ویژه برنامه سیوم آگست جشن آزادی ترکیه

ویژه برنامه سیوم آگست جشن آزادی ترکیه

2015-08-30

امروز جشن آزادی را که در ترکیه از اهمیت بسزایی برخوردار است، به تجلیل می نشینیم.
روز 30 آگست سال 1922، اردوی ترکیه با پیروزی بر نیروهای اشغال گر، ظفر و پیروزی را به آناتولی ارمغان نمودند. انگلستان، فرانسه، امریکا، ایتالیا و یونان که غالبین جنگ جهانی اول بودند، با به رسمیت شناختن پیروزی اردوی مجلس ملی کبیر ترکیه که از انقره تحت کنترل بود، استانبول و تراکیه را از اشغال رها نمودند. سپس با امضای قرار داد صلح لوزان، تاسیس دولت جمهوری ترکیه، آغاز گردید.

در نتیجه امضای قرارداد مندرس پس از مغلوبیت آلمان و متفقانش در جنگ جهانی اول به سال 1918، ترکیه نیز که به همراه آنها بود، شکست را پذیرفت. در نتیجه این توافقنامه، کشورهای غالب و در راس انها انگلستان، آغاز به اشغال خاکهای ترکیه کردند. نیروهای دریایی کشورهای غالب که در مقابل قصر دلماباغچه لنگر انداخته بودند، استقلال ملت ترک را تهدید میکردند. مدت زمان کوتاهی بعد، ورود نیروهای زمینی به استانبول و آغاز اشغال خاکهای ترکیه، همه مردم وطن دوست ترکیه را برای آغاز مبارزه، مجبور کرد. یکی از وطن دوستانی که دراستانبول، جلسات مخفیانه ترتیب میدادند، مصطفی کمال پاشا بود. نام وی که با تصمیمات جسورانه اش در نبرد چناق قلعه، نقش مهمی در توقف نیروهای اشغالگر داشت، در سرتاسر آناتولی به گوش می رسید. وی که در دوره شاهزادگیِ پادشاه "وحد الدین"، به عنوان یاور نظامی، در بسیاری از سفرها همراه او بود، در کاخ سلطنتی نیز به خوبی شناخته می شد. پادشاه وحد الدین که در پایتخت اشغال شده، مورد هدف توپهای ناوهای دشمن قرار داشت، مصطفی کمال را برای کنترل آرامش آناتولی اعزام کرد.
روز 19 می 1919، مصطفی کمال در حالی که اردوی یونان ازمیر را اشغال کرده و اشغال را به مناطق اطراف نیز گسترش می داد، وارد سامسون شد. در یک چنین روزهای سختی، مصطفی کمال با صدور بخشنامه آماسیا که در تاریخ نیز ثبت شد، اعلام داشت که ملت ترک به هیچ عنوان به اسارت نمی افتد و از نیروهای ملی دعوت کرد تا برای نجات کشور که تحت خطر می باشد، گرد هم آیند.
این دعوت از سوی سازمانهای قوای ملی که در چهار گوشه کشور سازماندهی می شدند، مورد حمایت واقع گردید. در راستای تصمیماتی که در کنگره سیواس و ارضروم گرفته شد، مجلس ملی در انقره تاسیس گردید. تصمیم به تاسیس یک حکومت و اردوی گرفته شد. طی جنگهای "این اونوی اول" و "این اونوی دوم"، پیشروی یونان با اولین مقابله جدی روبرو شد. در این دوره، گروههای ملی به رهبری "اتهم چرکس"، در مقابل نیروهای اشغالگر مقاومت کرده، وظایف مهمی انجام دادند. با حمایت انگلیس، پیشرویهایی که با هدف توسعه اشغال آناتولی و از میان بردن حکومت انقره، انجام می گردید، با سرنیزه های ترک در ساکاریا، از میان برداشته شد. همه مردم اناتولی از ترک و لاز گرفته تا کرد و چرکس، به تمامی دنیا نشان دادند که مردم آناتولی، خود، تقدیر و آینده شان را رقم می زنند.
اردوی ملی با جمع آوری نیروهایش به سال 1922، در نتیجه "حمله بزرگ" که روز 26 آگست آغاز گردید، اردوی اشغالگر را مغلوب کرد. در پی پیروزیهای پی در پی که طی 4 روز در همه جبهه ها به دست آمد، فرماندهی عمومی قوا، روز 30 آگست، نتیجه نبرد را اعلام کرد. پیروزی مطلقمان، راه ازمیر را برای اردوی باز کرد. اردوی اشغالگر، برای نجات جان خود، آغاز به فرار کرد. تریکوپیس، سرلشگر یونان نیز در میان اسرا بود. آزادی ازمیر در روز 9 سپتامبر، پیروزی اردوی ترکیه را قویتر کرد. در مدت زمانی کوتاه، همه بخشهای اناتولی، توسط اردوی ترکیه، از اشغال آزاد شده بود. در نتیجه امضای قرار داد آتش بس "مودانیا"، با دول پیروز، استانبول و تراکیه، بدون جنگ و درگیری، آزاد شد. پیروزی ترکیه، با از میان برداشتن شرایط باقیمانده از جنگ جهانی اول، هم باعث پایان یافتن امپراتوری عثمانی و هم تاسیس جمهوری ترکیه گردید.
30 آگست جشن آزادی ملت و اردوی قهرمانمان را که باعث استقلال ترکیه شده است را تبریک گفته، و از همه شهدا و جانبازانمان که با تلاش فراوان، با عرق جبین و ریختن خونشان این کشور زیبا را به ما ارمغان داده اند، با رحمت و تشکر یاد میکنیم.