осман синавниң қисқичә һайати

пишқан филим ишлигүчи, даңлиқ рижессор, һерисмән сенарист осман синав 1956- йили түркийәниң бурдур шәһиридә өрп – адәт қариши күчлүк бир диндар аилидә дунйаға кәлди. аилисиниң бинакар болуп йетиштуруш истикигә бойсунмиған осман синав, 1975- йили истанбул дөләтлик гүзәл – сәнәтләр академийәсиниң рәсим бөлүмини пүттүрүп, кийим лайиһәләш билән шуғулланди. 1977- йили истанбул дөләтлик гүзәл – сәнәтләр академийәсиниң һәм тоқумучилиқ лайиһәләш кәспи һәм кино – телевизийә иниститутиға оқушқа кирип, 1979- йили оқушини пүттүрди. оқуш пүттүргәндин кейин елан йезиқчилиқи билән шуғулланди. 1984- йили «синәграф» намлиқ филим ширкитини қуруп чиқти. 1984- йилидин 1987- йилиғичә болған арилиқта 500 дин артуқ елан филиминиң ишлинишидә рол ойниди. әнә шу йиллардин тартипла қәдәм басқан кино – филим, көп қисимлиқ телевизийә тийатирлири, драма ишләш вә уларға рижессорлуқ қилишни та бүгүнгичә давамлаштуруп кәлмәктә.
1987- йили «бир муһәррирниң өлүми» намлиқ тунҗи филимини тамашибинлар билән йүз көрүштүргән осман синав, «йалған шәпәқ», «атлиқ чөмүлә», «һункарниң бир күни», «кичик дунйа», «сөйгүдәк бири йоқ», «ишикләрни ечиш», «узун һекайә», «һүнкар вә чүш», «йалғанчи», «муһәббәт қизил», «бигунаһлар», «партизан», «от йүрәк» вә «париж: гилас һәрикити» қатарлиқ филимлири билән түркийә киночилиқиға көринәрлик төһпиләрни қошти.
1990- йилларниң башлиридин тартип күчини һәрқайси телевизийә қаналлири үчүн көп қисимлиқ телевизийә тийатирлирини ишләшкә мәркәзләштүрди. филим ишләш, рижессорлуқ қилиш саһәлиридә иқтидарини намайан қилған осман синав, 1991- йили «әтигә күлүмсирәп беқиш» (12 бөлүм), 1994- йили «пәвқуладдә ата», 1996, 1997- йиллири «падишаһниң һайати (6 қисим), 1997, 1998- йиллири «җиддий пәйтләр (23 қисим), йәнә шу йили «пәриштә қороси» (13 қисим), 1998- йили «йешил чүшләр» (13 қисим), 1998- йили «от йүрәк», 1999- йили «һайат риштилири», 2002 билән 2004- йиллири арисида «тирикчилик» (71 қисим), 2000- йили «мәләк ханим», 2002- йили «бөриләр вадиси», 2005- йили «ишикләрни ечиш», 2005- 2006- йиллири «аччиқ һайат» (59 қисим), 2006- йили «пусат» (13 қисим), 2007- йили «париж: зәһәрлик чекимлик террори», 2008- йили «алдираш өткән йиллар», 2009- йили «полкқа қарши исйан», 2009- йили түркийә радийо – телевизийәси үчүн ишлигән «сакарйа фират», 2010- йили «қилич күни», 2011- йили «аримиздики там» шундақла нөвәттә давам қиливатқан (2014- йил) «қизил алма» вә «хатасиз инсан болмайду» қатарлиқ тамашибинларниң алаһидә қизиқишини қолға кәлтүргән вә йуқири баһасиға еришкән көплигән көп қисимлиқ телевизийә тийатирлирини йа өзи ишлиди йаки уларға рижессорлуқ қилди. у ишлигән бир қисим көп қисимлиқ телевизийә тийатирлири түркийә чегралиридин һалқип дунйаниң охшаш болмиған җайлирида қойулди, көплигән тилларға тәрҗимә қилинди.
осман синав 2002- йилидин 2004- йилиғичә дунйаниң һәр қайси җайлирида алаһидә қизиқиш ичидә көрүлгән, түрк көп қисимлиқ телевизийәчилики нуқтисида алаһидә муһим орунни игилигән «бөриләр вадиси» намлиқ көп қисимлиқ телевизийә тийатириниң дәсләпки 55 бөлүмигә рижессорлуқ қилған болуп, «бөриләрниң вадиси» ниң кейинки қисимлири у сизип бәргән линийәни бойлап башқа бир кино – филим ширкити тәрипидин та бүгүнгичә давамлаштурулуп кәлмәктә. у «бөриләр вадиси» намлиқ көп қисимлиқ телевизийә тийатири арқилиқ қара гороһ, йәр асти тәшкилат дегәнләрниң хәлқниң тонушидики қара кийим кийип, қара көз әйнәк тақап йүридиған, қораллиқ он – онбәш адәм билән келип бирлирини уруп, бирлирини мәсулийәтсизләрчә өлтүридиған чомақчилар әмәс, әксичә нөвити кәлгәндә қанун чиқиридиған, чиқарғузалайдиған, қанунларға өзгәртиш киргүзәләйдиған, министирларни алмаштуралайдиған, күнтәртипни бәлгилийәләйдиған, дөләтниң ғәйри рәсмий иқтисадини контрол қилалайдиған бир күч икәнликини рошән шәкилдә оттуриға қойуп, күчлүк ғулғула қозғиди.
охшашла «от йүрәк» намлиқ көп қисимлиқ телевизийә тийатириниң 1998 вә 2002- йиллири арисида түрк тамашибинлири билән йүз көрүшкән 113 қисмиға рижессорлуқ қилип алаһидә йуқири үнүм йаратти. осман синавниң хусусән бу икки көп қисимлиқ телевизийә тийатириниң бунчивала күчлүк қизиқиш қозғишида башқа бир қатар амиллар билән биргә уларниң қара гороһ, йәр асти тәшкилат вә сийасий мунасивәтләрни чинлиқ асасида йурутуп беришкә тиришиши, һәқ – наһәқ арисидики күрәшниң рәһимсиз вә кәскинликиниң рошән әкс етиши қатарлиқлар муһим рол ойниған болса керәк. осман синав бир гезитниң зийаритини қобул қилғанда, «от йүрәк» йүздә йүз мениң қарашлиримини әкс әттүриду, дегәниди. булардин башқа осман синав рижессорлуқ қилған «пәвқуладдә ата» вә «тирикчилик (әкмәк тәкнәси)» дегәндәк көп қисимлиқ телевизийә тийатирлиридики йумуристик тил вә сәһниләрму түрк тамашибинлирини өзигә алаһидә җәлп қилди.
осман синав билән сулайман чобаноғлу бирликтә ишлигән «қизил алма» намлиқ көп қисимлиқ телевизийә тийатири 2014- йили 15- йанварда TRT-1 қанилида көрүрмәнләр билән йүз көрүшкәндин тартипла алаһидә күчлүк қизиқиш қозғиди. түркийә телевизийәчилики үчүн йепйеңи бир тема болуп һесаблинидиған «қизил алма» түркийә дөләт бихәтәрлик идариси йаки түркийә миллий истихбарат тәшкилати (м т) ниң истихбарат урушини арқа көрүнүш қилған болуп, бир мәнидә түркийәниң дөләт ичи – сиртидики роһини, түркийә дуч келиватқан бир қисим тәһдитләрни йирақтин болсиму айдиңлитип бәрмәктә.
чарәк әсирдин көпрәк вақтини түркийә кино – филим, көп қисимлиқ телевизийә тийатирлири вә драммиларға аҗратқан осман синав әйни вақитта рижессорлар җәмийити билән кино әсири кәсип әһлилири бирликиниң әзаси, кино филимлири җәмийитиниң идарә һәйити әзасидур. рижессор осман синав «мениң мувәппәқийәт өлчимим хәлққә йетиштур» ишлигән йаки рижессорлуқ қилған филим йаки көп қисимлиқ телевизийә тийатирлирим хәлқниң алқишиға еришмәй туруп алған мукапатлар «мени һайаҗанландуралмайду» дегән болсиму, 1994- йилидин бойан онларчә қетим «әң йахши рижессор», «әң йахши филим ишлигүчи» мукапатлириға, йәнә «алтун кепинәк», «алтун коза» вә «алтун аплисин» мукапатлириға еришти.
осман синавниң кәспкә болған тонуши наһайити йуқири болуп, бу һәқтә «мән сәнәт билән шуғуллинимән. сәнәт һәр қандақ идиологийәдин үстүн туриду.» дәйду.
1985- йили тангүл өзбәл билән өйләнгән осман синавниң төт оғул пәрзәнти бар.
һөрмәтлик радийо аңлиғучилар! йуқирида ‹күнтәртиптики шәхс› намлиқ күнтәртиптики муһим шәхсләр тонуштурулидиған мәзкур сәһипимизниң бүгүнки бөлүмидә, түркийәлик даңлиқ кино – филим рижессори осман синав билән тонушуп чиқтуқ. алдимиздики һәптә йәнә бир даңлиқ кино – филим рижессори нури билгә җәйлан билән тонушуп чиқимиз. көңүл қойуп тиңшиғанлиқиңлар үчүн рәһмәт!
пайдиланған мәнбә: осман синав инфо вә агентлиқлар