малайшийа хәлқарани араканлиқ мусулманлар үчүн һәрикәткә өтүшкә чақирди

түркийә авази радийоси хәвири: малайшийа хәлқара җәмийәтни бирмада араканлиқ мусулманлар учриған зулум вә җинайәтләрниң җавабкарлирини сотлаш үчүн хәлқара сот механизми қуруп чиқишқа чақирди.

«малаймейл»гезитидә бу һәқтә елан қилинған хәвәрдә, малайшийа ташқи ишлар министирлиқи муавин баш катипи кеннеди җаван бирма һөкүмитиниң араканлиқ мусулманлар вә аз санлиқ милләтләр дуч кәлгән зулум вә җинайәтләрниң җавабкарлирини бир тәрәп қилиш мәсулийити барлиқини ейтқанлиқи билдүрүлди.

хәлқара җәмийәтни бирма һөкүмити тәрипидин қурулған аракан районлуқ мустәқил тәкшүрүш комитетини инсан һәқлирини дәпсәндә қилғучиларни сотқа чиқириш үчүн риғбәтләндүрүши керәкликини тәкитләп өткән кеннеди: бирма һөкүмити җавабкарларни бир тәрәп қилишқа күчи йәтмисә, бир хәлқара сот механизмиси қурулуши керәк, деди.

араканлиқ мусулманларниң бешиға кәлгән күлпәтләрниң хәлқараниң күнтәртипигә келиши керәкликини ейтқан кеннеди, мәсилини үнүмлүк чариләр билән һәл қилиш лазимлиқини әскәртти.

кеннеди малайшийа һөкүмитиниң тәхминән 700миң араканлиқ мусулманға саһибханлиқ қиливатқан баңладешқа хәлқара  җәмийәтни йардәм қилишқа тохтимай үндәп туридиғанлиқини билдүрди.

б д т ниң билдүрүшичә, 2017-йили 25-авғусттин кейин аракандин қечип баңладештин панаһлиқ тилигәнләрниң сани 700миңға йәткән. хәлқара инсан һәқлири тәшкилатлири араканда йүзләчә йезиниң йоқ қилинғанлиқини сүний һәмраһ көрүнүшлири арқилиқ испатлап чиқти.

араканлиқ мусулманларниң йуртиға қайтип кетиши үчүн бирма билән баңладеш һөкүмәтлири арисида һасил қилинған келишимни, йурт-маканлиридин айрилип қалғанларниң әһвалини испатлашниң мумкин болмаслиқи сәвәбидин, иҗра қилиш тәс болмақта.

 б д т вә хәлқара инсан һәқлири тәшкилатлири араканлиқ мусулманлар дуч келиватқан зулумни «етник тазилаш» йаки «ирқий қирғинчлиқ»дәп тәриплимәктә.

хәлқара таратқулар вә органларниң аракан вилайитигә киришини зор дәриҗидә чәклигән бирма һөкүмити, һазирғичә араканлиқ мусулманларниң йуртиға қайтиши тоғрисида бәргән вәдисини орундимиди.

баңладештин панаһлиқ тилигән араканлиқ мусулманлар араканда бихәтәрлик тәдбирлири елинмай туруп араканға қайтқан тәқдирдә, йәнә бир кәң көләмлик ирқий тазилиниш хәвипигә дуч келишидин әндишә қилмақта.