایشان و یا کشورهایی که مهاجرین از آنها آمده اند، از طریق اقشار آسیملیه شده سبب شده تا اروپا از برخوردی متعصبانه، تهدید کننده، سطحی و منزوی پیروی کند. علاوه بر اقشار آسیمیله شده و غیرقانونی، فعالیتهای سازمان های تروریستی با ریشه کشورهای مهاجری که غرب به روی آنان آغوش گشوده از دیگر عناصریست که روابط اروپا با این کشورها را مسموم کرده است. اگر بتوان علل بحران اروپا را با جملات مذکور توضیح داد، این نشان میدهد که امید زیادی برای حل این بحران در کوتاه مدت وجود ندارد. چرا که این علل چیزی نیست که از دیروز تا فردا دستخوش تغییر شود. در دوره های مختلف در صورت مواجه شدن با چنین بحران، رهبران دوراندیش ، صرفا قادربه نجات موقت کشورهای خود خواهند بود. متاسفانه شمار و نفوذ رهبران با بصیرت در اروپا رفته رفته کاهش میبابد. روشنفکران نیز در این وضعیت میتوانند نقش بسیار مهمی ایفا کنند. آیا اقشار آزادی خواه و کثرت گرای اروپایی در زمینه علل بروز بحرانی که اروپا دست به گریبان آن شده است، به اندازه کافی آگاهی دارند؟ عدم آگاهی روشنفکران قاره یی پیری که نازیزم آلمان و فاشیزم ایتالیا را تجربه کرده ازاین تحولات غیرقابل تصوراست. ولی تلاش این اقشاردرسطحی نیست که بتواند به این بحران پایان بخشیده و وضعیت را تغییر دهد. از اینرو صدای آنان روز به روز خاموش تر شده و آراء احزاب نژاد پرست نیز رفته رفته افزایش میبابد. حیطه های آزادی آنان نیز محدودتر میشود. از آنجایی که امروزه این حیطه صرفا در مورد مسلمانان و مهاجرین صدق میکند چندان به چشم نمی خورد. من در مورد رهایی اروپا از بحرانی که گرفتار ان شده چندان امیدوار نیستم. به عقیده من آینده وخیمی در گام نخست در انتظار تفاوتهای موجود در این قاره را و بعدا نیزخود اروپا را دارد. ای کاش که من در این زمینه واقعا اشتباه کرده باشم. امیدوارم اروپا قبل از فراهم کردن زمینه یک جنگ جهانی جدید به خطاهای خود پی ببرد. دریابد که آینده رو به تاریکی و محدود شدن آزادی ها او را تا کجا خواهد کشانید. ولی با انهم ما آنچه بر عهده داریم را انجام داده و به این قاره هشدار داده، آن را راهنمایی کرده و تلاش دریافت راه حل به پرابلمهای انها را داریم.

نویسنده:

پروفسور قدرت بلبل 

رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ییلدیریم بایزید

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kudret BÜLBÜL