хитайда интернеткә техиму көп чәклимә қойулди

хитай һөкүмити йеқинқи мәзгилләрдә интернет дунйасиниң ғоллуқ тор бекәтлири болған facebook,youtube вә twitterгә охшаш тор бекәтлирини чәкливәтти. лекин хитайдики интернет ишләткүчилири бу чәклимини бузуп ташлаш үчүн хусусий торлар вә             VPN (Virtual Private Network)ларни ишлитишкә башлиди.

бирақ бу қетим хитай һөкүмити интернет ишләткүчилирини әндишигә салидиған қәдәмләрни ташлиди. мушу һәптидин башлап, хитайда VPN ни ишлитиш чәклинидиған болуп, хитай һөкүмитиниң рухситисиз VPN ни ишлитиш вә интернеттә хусусий симлиқ улинишлар вастиси билән «сәзгүр»тор бекәтлиригә киргили болмайдикән.

хитай санаәт вә учур-алақә технологийәлири минситирлиқи тәрипидин елан қилинған йеңи бәлгилимиләр вә қаидә-пиринсипларға көрә, VPN ни ишлитиш 2018-йили марттин башлап чәклинидикән, шундақла интернет улинишлириниң «оңушлуқ»болушини капаләткә игә қилиш үчүн VPN ни ишлитиш җинайәт һесаблинидикән.

бурунму хитай һөкүмити VPNни қисмән чәкләш үчүн бәзи бәлгимиләрни йолға қойди, 2016-йили мартта мәмликәтлик хәлқ қурултийида бу тоғрулуқ қарар елинип, нурғун VPN пирограммисини ишлитиш чәкләнди.

хитай һөкүмитиниң VPN ишләткүчилирини қандақ тәрипләйдиғанлиқи вә җазалайдиғанлиқи ениқ әмәс. һәммидин ғәлитә вә күлкилик болғини, хитай дөләт рәиси ши җинпиң шиветсарийәдики дунйа иқтисад мунбиридә дегән муну сөзи иди: «пүткүл дөләтләргә йәр шари характерлик тор бәрпа қилиш үчүн техиму көп тиришчанлиқ көрситишимиз керәк, шундақла ортақ нишан бекитиш үчүн бир-биримизгә йардәм қилишимиз лазим, ғәйри рәсмий демократик һакимийәтләр өзини қараңғу өйгә соливалған кишигә охшайду.»