شرقمیانه از دیدگاه ترکیه پنجشنبه 25 جوزای 1396

برخی ازکشورهای عربی منجمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی ومصردر چهارچوب اتهامات مختلف روابط خود را با قطر قطع کردند

برخی ازکشورهای عربی منجمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی ومصردر چهارچوب اتهامات مختلف روابط خود را با قطر قطع کردند. دربرنامه این هفته بحران قطروبازتابهای آن درمنطقه راموردبررسی قرارخواهیم داد. قطع روابط دیپلماتیک برخی ازکشورهای عربی منجمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی ومصربا قطرموجب بروزبحران دیپلماتیک بزرگی درمنطقه خلیج شده است. قطع روابط دیپلماتیک درپی تصمیم حکومت دونالد ترامپ رئیس جمهورامریکامبنی بر "بازنگری روابط با قطر" جریان یافته است. عربستان سعودی ودیگرکشورهای عربی، قطررا به یاری به تروریزم متهم میکنند. فقط این کشورهادلیل ومدرکی برای ادعاهای مذکورخود ندارند. قطردرخلیج بصره کشورکوچکی بوده، اماازنظرسیاسی واقتصادی صاحب نفوذ میباشد. این کشورتقریبا 3 میلیون نفرجمعیت داشته وسومین ذخایرگازطبیعی بزرگ جهان به آن تعلق دارد. قطراز دانشگاههای معتبر، نهادهای تولید اندیشه و رسانه بین المللی چون الجزیره میزبانی میکند.

در خاکهای این کشور سربازان خارجی نیز مستقر بوده و با ترکیه روابط حسنه یی دارد. همکاری ترکیه درزمینه انرژی باقطر، روابط نظامی وحتی موجودیت پایگاه نظامی ترکیه دراین کشورموجب ناخشنودی بسیاری ازکشورهای خلیج شده است. قطر که ثروتمندترین کشورخلیج میباشد، بدلیل حمایت ازجنبشهای دموکراتیک شدن درمنطقه، صاحب خصوصیت بسیارمثبتی درنزد افکارعمومی عرب میباشد. این کشوردرسایه قدرت میانه رو، هم درمنطقه وهم درجهان صاحب نفوذ میباشد. قطربااجرای سیاستهای لیبرال، نسبت به دیگرکشورهای خلیج جلب دقت میکند. حمایت  قطر ازمخالفت توده ای وبازیگران متغیردرروند بهارعربی، علت اصلی واکنش مونارشی های خلیج علیه این کشورمیباشد. ترجیح های سیاسی قطروتاثیرات آن درسیاست خارجی باعث قرارگرفتن اینکشوردرهدف عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصروامریکاشده است. بطوریکه مخالفت میانه روی ترکیه وقطربارژیم اسد درسوریه آشکارمیباشد. عامل نشاندن مخالفین سوریه یی برسرمیزمذاکره درروندهای ژنووآستانه نیزترکیه وقطرمیباشد. اجرای تحریمات دیپلماتیک علیه قطرکه یکی ازکشورهای عضواوپک میباشد، موجب بالا رفتن بهای نفت گردید. نرخ یک بشکه نفت برنت با 2 فیصد افزایش به سطح 50 دالر رسید. درصورت گسترش بحران درمنطقه، احتمال خارج شدن قطرازاوپک وجود دارد. سناریوی این چنینی میتواند باعث افزایش بیش ازحد قیمت نفت گردد. امیدواریم که بحران مذکوربا میانجیگری بازیگران منطقه ای چون ترکیه درکوتاه مدت حل شده وخلیج بازهم صحنه جنگ خانمانسوزدیگری نشود. ولی، جنگ هرقدریکه دورباشد، بازیک احتمال محسوب میشود. ترکیه باید قبل ازهرچیزهمگون باسیاست خارجی سنتی خودازقطب گرایی مذهبی شیعه و سنی دوری نماید. ولی درمقابل تجرید منطقه ای قطرکه یکی ازمهمترین متفقینش درمنطقه میباشد، بایددوستی خودرانشاندهد. اقدامات دیپلماتیک رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه رئیس ادواری سازمان همکاری اسلامی، سرآغازخوبی برای این موضوع میباشد. این اقدامات باعث جلوگیری ازافزایش بحران گردید. سیاست توام باعقل سلیم قطرنیزاز گسترش هرچه بیشتربحران جلوگیری کرد. ترکیه ثبات خلیج رابسان ثبات خودمشاهده میکند. ترکیه به همکاری درمبارزه باسازمان تروریستی داعش، رادیکالیزم، مذهب گرایی و اسلام هراسی درمنطقه اهمیت فراوانی قائل میباشد. مگرکشورهامیتوانندبامسائل واختلاف نظرات روبروشوند. برغم این بایدتحت هرشرایطی دیالوگ ادامه یابد. ترکیه درراس کشورهای متاثرازتابلوی موجود قراردارد. برای همین ترکیه درروندبعدی باهدف عادی ساختن وضعیت، هرچه درتوان دارد انجام خواهد داد.