تورک دیش پولیتیکاسینا باخیشلار (14)
وارنا توپلانتیسینین آردیندان: تورکیه-آوروپابیرلیگی ایلیشکیلری
تورکیه جمهوریتی و آوروپا بیرلیگی یئتکیلیلری بولقاریستانین وارنا شهرینده دوزنلنن توپلانتی‌دا بیر آرایا گلدیلر. بیز ده بو هفته پروگرامیمیزدا وارنا گؤروشمه‌سی و تورکیه-آوروپا بیرلیگی ایلیشکیلرینین گله‌جیینی تحلیل ائدجییک.
آتاتورک اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکیلر بؤلومو خوجا‌سی دکتر جمیل دوغاچ ایپگ‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سونوروق.
...
بولقاریستانین وارنا شهرینده دوزنلنن ذیروهده تورکیه جمهوریتی و آوروپا بیرلیگی (آ.ب) رس‌میلری بیر آرایا گلدیلر. ذیروهده تورکیه پرزیدنتی رجب طیب اردوغان، آ.ب شوراسینین باشقانی دونالد توسک، آوروپا کمیسیونو باشقانی ژان کلود یونکر و ائو صاحبی بولقاریستان باش یاخانی بویکو بوریسوو دا قاتیلدی. ذیروه، اوزون مدت‌دیر دورغون-گرگین سیر ائد‌ن تورکیه-آ.ب ایلیشکیلری اوچون ضروری ایدی. ذیروه ایله تورکیه-آ.ب ایلیشکیلرینین یئنی‌دن گؤزدن گئچیریلمه‌سی و ایلیشکیلرده‌کی پروبلئم‌لی مسئله‌لرین، ترجیحا آنلاشیلان اورتاق ساحه‌لرین آرخاسینا چکیلمه‌سی آماجلانیردی. ذیروهده آ.ب تورکیه‌دن گؤزلنتیلرینی، تورکیه ده آ.ب‌دن گؤزلنتیلرینی ان یوکسک سویه‌ده دیله گتیردی.
خاطیرلاناجاغی کیمی آ.ب کمیسیونو ۲۰۱۶دا یاییملادیغی ایرلیلمه راپورو تورکیه‌ده تپکیلره سبب اولموشدو. طرف‌لی بیر باخیش آچیسی ایله حاضیرلانمیش بو راپور‌دا تورکیه-آ.ب ایلیشکیلرین‌ده‌کی دورقونلوغون سوچو تورکیه‌یه یوکلنمیشدی. دیگر طرف‌دن، آ.ب کمیسیونو داها اول‌دن سؤز وئریلمیش ویزا سربستلیگی مسئله‌سین‌ده آ.ب‌نین نه واخت حرکته گئچه‌جگی حاقیندا هر هانسی بیر تاریخ وئرمه‌میشدی. آیریجا ۱۵ جولای دؤولت چئوریلیشی جهدینی و دموکراسی اوچون آپاریلان مباریزه سانکی عادی بیر اولایمیش کیمی گئچیشدیریلمیشدی. ۲۰۱۶ ایرلیلمه راپورونون مضمونو تورکیه‌دن تپکی آلینجا، آ.ب کمیسیونو ۲۰۱۷.جی ایل اوچون حاضیرلایاجاغی ایر‌لیله‌مه راپورونو آسقییا آلدی. بئله‌لیکله، تورکیه‌نین "آ.ب‌نه نامیزد اؤلکه" اعلان ائدیلدیگی ۱۹۹۹دان بری ایلک دفعه (دیگر نامیزد اؤلکه‌لرین عکسینه) تورکیه ایله باغلی ایللیک راپور کمیسیون طرفین‌دن یاییملانمادی.
مطبوعاتا عکس اولوندوغو گؤره، ذیروه‌نین گوندمین‌ده باش‌لیجا اولاراق ایکی مسئله یئر آلدی: بیری، تورکیه‌نین اؤتن ایل آ.ب طرفینه سوندوغو گؤمروک بیرلیگینین گونجللنمه‌سی قونوسو. گؤمروک بیرلیگینین قوه‌یه میندیگی ۱ ژانویه ۱۹۹۶دان بو یانا اولوسلارآراسی تیجارت‌ده و آ.ب‌نین اوچونجو اؤلکه‌لرله تیجارت ایلیشکی‌لرین‌ده یئنی دوروملار میدانا چیخدی. بو یئنی وضعیت، تورکیه‌نین ۲۲ ایل اول اوستونلوک کیمی قبول ائتدیگی حؤکملری معناسیز قیلدی. آ.ب ایله تورکیه‌دن داها سونرا سربست تیجارت ایلیشکی‌سی قوران بعضی اؤلکه‌لره تانینان حاقلار، تورکیه‌نین گؤمروک بیرلیگین‌دن قایناق‌لی حاقلارینین اؤته‌سینه گئچدی. بو وضعیت ده، گؤمروک بیرلیگینین محتواسینین گونجللنمه‌سی احتیاجینی دوغورور. ایکینجی اؤنملی گوند‌م ماده‌سی ایسه ویزا سربستلیگی. تورکیه، گئری قبول سؤزلشمه‌سینی ایمضالایاراق و لازیم تدبیرلری آلاراق آ.ب اؤلکه‌لرینه سیغینماچی آخینینین دورماسینا ان بؤیوک قاتقی وئرن اؤلکه اولدو. بونا باخمایاراق، آ.ب وئردیگی سؤزلری توتمور. تورک وطنداشلاریندان ویزا ایستمه‌یه داوام ائدیر.
تورکیه و آ.ب آراسین‌دا یاخین وعده‌ده حل ائدیلمه‌سی مومکون اولمایان دارتیشما‌لی مسئله‌لر و آنلاییش فرقلری وار. بو سببله ایلیشکی‌لرین بون‌دان سونراکی دؤورده ده دایما دالغالانمالارا آچیق اولدوغونو دئیه‌بیلریک. بو گون تورکیه آ.ب‌نین اؤنملی استراتژیک اورتاغی. هر ایکی آکتورو بیرلشدیرن بیر چوخ اورتاق استراتژیک چیخار وار. آنجاق آ.ب اوزون ایللر بویو تورکیه ایله اؤزونو بیرلشدیرن اورتاق نقطه‌لری اؤنه چیخارماقدا اوغورسوز.
بوتون بو منفی منظره‌یه باخمایاراق سون دؤورده آ.ب‌دن و بعضی آ.ب عضوو اولان اؤلکه‌لردن گلن مئساژلار آ.ب‌نین تورکیه مسئله‌سین‌ده توتومونون دییشمه‌یه باشلادیغینا ایشاره ائدیر. بو نقطه‌ده تورکیه‌نین روسیا ایله سوریه‌ده گلیشدیرمیش اولدوغو امکداش‌لیق، زیتون بوداغی عملیاتینین اوغورو، اس-۴۰۰ هاوا ساوونما سیستمینین آلینما قرارینین وئریلمیش اولماسی آوروپانین توتومونون دییشمه‌یه باشلاماسین‌داکی اؤنملی عامللر. تورکیه‌نین روسیا ایله یاخینلاشدیغی، آمریکادان ایسه اوزاقلاشدیغی بیر دؤورده، آ.ب تورک خاریجی سیاستین‌ده بالانسین قورونماسی باخیمین‌دان اؤنملی بیر فاکتور. دیگر طرف‌دن، تورکیه آ.ب اوچون حقیقتا اؤنملی بیر اؤلکه ایسه (روسیا و یا باشقا بیر دؤولته و یا بلوکا یاخین اولماماسینی ایستییرلرسه) ویزا سربستلیگی و سیغینماچیلارا یاردیم باشدا اولماق اوزره تعهدلارینی یئرینه یئتیرمه‌لی و تورکیه‌نین گوونلیک چیخارلارینا قارشی حساسیت گؤسترمه‌لی.
تورکیه پرزیدنتی اردوغانین وارنا توپلانتی‌سین‌دا اورتایا قویدوغو توتوم معنالی. اردوغان گؤروشمه سونراسی چیخیشین‌دا آوروپا بیرلیگینین تورکیه‌دن طلبلرینه قارشی تک بیر سؤز ائتمه‌دی. عکسینه، تورکیه‌نین تزلرینی و طلبلرینی، تورکیه ایله یئنی باشدان باشلامانین شرطلرینی اورتایا قویدو. طلبلر آ.ب طرفین‌دن یئرینه یئتیریلمزسه تورکیه‌نین آ.ب کیمی بیر اؤنجه‌لیگی اولمایاجاغینی تخمین اوچون بیلیجی اولماغا احتیاج یوخدور. چونکو تورکیه‌نین آ.ب ایله آراسین‌داکی باغ گونو گون‌دن ضعیفله‌ییر و آ.ب تورکیه اوچون بیر هدف اولماق‌دان اوزاقلاشیر.
تورکیه، قیبریس باریش حرکاتی (۱۹۷۴) دؤورو ده داخیل اولماقلا تاریخینین هئچ بیر دؤورون‌ده باتیدان اوزونو چئویرمه‌یه بو قدر یاخینلاشمادی. دیگر طرف‌دن تورکیه قامواویو دا باتیدان اوزاقلاشماغا بو قدر راضی اولمادی. بونا گؤره ده بو گون قرار وئرمه مؤوقعیتینده اولان تورکیه دئییل، آ.ب‌دیر. آ.ب آرتیق بو قراری وئرمک مجبوریتین‌ده: "قلوبال بیر گوج اولماق ایستییر، یوخسا بؤلگه‌سل بیر آکتور اولاراق قالماغا داوام می ائد‌جک"؟ آ.ب کوره‌سل گوج اولماق ایستییرسه تورکیه‌نی ترکیبینه آلماق مجبوریتین‌ده. بؤلگه‌سل بیر آکتور اولاراق یولونا داوام ائد‌جک‌سه تورکیه‌یه قارشی ایکیلی ایستانداردلارینا داوام ائده‌بیلر. آنجاق بو ایکیلی ایستانداردلارین و ایکیلی داورانیشلارین بون‌دان سونرا تورکیه‌نین چوخ دا اومورون‌دا اولاجاغینی سانمیرام.
...
آتاتورک اونیورسیته‌سی اولوسلارآراسی ایلیشکیلر بؤلومو خوجا‌سی دکتر جمیل دوغاچ ایپگ‌ین قونو ایله باغلی دگرلندیرمه‌سینی سوندوق.
ایلگیلی‌لی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوند‌مینده‌کی گلیشمه‌لر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی
