مجاهل
بولرنی بیله سیزمی؟
تورکيه ده یونسکو حمایه‌سیده بیاسفیره ذخیره حدودی بارلیگینی بیله‌سیزمی؟
بیاسفیر ذخیره لری - انسان و طبیعت اورته‌سیده ایکولوژیک، اقتصادي، مدني و اجتماعي جهتدن موازنتلی و برقرار مناسبتلر اورنه‌تیلگن قوروقلیک یاکه قیرغاق ایکوتیزیملریگه ایگه حدودلر.2021 ییل حالتیگه کوره، یونیسکو نینگ بوتون جهان بیاسفیر ذخیره لری ترماغیده 129 مملکتدن 714 ته بیاسفیر ذخیره ی موجود. تورکيه نینگ بیرینچی و یگانه بیاسفیر ذخیره سی آرتوین ولایتی نینگ بورچکه تومنی چیگره‌لریده جایلشگن مجاهیل نامی بیلن مشهور جامعلی حسابلنه‌دی. بو حدود اوزی نینگ طبيعي قدیمي اورمانلری، ایندیمیک اوسیملیکلری، تاریخي مسجدلری، صاف قفقاز زنبور عسل‌لری و اوزیگه خاص مدنیتی، شونینگدیک، تیگمه‌گن صحرالری بیلن مفتونکار گوزللیککه ایگه.
کرچل تاغلری یان‌بغیرلریده، 3450 متر بلندلیکده، گرجستان چیگره‌سیده 3100 بلندلیکده جایلشگن پله‌تا، آغیر ترانسپورت شرایطلریگه قره‌مه‌ی، فوتوصوره‌تلر و طبیعتنی سیوووچیلر اوچون اینگ کوپ افضل قیلینگن مرکزلردن بیریدیر. ولایت 1921 ییلده روسيه و تورکيه اورته‌سیده‌گی چیگره شرطنامه‌سی بیلن حاضرگی کورینیشینی آلدی. کیلیشووگه کوره، واديده‌گی 18 قیشلاقدن 12 ته‌سی گرجستان چیگره‌سیده، 6 ته‌سی ایسه تورکيه چیگره‌سیده قالگن. گرجستان چیگره‌سی جامعلی قیشلاغیدن قوییسیده جایلشگن. قیش و بهار آیلریده مجاهیل قیشلاقلریده‌گی یوللر 4-6 آی دوامیده قار بیلن یاپیلگنلیگی سببلی هیچ بیر تورک اهالی بو جایگه باریشی نینگ امکانی یوق. قیش نینگ آغیر شرایطلری طفیلی قیشلاقلرده‌گی فوق العاده وضعیتلرده محلي اهالی بارچکه یاکه ارتوین اورنیگه گرجستان گه اوته‌دی.
ترانسپورت نینگ قیینلیگی هم منطقه اوچون کتّه افضللیکلرنی تقدیم ایتدی؛ شو طریقه مجاهیل محلي خلق نینگ کومه‌گیده اوز طبیعتینی، عنعنه و عرف-عادتلرینی سقلب قالیشگه موفق بولدی.
زنبوردارچیلیک و عسل ییتیشتیریش 2006-ییلده یونیسکو تامانیدن «جهان بیاسفیر ذخیره ی حدودی» صفتیده تنلنگن مجاهیل اهالیسی نینگ اینگ مهم تیریکچیلیگی حسابلنه‌دی.
بلندلیک فرقی طفیلی حاصل بولگن بای اوسیملیکلرده «صاف قفقاز زنبوری» هم یشه یدی. هر ییلی اگست آیی نینگ اورته‌لریده مجاهیلده "عسل فستیوالی" اوتکزیله‌دی.
ولایت اهالیسی زنبوردارچیلیک ساحه‌سیده‌گی تجربه و بیلیملرینی خلق‌ارا میدانلرده به هم کوریش اوچون ییترلی درجه‌ده متخصصلشگن.
