نشست «هنر تذهیب از دوران عثمانی تا به امروز» در استانبول

نشست «هنر تذهیب از دوران عثمانی تا به امروز» با حضور کارشناسان و علاقه مندان به هنر و خوش نویسی به میزبانی نهاد «کاخ‌های ملی» ترکیه در کاخ دلمه باغچه استانبول برپا شد.

نیلوفر کورفیض هنر آموخته کارگاه هنرهای زیبای توپ قاپی و عضو هیئت علمی دانشگاه مرمره در این نشست با اشاره به ریشه هنر تذهیب در تاریخ ترک‌ها گفت: "ترک ها در هنگام ورود به سرزمین آناتولی هنرهای خود را نیز به همراه خودشان به این مرز و بوم آوردند. یکی از این ها هنر تذهیب است".

وی افزود: "هر چند که این هنر در دوران پیش از اسلام نیز در بین ترک ‌های آسیای میانه رواج داشت، اما با گرویدن به اسلام این هنر نیز به تدریج به اوج رسید".

کورفیض همچنین ادامه داد؛

« سبک‌های نباتی و رومی را می توان به عنوان منابع اصلی مشبک سازی اشاره کرد. ترک‌های پیش از اسلام در مناطق آسیای میانه اشکال حیوانات را نقاشی می کردند، من معتقدم که سبک رومی بیشتر از این نقاشی ها تأثیر پذیرفته است. سبک نباتی نیز بیشتر با تعریف جدید نگاره های چینی به دست آمده است.

پیشرفت این هنر در زمان سلجوقیان توام با اشکال هندسی بوده است. در این دوره نگاره ختایی نیز به این دو سبک افزوده شدند. اشکال منحنی از مهمترین آثار آن دوران است که به نوعی رنسانس هنر تذهیب را شکل داده اند.

هنر تذهیب در دوران مختلف سلاطین عثمانی شکل و نگاره های گوناگونی برخود پذیرفت. به طور مثال در دوران سلطان محمد فاتح، تزیینات رنگارنگتر شده و از رنگ های خاص لاجورد و طلایی استفاده شده است. در دوران سلیمان قانونی رنگهای تیره بر این هنر حاکم شده و سرانجام اشکال مدرن نیز وارد این سبک می شوند».

سلیم ساغلام ، کارشناس هنرهای زیبا و خطاطی به عنوان دیگر سخنور این نشست تذهیب را هنر کتاب نویسی کهن توصیف کرد و گفت: "طلا لازمه اصلی تذهیب است. این فلز نرم و انعطاف پذیر هیچگاه دچار تخریب نمی شود. با توجه به این خاصیت‌، استفاده از طلا در این هنر بسیار ساده نبوده است. طلا به طور ورق ها آماده شده و خرد می شد. در آن دوران ورق های طلای عثمانی بسیار مرغوب بود".

عضو هیئت علمی دانشگاه مرمره که خود هنر آموز خانم کورفیض بوده است، همچنین اظهار داشت: "علاوه بر زرنگاری با رنگ های مختلف نیز کتاب ها آراسته می شدند. محل اصلی این هنر در دوران عثمانی دربار بود و از گروهی که در «نقاش خانه» تحت نظر سر نقاش حضور داشتند، تشکیل می شد. این گروه علاوه بر این، در انجام معماری داخلی و خطاطی بناهای آن دوره نقش داشتند".

وی ادامه داد؛

«برخی روایت های موجود حاکی از آن هستند که این هنر از دوره اویغورها آغاز شده است، اما ما می دانیم که اوج گیری آن با آغاز اسلام میسر شده است. به همین سبب این هنر را بیشتر می توانیم در تزیین صفحات کتاب های مهم دینی به ویژه قرآن کریم و کتب احادیث ببنیم. این هنر همچنین در دیوان ها و مثنوی ها نیز قابل رویت است.

ضربه اصلی به این هنر موقعی وارد شد که چاپخانه‌ها و دستگاه های چاپ وارد صحنه شدند. اکنون این هنر در غالب هنرهای زیبا در دانشگاه ها و موسسات آموزش داده می شوند».

خبرگزاری آناتولی