ایا تاسې پدې پوهیدلۍ؟

ایا پوهیږۍ  چې د نړۍ لومړنی جغرافیه پوه د تورکیې په اماسیا ولایت کې زیږیدلی دی؟

اماسیا چې د تورکیې د دویم لوی سیند، یشیل ارمک په څنډه کې جوړ شوی د ډیرو  زیاتو ښکلاګانو ښار دی . دا ښار خپلو  سیندونو، د مڼو باغونو، غرونو، درو او جهيلونو سره ځانګړی شهرت لري. دا هغه ښار دی کله  چې سټرابواو یا جغرافیې نوم واخیستل شي په نړۍ کې د انسانانو ذهن ته سمدلاسه  د اماسیا نوم راځي. دا هغه ښار دی چې د جغرافیې پوه او یا د جغرافېې پلار سټرابور پکې زیږیدلی او لوی شوی دی.  

سټرابو، د نړۍ لومړی جغرافیه پوه او همدارنګه یو فیلسوف او تاریخ لیکونکی، په ۶۴ پیړۍ کې په اماسیا کې د یوې شتمنې کورنۍ د زوی په توګه زیږیدلی. نن ورځ د ښار په منځ کې د دغه مشهور تاریخپوه او جغرافيه پوه مجسمه  شتون لري.

اماسیا په اناتولیا کې یو له پخوانیو میشت ځایونو څخه دی. د ښار تر ټولو پخوانی نوم چې د هیتیانو څخه پیل شوی د مختلفو تمدنونو مرکز و، اماسیا دی، چې تر نن ورځې پورې په خپل ځای پاتې دی لکه څنګه چې ویل کیږي. سټرابو په خپل مشهور جغرافیه کتاب کې اماسیا ته د "اماسیا" په توګه هم اشاره کړې. د سټرابو په وینا، د اماسیا نوم د اماساس څخه راځي. دا نوم د امازون ملکې د نوم نه اخیستل شوی چې  دلته اوسېده.

   که څه هم د اماسیا ښار د تاسیس نیټه معلومه نه ده، اټکل کیږي چې د هیتیت دورې ته غزیدلی او تر نن ورځې پورې د ۱۹ بیلابیلو دولتونو تر واکمنۍ لاندې راغلی. اماسیا د میلاد نه ۲۸۱ کاله مخکې تاسیس شوي‌ د پونټس سلطنت پلازمینه وه. د پانټوس پاچاهانو پورې اړوند د پاچا راک قبرونه تر نن ورځې پورې ژوندي پاتې دي. دا قبرونه د چونې په ډبرو کې نقش شوي وو چې د اماسیا کلا په څنډه کې د یو فلیټ دیوال په څیر عمودی غزیدلی و. که څه هم دا معلومه ده چې د یشیل ایرمک  په دره کې د مختلفو اندازو ۲۱ قبرونه شتون لري، یوازې یو څو یې ژوندي پاتې دي.