Törki cömhüriyätlär kön tärtibendäge waqıyğalar

Uzğan atnada törki cömhüriyätlär liderları Berläşkän Millätlär Oyışmasınıñ 78 nçe ğomum şurasında qatnaşu häm küp sanlı ike yaqlı oçraşular ütkärü öçen Amerika Quşma Ştatlarına kittelär. Qazaqstan ilbaşı Qasıym Comart Toqayev, Qırğızstan ilbaşı Sadır Caparov, Üzbäkstan ilbaşı Şäwkät Mirziyayev, Törkiyä ilbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan häm Törekmänstan ilbaşı Särdar Bärdemöxämmädov BMO ğomum şurasına möräcäğat’ itep çığış yasadılar. Qazaqstan däwlät başlığı Toqayev biredä yasağan çığışında Berläşkän Millätlär Oyışması İminlek şurasın reformalaştıru kiräklegen belderde.

Törki cömhüriyätlär liderlarınıñ AQŞtağı kön tärtibendä iq’tisad berençe urında ide. İlbaşları xalıqara şirkätlär, xalıqara banklar häm xalıqara oyışmalar wäkilläre belän oçraşular ütkärdelär. İlbaşı Şäwkät Mirziyayev belän oçraşudan soñ AQŞnıñ “Air Products” şirkäteneñ Üzbäkstanğa 10 milliard dollar investiśiya kertäçäge açıqlandı. Qayber ilbaşları AQŞ şirkätlären barıp qaradılar.

21 nçe sentyabr’dä N’yu - Yorkta 1 nçe Üzäk Aziya - AQŞ däwlät başlıqları sammitı uzdı. Sammitta AQŞ, Qazaqstan, Qırğızstan, Üzbäkstan, Tacikstan häm Törekmänstan däwlät başlıqları qatnaştı. Oçraşuda Üzäk Aziya illärenä qağılışlı mäs’älälär bäxäsläşelde. Üzäk Aziya illäreneñ dön’yanıñ aldınğı illäre belän buldırğan C5+1 formatındağı êlemtäläre däwlät başlıqları däräcäsendä ütkärelä başladı. Üzäk Aziya illäre prezidentları 29 nçı sentyabr’dä Berlinda Üzäk Aziya - Germaniya sammitında qatnaşaçaq.

21 nçe sentyabr’dä şulay uq N’yu -Yorktağı Törek yortında Törki däwlätlär oyışmasına äğ’za häm küzätüçe illärneñ tışqı êşlär ministrları cıyılışı ütte. Oçraşuda noyabr’ ayında Qazaqstanda uzaçaq Törki däwlätlär oyışması sammitına äzerlek turında söyläştelär.

19 nçı sentyabr’dä Seulda 1 nçe Üzäk Aziya – Kön’yaq Koreya parlament başlıqları cıyılışı ütte. Oçraşuda älege illärneñ parlament başlıqları qatnaştı. Cıyılış axırında urtaq belderge qabul itelde. Parlament spikerlarınıñ 2 nçe cıyılışı 2024 nçe yılda Törekmänstanda uzaçaq. Kön’yaq Koreya ilbaşı Yun Sok Yel’ N’yu-Yorkta Üzäk Aziya illäre däwlät başlıqları belän ike yaqlı oçraşular ütkärde.

21 nçe sentyabr’dä Bişkäk şähärendä Törki telle xalıqlarnıñ 1 nçe Xalıqara tel forumı ütte. Forumda TÖREKSOY, Xalıqara törki akademiya, Xalıqara törki mädäniyat häm miras waqıfı ğomum särqatipläre, törki cömhüriyätlär wäkilläre qatnaştı. 23 nçe sentyabr’ Qırğızstanda “Qırğız tele köne” bularaq bilgeläp ütelä.

Qarabaxtağı kiyerenkelek artu arqasında Azärbaycan ilbaşı İlham Äliyev N’yu-Yorkka kitmäde. 19 nçı sentyabr’dä Azärbaycan Qarabaxta başlatqan terrorçılıqqa qarşı köräş operaśiyäse näticäsendä Qarabaxtağı qorallı suğışçılar qoral taşladılar. Yevlaxtağı wäkillär belän Qarabaxtağı ärmännärneñ integraśiyäse turında söyläşülär başlandı. Awrupa Berlegeneñ Azärbaycanğa qarşı deklaraśiyäse Vengriya tarafınnan veto itelde.

Waqıyğalardan kürengänçä, uzğan atna törki cömhüriyätlär liderları öçen bik tığız atna ide. Azärbaycannıñ Qarabaxta ütkärgän terrorçılıqqa qarşı köräş operaśiyäse töbäktä daimi tınıçlıq täêmin itäçäk.