تورک دیش پولیتیکاسینا باخیشلار (10)
جمهورباشقانی اردوغانین باتی آفریقا سفری
تورکیه جمهورباشقانی رجب طیب اردوغان، تورکیهنین آفریقا آچیلیمی چرچیوهسینده، باتی آفریقایا بیر سفر پروگرامی حیاتا گئچبردی. بیز ده بو هفته پروگرامیمیزدا بو سفرلری و تورک خاریجی سیاستینه تأثیرینی تحلیل ائدجییک.
آتاتورک اونیورسیتهسی اولوسلارآراسی ایلیشکیلر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپکین قونو ایله باغلی دگرلندیرمهسینی سونوروق.
...
تورکیه جمهورباشقانی رجب طیب اردوغانین باتی آفریقایا سفرلرینین ایلک دوراغی الجزایر. موریتانی و سنگال ایله داوام ائدن سفرلر مالی ایله تاماملاندی. بئلهلیکله، اردوغان آفریقادا ۲۰۰۵دن بری توپلام ۳۲ اؤلکهیه سفر ائتمیش اولدو. ۱۲دن ۴۱ه چاتان ائلچیلیکلر و یوز میلیونلو رقملردن یوز میلیاردلارا چاتان تیجارت حجمی بؤیومهسی ده بو سفرلرین بیر میوهسی.
سفرلرده وئریملی دانیشیقلار اولدو. قلوبال مسئلهلره دایر فیکیر موبادیلهسی آپاریلدی. اولوسلارآراسی تروریزمله مباریزه و قدس مسئلهسی باشدا اولماق اوزره بیر چوخ مسئلهده فیکیر بیرلیگی تکرارلاندی. قارشیلیقلی تیجارت و یاتیریم ایمکانلارینا یؤنهلیک آددیملار آتیلدی. دیگر بیر موهوم مؤوضوع دا فئتؤ ایله موباریزه ایدی. پرزیدنت اردوغان، آفریقا اؤلکهلرینین لیدئرلرینین فئتؤ ایله موباریزه قونوسوندا گؤستردیکلری گوجلو امکداشلیغین اؤنمینی وورغولادی.
الجزایر ایله تورکیهنین اورتاق تاریخی گئچمیشدن قایناقلانان کؤکلو دوستلوق و قارداشلیق ایلیشکیلری وار. بو ایلیشکیلر اردوغانین ۲۰۰۶.جی ایلده الجزایره ائتدیگی تاریخی سفرین ارتهسینده داها دا گلیشدی. قارشیلیقلی یوکسک سویهلی سفرلر آرتدی. اقتصادی و تیجاری ایلیشکیلرده اؤنملی سیچرامالار اولدو. بو سفر زامانی ایمضالانان "دوستلوق و امکداشلیق آندلاشماسی" بیر دؤنوش نقطهسی اولدو. سون دؤورده ایکی اؤلکه آراسیندا یوکسک سویهلی تماس و سفرلرده آرتیش وار.
تورکیهنین اورتاق تاریخی و دینی باغلاری اولدوغو موریتانی ایله سیاسی ایلیشکیلری دوستلوق و امکداشلیق اساسیندا اینکیشاف ائدیر. ایکی اؤلکه آراسیندا هئچ بیر سیاسی پروبلئم یوخدور. آنجاق ۲۰۰۸.جی ایله قدر، ایکی اؤلکه آراسیندا جدی بیر ایرلیلییش ده اولمادی. تورکیهنین آفریقا آچیلیم سیاستی ایله بیرلیکده ایکی اؤلکه آراسیندا ایکیلی و چوخ طرفلی اوست سویهلی تماسلاردا آرتیش اولدو. موریتانی جمهورباشقانی عبدالعزیزین ۲۰۱۰.جو ایلده تورکیه سفری و سونرا قارشیلیقلی اولاراق ائلچیلیکلرین آچیلماسی ایکیلی ایلیشکیلره و قارشیلیقلی سفر و دانیشیقلارا بؤیوک بیر حرکت وئردی. ایکی اؤلکه آراسیندا ۲۰۱۳.جو ایلدن اعتباراً منتظم سیاسی مشاورهلر حیاتا گئچیریلیر.
سنگالین ۱۹۶۰.جی ایلده مستقیللیک قازانماسیندان سونرا فعالیته گئچن داکارداکی تورک ائلچیلیینه قارشیلیق، سنگال دا محدود مالی ایمکانلارینا باخمایاراق ۲۰۰۶ آوگوست آییندان اعتباراً آنکارادا ائلچیلیک آچدی. تورکیه و سنگال آراسینداکی ایلیشکیلرده سون ایللر جانلانما وار. سنگال تورکیهنی بؤلگهسینده و ایسلام امکداشلیق تشکیلاتی ایچینده ائتکیلی و اقتصادی جهتدن یوکسهلن بیر اؤلکه کیمی گؤرور و ایلیشکیلرینی اینکیشاف ائتدیرمک ایستهییر.
تورکیه ایله مالی آراسیندا ایلیشکیلر یوکسک سویهده. ایلیشکیلر سون دؤورده مالی جمهورباشقانی، مالی مجلیس باشقانی و مالی باشباخانینین تورکیهیه ائتدیگی سفرلرله داها دا آرتدی. تورکیهنین باماکو ائلچیلیگی ۱ فوریه ۲۰۱۰ تاریخینده فعالیته گئچدی. مالی جمهورباشقانین سیاسی مشاویری ائلچی بیراهیم سووماره ده ۶ می ۲۰۱۴ تاریخلی مالی باخانلار قورولو قراری ایله آنکارا ائلچیسی تعیین ائدیلدی. ایکی اؤلکه آراسیندا بیر سیرا آنلاشما امضالاندی. قارشیداکی دؤورده بو آندلاشمالارا یئنیلرینین علاوه اولونماسی گؤزلنیلیر.
اردوغان و تورکیهدن قوناقلار آفریقا اؤلکهلرینده چوخ بؤیوک ماراقلا قارشیلانیر. بو وضعیتین اساس سببی تورکیهنین بؤلگهدهکی دیگر بؤیوک آکتورلاردان فرقی. تیکا، آفریقانین سو و ساغلیق پروبلئملرینی حل ائتمهیه چالیشیر. تورک قیزیل آیی احتیاج صاحبلرینه ارزاق و چادیر چاتدیریر. تورک ایش آداملاری یاتیریملاری ایله یئرلی اهالینی ایشله تامین ائدیر. بوتون بونلار تورکیهنین آفریقا استراتژیسینین بو آنا فیکرینه اویغون حملهلر: "آفریقا قازانارسا، تورکیه ده قازانار".
آفریقا کیمی بیر جغرافیادا تأثیر ساحهسی یاراتماق، اوزون مدتلی دوشونولمهسی لازیم اولان بیر ایشدیر. تورکیه بو گون آتدیغی آددیملارین ملموس نتیجهلرینی محتملا، بیر نئچه اون ایل سونرا الده ائدهبیلهجک. بو سببدن صبرله، عنادلا و یئتکینلیکله تماسلارینی داوام ائتدیرمهلی. چونکو تورکیهنین (بوتون بؤیوک آکتورلارین بوی گؤستردیگی) آفریقایا اعتیناسیزلیق ائتمه شانسی یوخدور.
اردوغان بو سیاحتینده باتی آفریقانین دؤرد مسلمان اؤلکهسینه گئتدی. ایکیلی ایلیشکیلری گوجلندیرمک اوچون ده بوتون آفریقایا سفر ائتمکده قرارلی گؤرونور. سانیرام کی سونراکی مسیری آفریقانین گونئیی اولاجاق. "آفریقا آچیلیمی" ایله اردوغان، تورکیهنین بؤلگهده عدالتلی بیر دوزن قورولوشوندا رول اویناماسینی هدفلهییر. آفریقانین آیاغا قالخاجاغینا ایناندیغی اوچون اوزون وعدهلی آددیملار آتیر. بو هدف، بیر آز دا تورکیهنین استراتژیک ضرورتلری ایله باغلی.
بو سفرده باش وئرن بیر حادثه اصلینده تورکلرین آفریقاداکی فرقلیلیگینین بیر خلاصهسی اولدو. پرزیدنت اردوغان، اونا "تورکلر الجزایری موستملکه کیمی گؤروردو؟" دئیه فرانسیزجا سوروشان الجزایرلی ژورنالیسته، "تورکلر موستملکهچی اولسایدی، سن بو سوالی منه فرانسیزجا دئییل، تورکجه سوروشاردین" جاوابینی وئردی. بئلهلیکله، تورکیهنین آفریقاداکی فرقلیلیگینین چارپیجی بیر دلیلینی ده گؤسترمیش اولدو.
...
آتاتورک اونیورسیتهسی اولوسلارآراسی ایلیشکیلر بؤلومو خوجاسی دکتر جمیل دوغاچ ایپکین قونو ایله باغلی دگرلندیرمهسینی سوندوق.
ایلگیلیلی خبرلر
تۆرک جمهوریتلرینین گوندمیندهکی گلیشمهلر
۱ ژوئن ۲۰۲۴ تاریخینده شوشادا تۆرک دؤولتلری تشکیلاتی تحصیلدن مسئول باخانلاری ۸.جی ییغینجاغی ائدیلدی