ақ йесивиләкниң саламәтликкә болған пайдилири

(доктор мәһмәт учар)

ақ йесивиләк мол витаминлар, минерал маддилар вә күчлүк тәркибләр бар узуқлуқтур.

иммунитет системисини күчәйтиду

витамин C җәһәттә күчлүк болған ақ йесивиләк йуқумлиништин сақлайду вә иммунитет системисини күчәйтиду. 100 гирам ақ йесивиләк күндилик витамин C еһтийаҗиниң % 40 ини қандуриду. пишурулған вә пишшиқлап ишләнгәндин кейин витамин C миқдари төвәнләп кетиду.

холестеринни төвәнлитиду

йесивиләкниң тәркибидә һәзим қилиш системиси тәрипидин сүмүрүлидиған холестерин билән риқабәтлишидиған икки хил мадда бар болуп, начар холестерин сәвийәсини төвәнлитиду.

көзгә ақ чүшүшниң алдини алиду

йесивиләк көз сағламлиқини йахшилаш вә көзгә ақ чүшүшни кечиктүрүш алаһидиликигә игә.

йаллуғқа қарши күрәш қилиду

йесивиләк тәркибидики антиоксидантларниң йардимидә йаллуғқа қарши күрәш қилиду.

сөңәк сағламлиқи вә сағлам қан уйулушни сақлайду

витамин K кәмлик кесили келип чиққанда сөңәк шалаңлишиш вә қан тоғра уйушалмаслиқ қатарлиқ сөңәк кесәлликлиригә гириптар болуш хәвипи туғулиду. йесивиләк  витамин K ниң йахши мәнбәсидур. дәрвәқә, бир истакан йесивиләк  витамин K гә болған күндилик еһтийаҗниң % 85 ни қандуриду.

ракни тизгинләшкә йардәм бериду

бир қатар тәтқиқатларда испатлинишичә, йесивиләк оксидлинишқа қарши туруш вә йаллуғ қайтуруш хусусийәтлири түпәйли ракниң алдини алидикән. бәдәнниң ракқа қарши турғучиларға айлинишиниң сәвәби йесивиләкниң тәркибидики алаһидә гүңгүртлуқ маддилар икән.

витамин B ақ йесивиләкниң йопурмиқиға йошурунған

ақ йесивиләк B гурупписидики витаминларниң миқдари йуқири көктат. B гурупписидики витаминлар нерва системисиға алаһидә пайдилиқтур. буниңдин башқа йәнә, йесивиләк иммунитет системисини күчәйтиш алаһидиликлиригә игә. ақ йесивиләк йаки салаттин бир қача истемал қилсиңиз , күндилик витамин B еһтийаҗиңизниң% 10 ини қандуралайсиз.

ақ йесивиләк дийәт үчүн интайин муһим

йесивиләк калорийә миқдари интайин төвән болғачқа, дийәткә мас келидиған көктаттур. 100 гирам йесивиләктә 24 килокалорийә болиду. болупму хам истемал қилғанда, калорийә миқдари аз болиду. тала мол болғачқа, қорсақни узун муддәт тоқ тутиду. һәм тәркибидики витаминларниң, болупму майда ерийдиған витамин K вә A ниң сүмүрүлүши үчүн һәмдә қорсақни узун муддәт тоқ тутуши үчүн, тамиқиңизни тәййарлаш җәрйанида ичигә  азрақ май қошушни унтуп қалмаң.

еримәс талалар билән толуп  ташқан йесивиләк һәзим қилиш системисиниң сағламлиқини сақлайду вә үчәй һәрикәтлирини тәңшәйду.

 ишшиқни пәсәйтишкә йардәм бериду

бу көктат тәркибидики тала вә бәзи маддилири сайисида бәдәндики суни чиқиришқа йардәм бериду. буниң нәтиҗисидә қанни йахши айландуриду, ишшиқни азайтиду, су билән бирликтә бәдәндики натрийни чиқирип ташлайду, қан бесимни чүшүриду. йуқири қан бесим вә ишшиқ кесилигә гириптар болғанлар йесивиләкни йемәклик йаки салат сүпитидә истемал қилса болиду.

калтсий мәнбәси

йесивиләк калтсийниң күчлүк мәнбәсидур. күндилик калтсий еһтийаҗиңизниң % 10 ини 100 гирам ақ йесивиләк арқилиқ қандуралайсиз. чиш вә сөңәк тоқулмилириниң күчлүклүкини қоллайдиған бу көктат мәйли хам йаки пишурулған болушидин қәтийнәзәр калтсий тәркибигә тәсир көрсәтмәйду.

тәркбидики тала маддиси қәвзийәтниң алдини алиду

ақ йесивиләкниң тәркибидики гүңгүрт бирикмилири һәзим қилиш системисиниң техиму йахши ишлишини ишқа ашуриду. буниңдин башқа йәнә, йесивиләк йопурмақ қисмидики мол тала маддилириниң йардимидә үчәй һәрикәтлирини көпәйтиду.

күчлүк оксидлинишқа қарши турғучидур

ақ йесивиләк оксидлинишқа қарши туруш иқтидари йуқири көктат болуп, әркин радикалларға қарши күрәш қилиду вә рактин қоғдайду. шундақла, иммунитет системисиға бесим пәйда қилидиған кесәлликләр, җигәр кесәлликлири, дийабет вә семизлик қатарлиқ кесәлликләрниң алдини алиду.

дийабет кесәлликиниң алдини елишқа йардәм бериду

йеқинқи мәзгилдә елип берилған бир тәтқиқат нәтиҗисидә испатлинишичә, йесивиләк мол болған йемәкликләр 2-типлиқ дийабет  кесилигә гириптар болуш еһтималлиқини төвәнлитидикән.

һәддидин зийадә семизликкә қарши күрәшкә йардәм бериду

йесивиләк бихәтәр вә сағлам оруқлашқа йардәм бериду. йесивиләкниң тәркибидики тала маддиси һәзим қилинмайдиған йаки сүмүрүлмәйдиған карбон су бирикмисидур. йесивиләк бу хусусийитиниң йардимидә қорсақни узун муддәт тоқ тутиду.

ақ йесивиләктин йасалған чилиған көктатниң пайдиси

ақ йесивиләктин йасалған чилиған көктат пиробийотик дора һесаблиниду. әмма, ақ йесивиләктин йасалған чилиған көктатқа  туз қошқанда униң пиробийотик дора алаһидилики азийип кетиду. пиробийотик дорилар үчәйләрдә йашайдиған пайдилиқ бактерийәләр болуп, үчәйләрни сағлам тутуш арқилиқ бәдәнни нурғун кесәлликләрдин қоғдайду. чилиған көктатни чоқум сиркә билән тәййарлап, һәм йесивиләкни йейиш һәм ширнисини ичиш керәк.

әскәртиш:

қан тазилаш дориси ичиватқан кишиләр йесивиләкни еһтийат билән истемал қилиши керәк.

йесивиләкниң тәркибидики бәзи маддилар қалқансиман бәзләрниң паалийитини астилитиду. шу вәҗидин, қалқансиман бәзлири аз ишләйдиған кишиләр йесивиләкни көп истемал қилмаслиқи керәк.

йесивиләкни һәптидә икки қетим истемал қилиш әң мувапиқтур.