американиң лайиһәси русийә билән хитайниң рәт қилишиға учриди

түркийә авази радийоси хәвири: американиң б д т хәвпсизлик кеңишидә венезуелада хәлқаралиқ көзәткүчиләрниң назарити астида сайлам өткүзүшни тәклип қилған лайиһәси, русийә билән хитайниң рәт қилишиға учриди.

русийәниң венезуеланиң сийасий мустәқиллиқиға қаритилған һәрбий күч ишлитишкә вә ички ишлириға арилишишқа қарши чиққан лайиһәсиму, йетәрлик қоллашқа еришәлмигәнлики үчүн қобул қилинмиди.

русийә билән хитай америка тәрипидин тәййарланған, «венезуелада тинчлиқ характерлик сийасий мусапиниң башлиниши үчүн хәлқаралиқ көзәткүчиләрниң назаритидә әркин, адил вә ишәнчлик сайлам өткүзүшни вә инсанпәрвәрлик йардәмни» чақириқ қилған қарар лайиһәсини рәт қилди.

американиң лайиһәсигә кеңәшниң вақитлиқ әза дөләтлиридин җәнубий африқаму қарши чиқти, қалған тоққуз дөләт қоллиди. екватор гивинейәси, һиндонезийә вә котедивойри қатарлиқ дөләтләр һоқуқидин ваз кәчти.

америка тәййарлиған лайиһәдә, 2018-йил 20-майда өткүзүлгән пирезидентлиқ сайлиминиң адил вә әркин болмиғанлиқидин чоңқур әндишә қилинғанлиқи әскәртилип, тинчлиқ характерлик сийасий мусапиниң башлиниши үчүн хәлқаралиқ көзәткүчиләрниң назарити астида әркин, адил вә ишәнчлик пирезидентлиқ сайлими өткүзүш чақириқ қилинатти. венезуела дөләт парламенти вә өктичи партийә әзалириниң бихәтәрликини капаләткә игә қилиш керәклики тәкитлинәтти.

лайиһәдә йәнә, венезуеладики инсаний вәзийәтниң техиму йаманлашмаслиқи үчүн хәлқаралиқ инсанпәрвәрлик йардәмләрниң йәткүзүлүшини капаләткә игә қилиш чақириқ қилинатти.

русийәниң венезуеланиң сийасий мустәқиллиқигә қарита күч ишлитишкә вә ички ишлириға арилишишқа қарши чиққан лайиһәси болса, тоққуз дөләтниң қоллишини қолға кәлтүрәлмигәнлики үчүн қобул қилинмиди. русийәниң лайиһәсини төт дөләт қоллиди, йәттә дөләт қарши чиқти, төт дөләт һоқуқидин ваз кәчти.

б д т хәвпсизлик кеңишидә бир лайиһәниң қобул қилиниши үчүн 15 әза дөләтниң тоққузи қоллиши вә бәш даимий әза дөләт болған америка, әнглийә, фирансийә, русийә, хитай рәт қилмаслиқи керәк.

русийәниң лайиһәсидә, венезуеланиң земин пүтүнлүки вә сийасий мустәқиллиқиға қарши күч ишлитиш тәһдитлиридин вә ички ишлириға арилишиш урунушлиридин әндишә қилиниватқанлиқи әскәртиләтти.

русийәниң лайиһәсидә йәнә, венезуеладики киризискә сийасий һәл қилиш чариси тепиш йолида көрситилгән барлиқ тиришчанлиқларни қоллаш, хәлқаралиқ йардәм һәрикитини башлаш, тәшкилләш, маслаштуруш вә иҗра қилишта, венезуела һөкүмитни биринчи болуп инавәткә елиш чақириқ қилинатти.

венезуелада хуән гуайдониң елан қилған «вақитлиқ пирезидентлиқи» ни, америка, канада, коломбийә, перу, еквадор, парагвай, биразилийә, чили, панама, аргентина, костарика вә гиватемала қатарлиқ дөләтләр етирап қилған иди.

йавропа иттипақи дөләтлиридин германийә, әнглийә, фирансийә, испанийә, австирийә, голландийә, шиветсийә, летонийә, данийә, чехийә, португалийә вә йавропа иттипақи парламентиму хуән гуайдони қоллашта охшаш қәдәм ташлиған иди.  

мексика, түркийә, русийә, хитай вә куба венезуела пирезиденти мадурони қоллиған иди.

мадуро каракастики пирезидентлиқ сарийиниң балконидин қоллиғучилириға хитаб қилип, америка билән болған барлиқ мунасивәтләрни үзгәнликлирини вә америка дипломатлириниң 72 саәт ичидә венезуеладин чиқип кетиши керәкликини елан қилған иди. у йәнә, кейинки байанатида, икки дөләт оттурисида дипломатик мунасивәтләрниң ахирлашқанлиқини, әмма сода мунасивәтлириниң давамлишидиғанлиқини билдүргән иди.

америка пирезиденти доналд трамп венезуелаға әскәр әвәтишкә, «таллашларниң бири» сүпитидә қарайдиғанлиқини ейтқан иди.