ناتو بیلن بولیش شرط می؟

ناتو بیلن بولیش شرط می؟

آخرگی پیتلرده امریکا قوشمه ایالتلری تامانیدن بیریلگن بیاناتلرده، S 400 لر، سوريه و امریکا قوشمه ایالتلری نینگ ترور تشکیلاتینی  قوللب-قوّتلشیگه قرشی تورکيه‌ده آرتگن قتّيق تنقیدلر سببلی، ناتوده تورکيه‌ نینگ موجوديتی سوراق موضوعسی حالیگه کیلدی . امریکا قوشمه ایالتلری جمهور رئیس اورینباسری پینس « تورکيه اوز قرارینی بیریشی کیره‌ک . تاریخی نینگ اینگ  یوتوقلی حربي اتفاقیدن کریتیک بیر شریک صفتیده قاله‌دی می،  یوقسه‌  اتفاققه ضرر بیریب احتیاطسیز آلگن قرارلری بیلن اوشبو همکارلیکنی خوفگه توشیره‌دی می؟» دیب  بیانات بیردی. بونگه  قرشی تورکيه جمهوریتی جمهور رئیس اورینباسری اوکتای « امریکا قوشمه ایالتلری قرار بیریشی کیره‌ک، تورکيه‌ نینگ دوستی صفتیده قاله‌دی می یاکه تروریستلر بیلن همکارلیک قیلیب ناتو اتفاقی نینگ دشمنلریگه قرشی مدافعه‌سینی ضعیفله‌تیب دوستلیگیگه  خوف ساله‌دی می؟» دیب جواب بیردی.

انقره ییلدیریم بایزیدعالی بیلیم یورتی سیاست علملر فاکولته سی باشلیغی پروفیسور قدرت بلبل نینگ موضوع بیلن تیگیشلی یازووینی تقدیم ایته میز.

        اینیقسه‌ تورکيه‌ نینگ ناتو اعضالیگیگه دایر تنقیدلر، ناتو مسؤللری یاکه باشقه‌ اعضالر تامانیدن ایمس، فقط‌گینه امریکا قوشمه ایالتلری تامانیدن تیلگه آلینگنینی افاده‌ ایته‌یلیک.

ناتونینگ تورکيه‌گه قوشگن حصه‌سی و تن‌نرخی

اروپا نینگ فاشیست اولکه‌لری ایکّینچی جهان اوروشینی بای بیردیلر. اوروشنی دموکرا‌تیک اولکه‌لر قازاندی. اوروشدن کیین  بوتون دنیاده دموکراسیگه اوتیش جریانی باشله‌دی.

اوروشدن کیین تشکیل تاپگن ناتو، دموکرا‌تیک اولکه‌لر تامانیدن تشکیل ایتیلگن بیر اتفاق ایدی. تورکيه، روسیه‌ نینگ 1945 ده بوغازلرگه قرشی طلبلری و تورکيه‌گه قرشی  تهدیدلری سببلی غرب بلاگی ایچیده جای آلماقچی ایدی.

ایککینچی جهان اوروشیدن کیینگی جریان و ناتونینگ تورکيه‌گه اینگ مهم‌ حصه‌سی، تورکيه‌ نینگ دموکراسیگه اوتیش جریانیده‌گی رولی ایدی.

او ییللرده‌گی تشقی شرایطلر بولمه‌گن  بولسه ایدی، بو جریان جوده‌ هم  کیچ روی بیرردی. ساووق  اوروش دوریده‌گی روس تهدیدیگه قرشی ناتو تورکيه  اوچون کفالت بولگن ایدی.

ناتو نینگ تورکيه یوقاریده ذکر ایتیلگن  جوده‌ هم قیمتلی قوشگن حصه‌لری بیلن  بیر قطارده سلبي  تامانلری هم بولگن. تورکيه‌ده 1960 حربي تونتریش بیلن جایلشگن وصيلیک رژیمی ناتودن، اینیقسه‌ امریکا قوشمه ایالتلریدن مستقل دیب  ایضاح ایتیش ممکن ایمس.

ایتا‌ليا‌ده ناتو بیلن علاقه‌لی پیدا بولگن گلا‌دیا  توریده‌گی تشکیلاتلر، باشقه‌ ناتو اعضاسی اولکه‌لرده هم موجود بولگنیگه دایر کینگ ترقه‌لگن بیر فکر بحث موضوعسی . تورکيه‌ده‌گی 1980 حربي تونتریشده، دورنینگ امریکا قوشمه ایالتلری دولت باشلیغی گه بیریلگن « بیزنینگ  باله‌لر یوتوقلی بولدی» خطی  جوده‌ هم آشکاردیر. اینگ  آخرگیسی ایسه، 15- جولای فتو حربي تونتریش تشبثینی  کوپلب کیشی امریکا قوشمه ایالتلری بیلن علاقه‌سی بار دیب اویله‌ماقده.

تورکيه‌ نینگ ناتوگه قوشگن حصه‌سه‌سی

 ناتو نینگ تشکیل تاپیشیدن باشلب ناتو اساسیده قیلینگن  کوپلب  اوروشده تورک عسکرلری ا‌ورین آلگندیر. جوده‌ کوپ کیشی هم شهید بولدی، کوریا اوروشی بولردن اینگ  مشهوری. عمه‌ نینگ عمر یولداشی  یزنم بیر  کوریا اوروشی  غازیسی ایدی.

ناتو ( آیسا‌ف) نامی بیلن افغانستانده جای آلر ایکن، تیک اوچری  2012 ییلیده قولب توشگن مین باشی شُکر بغدا‌تلی جوده‌ هم قتّيق دوستیم ایدی. شو باعث ایکّله‌سینی هم  اللّه مغفر‌ت قیلسین. فقط تورکيه‌ نینگ ناتوگه اصل قوشگن حصه‌سی، اینیقسه‌ مسلمان اولکه‌لرده‌گی عملیات‌لرنی تأمین ایتگن مشروعیتی دیر. آغیر هجوم اویوشتیرگن ناتو، بعضی اسلام اولکه‌لرده  و ناتو نینگ موجوديتی، اشغالچی بیر کوچ یاکه  صلیبی هجوم صفتیده تنقید قیلینماقده ایدی. تورکيه‌ده بولمسدن ناتو نینگ بونگه اوخشه‌ش  عیبلشلر بیلن جوده‌ هم کوپ  دوچ کیله‌دی.

ناتو وازکچیلمس می؟ یاکه تورکيه  ا‌ورین آلمه‌گن ناتو؟

20- عصر نینگ باشیده دنیاده‌گی اینگ مهم‌ اولکه‌لرگه قره‌لگنده، انگلستان، فرا‌نسه، جرمني، امریکا قوشمه ایالتلری، روسیه و عثمانلی دولتی کبی دولتلردیر. 21- عصر نینگ باشیده قره‌گنده‌‌ هم دنیا سیاستیگه تأثیر قالدیرگن اولکه‌لر ینه‌ عینِ اولکه‌لرنی حسابله‌سه بوله‌دی. بو دولتلرگه  عثمانلی دولتی نینگ ا‌ورینی  آلگن تورکيه و چین قوشیلدی.

تورکيه، تاریخي روشده اویین توزگن، رهبر اولکه‌لردن بیریدیر. بوگون اوز مسوولیتینی تولیق بجا کیلتیرمسلیگی، بو صفتی یوق بولدی معناسیگه کیلمه‌یدی. تورکيه، خلقی مسلمان بولگن یگانه‌ ناتو اعضاسی بیر اولکه‌دیر. تورکيه‌ نینگ هسپانیا بیلن بیرگه‌لیکده مدنیتلر اتفاقی نینگ قوشیمچه‌ رهبریتیگه تکلیف قیلینیشی و اوشبو رهبریت نینگ یوریتیلیشی، ایگه‌ بولگن تاریخي بیر نتیجه‌دیر. شو باعث تورکيه ناتو ایچیده عادي بیر غرب اولکه‌سی کبی حرکت قیله آلمه‌س، تورکيه‌ نینگ ناتوگه قوشگن حصه‌سی، یونان، ایتا‌ليا کبی اولکه‌لر بیلن مقایسه قیلینمه‌یدی. عادي بیر غرب اولکه‌سی کبی کوریلگن بیر تورکيه، ناتوگه هم گلوبا‌ل تینچلیککه همده‌ ییترلی درجه‌ده حصه‌ قوشالمس. تاریخي چوقورلیگی، ظرفیتی و گلوبا‌ل تینچلیککه قوشه‌دیگن حصه‌ سببلی تورکيه ناتو بیلن هم روسیه بیلن هم غرب، شرق، شمال، جنوب برچه‌ جهتلری بیلن هم چوقور علاقه‌لر توزیشی کیره‌ک. تورکيه اوچون بو علاقه‌لر بیر- بیری نینگ التیرنا‌تیفی ایمس.

ناتو تورکيه اوچون وازکیچیلمس ایکنینی مدافعه‌ قیلگنلر، روسیه و منطقوي موازنتلر  جهتیدن ناتو نینگ تأمین ایته‌دیگن حصه‌گه تاکیید قیلماقده. ناتو اعضاسی بولمه‌گن تورکيه اوتمیشده روس تهدیدی قرشیده جوده‌ هم قیین وضعیتده قاله‌دی  دیب ایسله‌تماقده‌لر .

شبهه‌سیز بو اورغولر نینگ  حق تامانی  بار. بو نینگ بیلن بیرگه‌لیکده اوتمیشده‌گی روسیه تهدیدیگه قرشی ناتونینگ تورکيه‌گه بولگن حمایه‌سی، فقط‌گینه تورکيه‌ نینگ احتیاجی بیلن ایضاح ایتیش ممکن ایمس. ناتو تورکيه‌ نینگ احتیاجی اوچون ایمس، روسیه‌ نینگ  تأثیری نینگ تاباره‌ کوچه‌ییشی طفیلی اوزینی تهدید آستیده ایکنینی اویلب تورکيه‌نی حمایه‌ قیلگندیر.

یعنی تورکيه  اعضا بولمسه ایدی ناتو معلوم نسبتده بو حمایه‌نی ینه‌  بیرماق مجبوريتیده ایدی. مثال اوچون بوگونگی کونده‌ هندوستان بیر ناتو اعضاسی بیر اولکه‌ ایمس ایدی. فقط چین نینگ کینگ ترقه‌لیش سیاستیگه قرشی امریکا قوشمه ایالتلری هر قنده‌ی ناتو اعضاسی اولکه‌گه بیرگن حمایه‌دن ینه‌ کوپراغینی باشقه‌ اولکه‌لرگه بیرماقده . قیسقه‌چه‌، گلوبا‌ل سویه‌ده  ادعاسینی دوام ایتتیریش، روسیه، چین یاکه باشقه‌ بیر اولکه‌نی اوره‌ب  آلماقچی بولگن بیر دولت، ناتو اعضاسی بولسین یاکه بولمسین، ذاتاً باشقه‌ اولکه‌لرنی حمایه‌ قیلیش مجبوريتیده‌دیر.

تورکيه ناتو ایچیده البته‌‌ موجوديتینی دوام ایتتیریشی کیره‌ک. فقط امریکا قوشمه ایالتلری و ناتو، یقین شرقده چیگره‌لرنی  ینگیدن چیزرلر ایکن، جوده‌ یقینده بیر ترور دولتی تشکیل ایتیلماقچی، ناتو اعضاسی بولگنی اوچون، تورکيه‌ نینگ بونگه اعتبارسیز قالیشینی کوتمه سین. بونده‌ی بیر خَیال قیلمه سین. برازیل، اندونیزیا، هندوستان، ملیزيا، پاکستان، جهان سیاستیده ا‌ورینی تاباره‌ کوچه‌یگن اولکه‌لر.  بولر ناتو اعضاسی اولکه‌لر ایمسلر. ناتو ایچیده  یاکه چیتیده، تورکيه هر وقت اوز یولینی بیلگیله‌یدیگن بیر اولکه‌دیر. عصمت اینونونینگ تاریخي سوزی بیلن روکنیمیزنی یکون یه‌سه‌یلیک، 1964 تاریخيده گی مشهور جاهنسون مکتوبیگه قرشی ایتگن سوزلری: «ینگی بیر  دنیا تشکیل ایتیلر ایکن و تورکيه‌ده او ییریده اوز ا‌ورنینی آله‌دی» ناتو بولمسدن توریب هم تورکيه، معلوم نرسه‌لرنی بای بیرسه هم اوز یولیگه دوام ایته آله‌دی. بو نینگ بیلن بیرگه‌لیکده تورکيه بولمه‌گن  بیر ناتو هم آز نرسه‌ بای بیرمس.

انقره ییلدیریم بایزید عالی بیلیم یورتی سیاست علملر فآقولته سی باشلیغی پروفیسور قدرت بلبل نینگ موضوع بیلن تیگیشلی یازووینی تقدیم ایتدیک.