b d t ning adem etkeschiliki doklati élan qilindi
b d t teripidin teyyarlanghan adem etkeschilikige munasiwetlik doklatta, adem etkeschilikining ziyankeshlikige uchrighanlarning %72 ni ayal we kichik qiz balilarning igileydighanliqi körsitildi.
türkiye awazi radiyosi xewiri: awstiriye paytexti wiyénnadiki b d t ishxanisida, adem etkeschiliki heqqide axbarat élan qilish yighini ötküzüldi. yighinda, b d t zeherlik chékimlik we jinayetke qarshi turush ishxanisi (UNODC) teyyarlighan «2018-yilliq dunya adem etkeschiliki doklati» élan qilindi.
axbarat élan qilish yighinigha, b d t zeherlik chékimlik we jinayetke qarshi turush ishxanisining bashliqi yuri fédotow bilen awstiriye tashqi ishlar ministiri karin knéyssil qatnashti. doklatning 142 dölettin toplanghan melumatlar netijiside teyyarlanghanliqi eskertildi.
doklatta, adem etkeschiliki xahishliri we türliri tetqiq qilinghandin bashqa, bolupmu qoralliq toqunushlar yüz bériwatqan rayonlardiki adem etkeschiliki yorutup bérilidu.
doklatta körsitilishiche, 2016-yili 97 dölette texminen 24 mingdin artuq adem, adem etkeschilikining ziyankeshlikige uchrighan bolup, buning %49 ni ayallar, %23 ni kichik qiz balilar, %21 ni yétilgen erler we %7 ni kichik oghul balilar igileydiken. adem etkeschilikide «jinsiy ékspilatatsiye» %59 lik nisbet bilen, asasliq seweb bolup dawamlashmaqta iken. «mejburiy emgekke sélish» bolsa, barliq weqelerning texminen %34 ni igileydiken. ziyankeshlikke uchrighuchilarning %7 i oxshimighan sewebler tüpeyli adem etkeschilikining torigha chüshüp qalidiken.
doklattiki 2004-yilidin 2016-yilighiche bolghan melumatlargha asaslanghanda, ziyankeshlikke uchrighan kichik balilarning nisbiti ikki hessidin artuq köpeygen. kichik qiz balilarning nisbiti oghullargha qarighanda téximu yuqiri iken. kichik qiz balilarning %72 i jinsiy ékspilatatsiye, oghul balilarning %50 i mejburiy emgekke sélinish meqsitide adem etkeschilirining qoligha chüshüp kétidiken.
adem etkeschilikining ziyankeshlikige uchrighuchilarning köp qismi sherqiy asiya we afriqa chölliridiki döletlerning puqraliri bolup, mezkur rayonlarda bu jinayetlerge bérilidighan jazalar yéterlik emes iken.
qoralliq toqunushlar adem etkeschilikige wastilik yaki biwaste munasiwetlik bolup, toqunushlar yüz bériwatqan rayonlarda jinsiy qulluqni asas qilghan halda, balilarni mejburiy urushqa sélish we mejburiy öylendürülüsh üchün adem etkeschiliki qilinidiken.
b d t zeherlik chékimlik we jinayetke qarshi turush ishxanisining bashliqi yuri fédotow adem etkeschiliki türlirining kishini chöchütidighan derijige yetkenlikini bildürüp, térrorluq teshkilatlirining qorqunch peyda qilish arqiliq yéngi jengchilerge ige bolush üchün bigunah kishilerni torigha chüshürüwatqanliqini bildürdi.
u adem etkeschilikige zerbe bérish heriketliride, bolupmu yéqinqi 10 yilda muhim ilgirileshlerning qolgha keltürülgenlikini eskertip: «bu doklat ziyankeshlikke uchrighanlarni qoghdash, jinayetchilerni adaletke tapshurush we dawamlashturghili bolidighan tereqqiyat meqsitige yétish üchün, barliq döletlerni téxnik jehettin qollishimiz hemde özara hemkarliqni kücheytishimiz kéreklikini körsitip béridu» dédi.
awstiriye tashqi ishlar ministiri karin knéyssil adem etkeschiliki sewebidin ziyankeshlikke uchrighanlar we jinayetchiler sanining barghanséri köpiyiwatqanliqini tekitlep: «adem etkeschiliki chégrasi bolmighan éghir jinayet hésablinidu. hökümetler ijtimaiy teshkilatlar bilen zich hemkarliship, adem etkeschilikige qarshi küreshni dawamlashturushqa mejbur» dédi.
مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەر
afghanistandiki kelkün apitide qaza qilghanlarning sani 300 din ashti
afghanistanning baghlan wilayitide yüz bergen kelkün apitide qaza qilghanlarning sani 300 din ashti.
