«dunyaning teqdirini 5 döletning insapigha tashlap qoyghili bolmaydu»

türkiye awazi radiyosi xewiri: erdoghangha uganda makaréré uniwérsitétida ötküzülgen murasimda pexriy doktorluq unwani bérildi. jumhur reis murasimda qilghan sözide, nishanlirining 54 dölet jaylashqan afriqa qitesidiki barliq döletlerde bash elchixana échish ikenlikini éytti. türkiyening hem yawropa hem asiya döliti hemde tarixiy munasiwetliri tüpeyli afriqa döliti ikenlikini tekitlep mundaq dédi: «afriqigha teqdirdash hemrah dep qarawatqan türkiye yéqinqi yillardin buyan qite bilen bolghan diplomatik munasiwetlirini zamanning rohigha mas halda we yéngi uqum qarishigha asasen mustehkemleshke bashlidi. türkiye peqet iqtisadiy jehettinla emes, zörür tépilghanda qilche ikkilenmestin afriqiliq qérindashlirigha her jehettin opütün küchi bilen yardem bériwatqan dölettur. türkiyening tereqqiyat we insanperwerlik yardem teshkilatliri bolghan türkiye hemkarliq we tereqqiyat idarisi, türkiye qizil ay jemiyiti we téximu köp ammiwi teshkilatlar ugandada minglarche kishilerge insanperwerlik yardem qilishni öz ichige alghan insaniy we tereqqiyat layihelirini muweppeqiyetlik halda ishqa kirishtürdi, kirishtürüwatidu, buningdin kéyinmu dawamliq shundaq qilidu. jümlidin türkiye xelqara sehnilerde afriqining sadasi bolush üchün imkaniyetning bariche tirishchanliq körsitiwatidu. shuni alahide tekitlep ötimenki, birleshken döletler teshkilati héchqandaq bir mesilini hel qilalmaywatidu. dunya 5 dölettinmu chongdur, shunga ularning birinchi dunya urushidin kéyin shekillengen tüzümni hazirqi dewrdiki insanlargha téngish hoquqi yoqtur. süriye kirizisining hel qilinalmasliqining asasliq sewebi, xewpsizlik kéngishining daimiy ezaliridin birersi yaki ikkisining bu heqte élinghan qararlarni qobul qilmasliqidur. beziler ‹waqitliq ezalar barghu?› déyishi mumkin. ularning héchqandaq qimmiti yoqtur. biz daim tekitlep kéliwatqinimizdek, birleshken döletler teshkilati xewpsizlik kéngishining daimiy ezaliri arisida afriqiliq birer eza barmu? yoq. musulmanlarning nopusi 1 milyard 700 milyongha yétidighan bir dunyada birer musulman dölet barmu? yoq. bu qandaq adalet? bu qandaq qanun? buni qandaqmu qanun dégili bolsun?

erdoghan  türkiye – uganda soda – iqtisad munbiri yighinigha ishtirak qilghanda söz qilip mundaq dédi: «qatnash, énérgiye, maarip, sehiye qatarliq her sahede alemshumul layihelerni ishqa ashurup, nahayiti zor muweppeqiyetlerni qolgha keltürüwatimiz. buning türtkiside dölitimizning rayonluq we xelqaraliq teshkilatlardiki nopuzi barghanséri kücheymekte. buni mislisiz muweppeqiyet hékayisi déyishke bolidu. bu jeryanda yekünligen tejribe – sawaqlirimizni ugandaliq dostlirimiz bilen ortaqlishishtin  özimizni tolimu bextlik hés qilimiz. chünki biz hem iqtisadiy hem diplomatik küchimizni dostlirimiz bilen ortaqlishishqa asaslinidighan bir anggha igimiz.»