«дунйа бәштинму чоң, шуңа дунйани 5 дөләтниң икки калпуки арисиға мәһкум қилип қойалмаймиз»

түркийә авази радийоси хәвири: әрдоған нийу йоркта 71 – қетим бир йәргә җәм болған бирләшкән дөләтләр тәшкилати омумий кеңишиға хитаб қилғанда, тинчлиқ орнитиш вә қоғдаш паалийәтлирини техиму паал қанат йайдуруш үчүн бирләшкән дөләтләр тәшкилатида ислаһат елип берилиши лазимлиқини тәкитләп мундақ деди: «биз дунйаниң бәштинму чоң икәнликини һәмишә тәкитләп вә хәлқара җәмийәткә хатирилитип келиватимиз.»

бирләшкән дөләтләр тәшкилати хәвпсизлик кеңиши қурулған дәвр билән һазирқи шараитниң охшимайдиғанлиқини әскәрткән әрдоған, «пүткүл дунйаниң мәсилилирини 5 дөләтниң икки калпукиниң арисиға мәһкум қилип қойалмаймиз» деди.

21 – әсирниң тунҗи чарикида инсанийәт дунйасиниң илим – пән, технологийә, иқтисадий тәрәққийат вә сәһийә хизмити җәһәттин тарихтин буйанқи әң йүксәк сәвийәгә йәткәнликини қәйт қилған әрдоған бу парлақ мәнзириниң номус қиларлиқ йүзиниңму барлиқини тәкитлиди.

сан – санақсиз инсанларниң сүрийәдә, ирақта террор вә уруш пәнчиси астида ечинишлиқ иңраватқанлиқини, нурғунлиған дөләтләрдә йүз миңларчә балилар, айаллар, йашлар вә йашанғанларниң давамлиқ өлтүрүлүватқанлиқини ейтқан әрдоған өлүм вә зулумдин қачқан мусапирларниң йавропа шәһәрлиридә һақарәтлик муамилиләргә учраватқанлиқини әскәртти.

әрдоған нөвәттә террорлуқ тәшкилатлириниң һәр хил васитиләрни ишқа селиватқанлиқини, җүмлидин түркийәниң 15 – ийул кечиси фәтһуллаһчи террорлуқ тәшкилати унсурлириниң һәрбий исйан урунушиға дуч кәлгәнликини тәкитләп мундақ деди: «бу һәрбий исйан урунуши хәлқимизниң демократийәсигә, һөкүмитигә, әркинликлиригә, һәқ – һоқуқлириға, келәчикигә вә асасий қануниға һәм дөлитигә қәһриманларчә күрәш қилиш арқилиқ саһиб чиқиши нәтиҗисидә тармар қилинди. шуңа мән әзиз хәлқимдин интайин пәхирлинимән.»

түркийәдики һәрбий исйан урунушиниң пәқәт түркийә үчүнла әмәс, йәнә пүткүл дунйаға қарши көтүрүлгән исйан икәнликини тәкитлигән әрдоған, «әзиз хәлқимиз шу кечиси һәрбий исйанни йақтуридиғанларға обдан савақ берип қойди. бу, демократийәгә ишинидиған пүткүл хәлқләр үчүнму илһам мәнбәси болди, шундақла үмид чириғини йандуруп бәрди. бу йеңи әвлад террорлуқ тәшкилати пәқәт түркийәниңла әмәс, 170 дөләтниң мәвҗудийити үчүнму җиддий бихәтәрлик тәһдитидур» деди.

барлиқ дөләтләргә өзлириниң бихәтәрликини қоғдаш үчүн фәтһуллаһчи террорлуқ тәшкилатиға қарши керәклик тәдбирләрни елишқа чақириқта болған әрдоған, «һазир фәтһуллаһчи террорлуқ тәшкилатиға қарши күрәш қилмисаңлар, әтә - өгүн вақит өтүп кетиши мумкин. бу мунасивәт билән, бу тәшкилатқа қарашлиқ җәмийәтләр вә шәхсләр тәрипидин ишлитиливатқан <түрк>, <түркийә> дегәндәк ибариләрниң дөлитимиз билән һечқандақ мунасивитиниң йоқлуқини алаһидә тәкитләп өтимән» деди.

сүрийәдә йүз бериватқан киризисниң 6 – йилиға йеқинлашқанлиқини әскәрткән әрдоған, түркийә өз йуртини тәрк етишкә мәҗбур болуп қалған сүрийәликләрни давамлиқ бағриға басидиғанлиқини тәкитлиди.

түркийә терротерийәсидики сүрийәликләр үчүн һазирғичә 25 милйард доллар чиқим қилинғанлиқини әскәрткән әрдоған йавропа иттипақи билән бирләшкән дөләтләр тәшкилатиниң бу һәқтики маддий йардәм бериш тоғрулуқ бәргән вәдилиригә әмәл қилмиғанлиқини қәйт қилди.

әрдоған сүрийәлик мусапирларни өзлиригә нисбәтән тәһдит дәп чүшәнгән барлиқ йавропалиқ рәһбәрләргә хитаб қилип мундақ деди: «сим тосуқлар вә егиз сепилларниң арқисида һузур издәш биһудә аваричилиқтин башқа нәрсә әмәс. сүрийәлик мусапирларниң маарип, иш вә туралғу мәсилилирини тез һәл қилмиғинимизда, қалаймиқан көчүш, иҗтимаий мәсилиләр вә бихәтәрлик тәһдитлириниң алдини алалишимиз мумкин әмәс. мәсилиниң мәнбәси болған сүрийәдики тоқунуш, террор, зулум қатарлиқ киризисләрни һәл қилиш үчүн сийасий чарә басқучини ишқа кириштүрмигән тәқдирдә, вақит өтүп кетиду, шуниң билән, бу киризисләр техиму мурәккәплишип кетиду.»

түркийә армийәсиниң сүрийәдә 24 – авғуст күни башлатқан «фират қалқини» намлиқ һәрбий һәрикити тоғрилиқму тохталған әрдоған, «сүрийә өктичилиригә йардәм бериш мәқситидә башланған <фират қалқини> намлиқ һәрбий һәрикәт һәммә йақни үмидсизлик қаплап кәткән бир районда муқимлиқ, һузур вә қайтидин тәңпуңлуқ орнитиш җәһәттин наһайити зор әһмийәткә игә. террорлуқ тәшкилати п к к билән п й д ниң әң муһим нишаниниң даешқа қарши күрәш әмәслики бу һәрикәт сайисида оттуриға чиқти» деди.

түркийәниң узундин буйан пүткүл хәлқара җәмийәтни сүрийә чегралирини бойлап бихәтәр район бәрпа қилиш тоғрулуқ чақириқта болуватқанлиқини тәкитлигән әрдоған «фират қалқини» намлиқ һәрбий һәрикәтниң нишаниниң бу пиланни ишқа ашуруш икәнликини әскәртти.