چین قنده ی بیر اولکه؟

تورکیه جمهوریتی جمهوررئیسی رجب طیب اردوغان جاری آی نینگ سونگگیده, جاپان ده بولیب اوته دیگن جی 20 رهبر لر ییغیلیشی گه اشتراک ایتیشی آرتیدن چین خلق جمهوریتی گه تشریف بویوره دی. 

تورکیه دن یوقاری مرتبه لی بیر کیشی نینگ چین گه سفر قیلیشی بحث موضوعی بولیشی تقدیرده, تورکیه ده چین نینگ علیه گه ایریم سوز لر گه اورین اجره تیله باشله نه دی. تورکیه ده مطرح قیلینه دیگن موضوع اویغور لر مسئله سیدن عبارت.  بیراق چین مطبوعاتیده نیمه لرنینگ بحث موضوعی بوله دیگن لیگی نی ایسه انیق بیلمیمن.

اویغور لر مسئله سی بوییچه مطرح قیلینیاتگن نرسه لرنینگ قنچه سی نینگ توغری ایکن لیگی, قنچه سی نینگ غرب نینگ نشراتی اورگان لری تاثیر آستیده بحث موضوعی بولیاتگن لیگی و قنچه سی نینگ ایسه تورکیه بیلن چین اورته سیده گی مناسبت لر گه ضرر بیریلیشی بوییچه بیر پلان دن عبارت ایکن لیگی نی انیق بیلیشیم ممکن ایمس. بیراق اوشبو نشراتی اورگان لر نینگ قیلیاتگن خوددی شوو ایشی چین بیلن علاقه لی ایریم نرسه لرنینگ انیقلنمه گن لیگی نی کورستماقده.  اوشبو نا انیقلیق نینگ تورکیه, چین و اویغور لر جهتی دن فایده لی بولمه گن لیگی سببلی, بوگون, جوده قیین بولیشی گه قره مسدن, چین مسئله سی توغریسیده کینگ کولملی اوله راق بحث ایتماقچی من. 

2019- ییل 12- 20 جون ده, چین نینگ انقره سفارتی نینگ دعوتی گه بناً تورکیه دن 7 کیشی لیک بیر هیئت اوله راق چین گه سفر قیلدیک.  اوشبو هیئت نینگ ترکیبیده شرکت لرنینگ مسئول لری, اکادمسین لر  و ژورنالست لر موجود ایدی.  سفریم دایره سیده چین ده بعضی نرسه لر گه شاهد بولدیم. سیز لر گه اوشبو خصوصده معلومات بیرماقچی من. 

عمومی ساختار: چین نینگ 1,4 میلیارد نفوسی بار.  شونده ی قیلیب چین نفوس جهتی آلیب قره گنده جهان نینگ 20 فایزدن آرتیق بیر قسمی نی تشکیل ایتماقده.  جغرافی جهت دن هم بعضی قطعه لر دن کتته ایکن لیگی کورینماقده. 

چین ده عایدات میزانی نینگ انچه یخشی بیر سویه گه کیلیب قالگن لیگی و زیربنا مسئله سی نینگ بویوک مقیاسده ییچیلگن لیگی کوزگه تشلنماقده.  سرانه عاید میزانی ایسه 10 مینگ دالر دن عبارت. 

پکن و شانگهای گه بارگنینگیزده اوزینگیزنی چین ده حس ایتیشینگیز تقریباً ممکن ایمس.  یعنی جاپان یاکه غرب نینگ بیر شهریده یوریگن دیک حس قیله سیز. 

ایریم اولکه لر ده حس ایتیلیاتگن شهر نینگ قوریلیشی بوییچه قیین چیلیک لرنینگ چین ده کورینمیاتگن لیگی نی ایسله تیب اوتیشیم ممکن.  خوددی شوو اولکه لر شهر نینگ اورته سیده جایلشگن و تاریخی توقیمه سی بیلن اقلیمی گه ضرر بیریاتگن کوپ قواتلی بنا لرنینگ چین ده اونچه لیک کوپ ایمس لیگی کورینماقده.  عینی دمده کینگیش یوللر, بوش جای لر, کتته پارک لر, کتته درخت لر, کینگیش یاشیل ساحه لر و جوده هم یخشی دیزاین ایتیلگن معماری کوپ قواتلی بنا لرنینگ تاثیری نی یوق قیلیب قویگن وضعیتده.  کوپ قواتلی بنا لر کوپلب جای لرده شهر نینگ اصلی خصوصیتی نی یوقاتیب قویشی گه سبب بولرایکن, پکن بیلن شانگهای ده ایسه جوده یخشی دیزاین قیلینگن لیگی اوچون اوشبو منفی تاثیر نینگ یوق قیلینگن لیگی کوزگه تشلنماقده. 

نفوس جهتی دن آلیب قره گنده چین ده هندوستان ده بولگن لیگی دیک کوچه لرنینگ انسان لردن تولیق بولیشی نی کوتیشینگیز ممکن.  بیراق, حقیقت نینگ بونده ی ایمس لیگی کورینماقده.  کوچه لرده گی کیشی لر سانی تورکیه نینگ استانبول شهریده گی انسان لر دن هم آز.

چین ده, جدل روشده رواجله نیش پروسه سی سببلی بیر ستاندرد له شیش کمچیلیگی نینگ موجود ایکن لیگی کورینماقده.  اینیقسه خدمات سکتوریده یخشی ایش لرنینگ قیلینیشی بیلن بیر قطارده, ایریم قیین چیلیک لرنینگ هم موجود ایکن لیگی نی ایسله تیب اوتیشی میز ممکن. 

تیز رواجله نیاتگن دنیا نینگ اینگ کتته ایککینچی اقتصادی: حاضرگی کونده چین امریکا قوشمه ایالتلری آرتیدن دنیا نینگ اینگ کتته ایککینچی اقتصادی کوچی دن عبارت.  دنیا اقتصادی ده گی حصه سی 1978- ییلده 1,8 فایز ایکن, 2017 – ییلده ایسه اوشبو رقم نینگ 18,7 گه کوتریلیب کیتگن لیگی کوزگه تشلنماقده.  چین 3,12 تریلیون دالر بیلن دنیا نینگ اینگ کوپ ارز دخیره سی گه ایگه اولکه دن عبارت. چین  2018 – ییلده 6,6 فایز مقیاسیده اقتصادی کوچی نی آرتیردی.  چین نینگ 2050 ییلده دنیا اولکه لری نینگ اولکه ایچی صاف بولمه گن عایداتی نینگ 20 فایزی نی تشکیل ایتیشی کوتیلماقده.  اوشبو خصوصده هندوستان نینگ ایککینچی و امریکا قوشمه ایالتلری نینگ ایسه اوچینچی اورین نی ایگللیدیگن لیگی تخمین قیلینماقده.  اوروپا نینگ اوشبو خصوصده گی میزانی نینگ ایسه فقط گینه 9 فایز دن عبارت بوله دیگن لیگی بیلدیریلماقده. 

چین ده خوددی شوو اقتصادی رواجله نیش نینگ انسان لرنینگ حیاتی گه هم عکس ایتگن لیگی کورینماقده.  چین خلق جمهوریتی نینگ قوریلگن 1949 – ییلدن چیت اولکه لر بیلن مناسبت لری نی مستحکم لشتیره باشله گن 1978 – ییل گه قدر فقط گینه 200 مینگ چین لیک چیت ایللر گه سفر قیلرایکن, بیرته گینه اوتگن ییل نینگ اوزیده 130 میلیون چین لیک خارجی اولکه لر گه سیاحت قیلگن. 

رواجلنگن مادی/تکنالوژیک مدنیت:  مادی/تکنالوژیک اوله راق چین نینگ انچه رواجلنگن لیگی نی ایسله تیب اوتیشی میز ممکن.  هواوی شرکتی نینگ تحقیقات مرکزی نی باریب کوردیک. اوشبو مرکز ده اوزاق دن جراحی عملیات, اوزاق دن ایکینچیلیک و ریموت کنترول بیلن موتر هیده ش کبی دیزاین لرنینگ قیلینیاتگن لیگی گه شاهد بولدیک. 

چین گه مخصوص بیر مدرنلیک ممکن می؟ تورکیه تجربه سیده هم کورینگن لیگی دیک, بیر اولکه نینگ مادی امکانیت لری نی 10 الی 15 ییللیک بیر مدت مابینیده بوتونلی اوزگرتیریش ممکن.  بیراق اوشبو مادی مدنیت نی اوز فرهنگینگیز گه اویغون اوله راق رواجلنتیریش اوزی گه خاص بیر اهمیت گه ایگه.  چین نینگ اوز فرهنگی نی اسره ب قالیب اقتصادی کوچی نی آرتیریشی نینگ ممکن ایکن لیگی یاکه ایمس لیگی باره سیده باش قاتیرماقده ایدیم.  زیرا, ایریم جای لرده اقتصادی رواجله نیش اوچون غرب مدرن لیگی گه تسلیم بولیب قالینگن لیگی کورینگن وضعیتده.  چین ده غرب فرهنگی گه عاید کوپلب نرسه لر نی کورگچ اوشبو سئوالیم گه بویوک مقیاسده جواب تاپگن بولدیم.  مغازه لرده چین فرهنگی گه عاید کییم لرنی هیچ کوریشنگیز ممکن ایمس دیسم ناتوغری بولمه سه کیره ک.  چین نینگ دنیا بویلب کتته بیر کوچ گه ایله نیشی ممکن. چین ده چین فرهنگی گه خاص بیر مدرن له شیش نینگ بحث موضوعی ایمس لیگی نی ایسله تیب اوتیشی میز ممکن. اوشبو جهت دن آلیب قره گنده دنیا گه قالدیره دیگن تاثیری نینگ فقط گینه ینگی بیر جاپان قدر بولیشی ممکن خلاص. 

امریکا قوشمه ایالت لری بیلن بولگن تجارت اوروشی؟: 2018 – ییلده امریکا قوشمه ایالتلری نینگ تجارت بوییچه کسری 419 میلیارد دالر دن عبارت ایدی.  امریکا قوشمه ایالت لری دولت رهبری دونالد ترامپ تامانیدن اوغیرلیک اوله راق بهالنتیریلگن اوشبو مسئله امریکا بیلن چین اورته سیده گی تجارت اوروشی نینگ اینگ اساسی سببی دن عبارت. 

دنیا ده امریکا بیلن چین اورته سیده گی تجارت اوروشی باره سیده بحث ایتیلرایکن, بیز بیلن صحبت قیلگن چین لیک لرنینگ ایسه بونی بیر اوروش صفتیده قبول قیلیشدن تارتینیاتگن لیک لری نی توشینیب انگله دیک.  امریکا قوشمه ایالت لری نینگ سابق دولت رهبری باراک اوباما دوریده امریکا تامانیدن ایریم تدبیر لرآلینگن لیگی و ایندی ایسه ترامپ دوریده محاصره قیلینگن لیک لری نی اویله ماقده بیز بیلن صحبت قیلگن چین لیک لر.  شوباعث اوشبو خصوصده خواطرده لر.  عادلانه بیر رقابت اوچون تیار ایکن لیک لری نی بیلدیرماقده لر.  ایککی اولکه اورته سیده 800 میلیارد دالرلیک بیر تجارت حجمی نینگ موجود ایکن لیگی نی بیلدیررایکن, تجارت نی توخته تیب قویش نینگ ممکن ایمس لیگی نی بیلدیریب, اوشبو دایره ده چین بیلن امریکا اورته سیده گی مناسبت لرنینگ تهران بیلن واشنگتن آره سیده گی علاقه لر گه اوخشه مه گن لیگی نی معلوم قیلماقده لر. 

چین ابر قدرت می؟: چین مقام لری اوزی نی ابر قدرت صفتیده قبول قیلیشدن تارتینماقده.  بونینگ آسیا لیک لر گه مخصوص تواضع می یاکه بیر ستراتیژی دن می عبارت ایکن لیگی حقیده معلوماتیم یوق.  روسیه داخل هیچ بیر اولکه بیلن متحد ایمس لیگی نی بیلدیررایکن, بیراق اوشبو اولکه لر بیلن یقین همکارلیککه ایگه ایکن لیک لری نی بیلدیرماقده.