түрк коча йемәкликлири

түрк коча йемәкликлири

йеңи шәйиләр гүзәл болиду - 35

ғамзә дәмәч

***********

һөрмәтлик түркийә авази радийоси уйғурчә аңлитишиниң қәлб достлири! баһарниң бу гүзәл күнидә пайтәхт әнқәрәдин һәммиңларға салам. һайат гүзәлдур, һәмдә йеңи нәрсиләрни өгинишму шундақ… программимизниң бүгүнки бөлимидә, түрк коча йемәкликлирини тонуштуримиз.

истанбул вә түркийәниң башқа шәһәрлиридики коча йемәк-ичмәк мәдәнийити күндилик турмушниң оомумлашқан ортақ бир парчисидур.

истанбул нурғунлиған йәрлик вә хәлқаралиқ ресторанлири билән түркийәниң йемәк ичмәк мәркизи болуп, коча йемәкликлириму интайин ләззәтликтур. истанбул вә түркийәниң башқа шәһәрлиридики коча йемәк-ичмәк мәдәнийити күндилик турмушниң оомумлашқан ортақ бир парчисидур. ушшақ-чүшшәк йемәкликләрдин тартип асаслиқ йемәкликләргә қәдәр, түркийә кочилирида ләззәтлик нәрсиләрни йейиш интайин асан.

гәрчә охшимиған районларда охшимиған мәшһур коча йемәкликлири болсиму, әң даңлиқ йемәкликләрни түркийәниң һәммә йеридә дегүдәк тапқили болиду. шуңа алдираш болсиңиз йаки түркийәниң һәрқайси шәһәрлиридики һайатий күчкә игә коча турмушидин һузурлинишни халисиңиз, бираз тохтап йәрлик мәззилик йемәкликләрни елишни унтумаң.

түркийәдики әң даңлиқ коча йемәкликлириниң тизимлики төвәндикичә:

түркийәниң әң йақтуридиған мәззилик таамлири ичидә һәммигә тонушлуқ мисал салаһийитигә игә «симит» (йәни күнҗүтлүк нан), мундақчә ейтқанда, һәммә йери күнҗүт билән қапланған бу чүрүк йумилақ нан һәқиқәтән есил тәми билән сизни һәйран қалидуриду. сиз йалғуз йаки пишлақ вә бир истакан чай вә йаки бир истакан доғ билән йесиңизму болиду. у әрзан вә гөшсиз болуши биләнму даңлиқтур.

бәзиләргә нисбәтән талаш-тартишлиқ болишиға қаримай белиқлиқ  болка түркийәдики әң даңлиқ коча йемәкликлириниң бирисидур. йеңи бир болкиниң ичигә кавапданда пишурулған қизиқ белиқ, йеңи көктат вә пийаз билән қошуп сунулиду. бу йемәкликниң җәлпкар пуриқи йолдин өткәнләрни өзигә тартиду. баһаси әрзан озуқлуқ қиммити йуқири вә мәззиликтур.

сиз һәр хил бәрәңгиләрни йахши көридиғанлардин болсиңиз,  ундақта түркийә кочилирида сетилидиған кумперни тетип беқишни унтумаслиқиңиз лазим. сериқ май қошулғандин кейин, һәр хил тәмләндүргүч билән тәмләндүрүлгән кумперни чоқум йахши көрүп қалисиз. қийам җәһәттә нурғун таллишиңиз болиду. тәмләндүргүч қийамлириниң түри, чилиған көктаттин, көммиқонақ вә зәйтунғичә болған һәр хил тәм түрлирини өз ичигә алиду.

дөнәр: гөш парчилири йәрлик өсүмлүк вә тетитқулар билән тәмләндүрүлүп, зихқа откүзүлиду. тик һалда  кавап қилиниду. донәр кавипи бурун қой гөшидә тәййарлинатти. бүгүнки күндә түркийәниң һәммила йеридә қой, кала вә тоху гөшлири билән тәййарланмақта.

қишниң башлинишидин бешарәт беридиған есил коча тамақлиридин йәнә бири кәстанә кавипидур. қиш кәлгәндә түркийәниң һәммә шәһәрлиридә дегүдәк кәстанә кавипи сатқучиларни учратқили болиду.

кокорәч: зихқа өткүзүлгән дора дәрмәклик қой үчийи, мол йағ вә туз билән тузлап пишурилиду. йерим йаки төттин бир қисим болка билән сунилиду.

әгәр алдираш болсиңиз вә елипла кәткили болидиған йемәк издисиңиз бир тәхсә тоху пилав алсиңиз болиду. классик түрк таамлириниң бири болған ақ ашниң үстигә қайнитип пишурулған тоху гөшини селип берилиду. буларға йәнә қайнитилған ноқутму қошулиду. униңға  бир истакан айран (доғ) вә бир тәхсә челиған көктат қошулса техиму йахши болиду.

15-әсирдә османли таамлири арисида моһим орунға игә болған челиған көктат әнәнә билән гирәлишип кәткән коча йемәкликлиридин бирсидур. челиған көктат шәрбити ушшақ тоғралған көктат билән истаканларда сетилиду. тузлуқ вә аччиқ чүчүк тәми болиду.

булғурни пийаз , самсақ вә һәр хил тетитқулар билән йуғуруп, мәззилик таам һазирлиғили болиду. хам гөш қиймиси йаки болгур қиймиси дәпму атилиду. уни йалғуз йейишкә йаки йеңи көктат билән непиз нанға орап йейишкә болиду. гөш қиймилиқини йахши көридиғанлар адәттә көп миқдарда лимон вә анар шәрбити қошуп йәйду вә айран ичиду.

қой гөши қиймиси вә дора дәрмәк билән тәййарлинидиған хемири непиз, тантуни, әслидә мерсинниң йемәклики болуп,  әмма түркийәниң һәммила йеридә дегүдәк бу мәззилик йемәкликни учриталайсиз. нурғун кишиләр уни аччиқ ичимлик ​​болған чамғур сүйи билән йаки челиған көтат сүйи билән бирликтә истемал қилиду.

садда бургәр самсақ билән, өзгичә қийам сериқ май вә шохла қийами билән, болупму кәчтә наһайити йахши коча йемәкликлириниң бири һесаблиниду.

қонақ: һорда пишурулған қонақниң үстигә туз, қаримуч вә башқа һәр хил тетитқулар чечилип сунилиду вә әң йахши коча йемәкликлиридин бирсидур.

әгәр вақтиңиз көп болмиса, һәмдә өрә турупла ушшақ-чүшшәк бир нәрсә йемәкчи болсиңиз, түркийәниң һәр қайси җайлирида охшимиған тәмдики қатлимиларни учриталайсиз.

коча поғчаси мәйли түз йаки һәр хил тәмләр билән толдурулған шәкилдә, һәммә йәрдә тапқили болидиған коча йемәклириниң бирсидур.

қәғәз һалва болса, қойуқ сүткә  татлиқ арилаштуруш арқилиқ тәййарлинидиған чүрүк йемәкликтур.

вә ахирида, музлуқ бадам, болупму һава қаттиқ иссип кәткәндә әң йеқишлиқ, кишини раһәтлитидиған коча йемәкликлириниң бирсигә айлиниду, хам бадам қайнақсуда қайнитилип пишурулиду, андин пости сойулғандин кейин музға қошуп сунилиду.

түркийә авази радийосиниң қәдирлик достлири! бүгүн биз түрк коча йемәкликлирини тонуштурдуқ. келәр һәптә йәнә башқа йеңилиқлар билән көрүшкичә аман болғайсиләр!