“PKK/PYD-YDG” häm “DEAŞ” bäyläneşe

“PKK/PYD-YPG” belän “DEAŞ” terror oyışmaları arasında ike yaqlı mänfäğat’ mönäsäbäteneñ urnaştırıluı küzätelde

905793
“PKK/PYD-YDG” häm “DEAŞ” bäyläneşe

“PKK/PYD-YPG” belän “DEAŞ” terror oyışmaları arasında küzätelgän bäreleşlärdän soñ ike yaqlı mänfäğat’ mönäsäbäteneñ urnaştırıluı kürende häm älege bäyläneşkä qarağan qayber xosuslar açıq çığanaqlarğa çağıldı.

PKK/PYD-YPG belän DEAŞ terror oyışmaları arasındağı mönäsäbätkä iñ yaxşı ürnäk tübändäge: PKK/PYD-YPG Rakka şähären qulğa töşergändä DEAŞ belän tözegän kileşü buyınça DEAŞ terrorçılarınıñ şähärdän avtobuslarğa utırtılıp, çığarıluı yazmaları bar. DEAŞ terror oyışması 2014 yılnıñ 15 ğinwar könne yawlap alğan güya başqala Rakka AQŞ belän Xalıqara koaliśiyase yärdämnäre belän PKK/PYD-YPG tarafınnan 2017 yılnıñ 17 üktäbr’ könne qulğa töşerelde. Rakkanıñ qulğa töşerelüe barışında PKK/PYD-YPG häm DEAŞ arasında tözelgän kileşü näticäsendä Rakkadağı DEAŞ äğzaläre AQŞ häm Xalıqara koaliśiyaneñ xäbäre belän avtobuslarğa utırıp, Rakkadan imin räweştä çığarıldı. Markada, Äl Suvar häm Däyr äz Zor töbäklärenä küçerelde. Älege kileşü häm küçerülärne BBC xäbärçeläre Kventin Sommervil’ häm Rayam Dalat citkerde (1).

Rakkada PKK/PYD-YPG häm DEAŞ arasında tözelgän kileşü AQŞ häm Xalıqara koalśiya räsmi zatları tarafınnan da qabul itelde. Pentagon süzçelärennän Êrik Pahon kileşüneñ tınıç xalıqnı saqlaw maqsatlı buluın däğwa itep: “Partnyerlarıbız belän härwaqıt kileşü täêmin itä alınmıy, läkin alarnıñ üz problemalarına çişeleş tabularına xörmät kürsätäbez,” – dide (2).

2017 yılnıñ 15 noyabr’ könne Törkiyägä birelgän häm annan soñ “Tayms” gazetına interv’yu birgän SDG süzçese Talal Silo SDGnıñ Rakkadan alda şul uq kileşüne Mänbiçtä dä tözüen açıqlağan ide. Silo PYD/YPGlelärneñ Mänbiçtän kitüçe DEAŞ terrorçılarına üz kontrolendäge cirlärdän irekle räweştä uza aluları öçen 200 dollardan başlanuçı säyäxät dokumentın satuın äytkän ide (3). SDG belän citäkläwçe Şahin Cilonıñ AQŞ belän kileşüen häm Mänbiçne qotqaru iğlanınnan alda 2 meñ DEAŞlınıñ tınıç xalıq qalqanı belän şähärdän çığuına röxsätneñ birelüen äytkän Silo SDG häm AQŞnıñ DEAŞlılarnıñ can iminlegen täêmin itep, Cärabluska taba barularına röxsät birüläreneñ  AQŞ belän SDG arasındağı berençe kileşü buluına iğtibarnı cälep itte. İkençe kileşüneñ Färat yılğası buyındağı Tabkada tözelüen citkergän Talal Silo Şahin Cilonıñ PYD/YPG-SDG isemennän Amerikannar belän küreşkännän soñ DEAŞlılarğa imin räweştä çığu röxsäten birüen beldergän ide (4). Bu täraqqıyät’lärdän soñ PYD/YPG belän DEAŞ arasında ike yaqlı mänfägat’ mönäsäbäteneñ qorıluın äytergä mömkin.

Talal Silo “Anadolu” agentlığına birgän äñgämäsendä isä “PKK”nıñ Däyr äz-Zor häm Hasäkädäge neft’ne niçek êşläp çığaruına qağılışlı sorawğa şuşı räweşle cawap birgän ide: ““YPG” häm “PKK” 2012nçe yılda Rumäylandağı neft’ skvajinaların basıp alğannan soñ êşlätä başladı. Baştaraq bu neft’lärne “DEAŞ” töbäkläre aşa êksportlıylar ide. “PKK” kadrlarınıñ Cäzirädäge aqça êşlärennän cawaplı bulğan Ali Şäyr Qamışlıda yäşi. “PKK” atamannarı belän turıdan-turı bäyläneşle. Neft’ kileşülären tözüdä wäqalätle bulğan keşe. Alınğan keremnärne barı tik ul belän. Bu – “PKK”nıñ sere. Ali Şäyr 2012dän birle neft’ne çitkä sata. Êlegräk satu barı tik “DEAŞ” töbäkläre aşa başqarıla ide. Rejim ğaskäreneñ ofiśerı äl-Qatırcı – “PKK”dan neft’ alğan ğomum cawaplı zat. Xätta Şahin Cilonıñ da monı totqarlıy almayaçağın äyttelär. Neft’ mäs’äläse oyışmanıñ sere bula. Sorıy sorıy qayber mäğ’lümatlärgä ireştem. Alar satqan neft’neñ aqçası Livan banklarında üzlärenä yaqın qayber şäxeslärneñ xisabına salına ide. Annan soñ aqça Awrupağa küçerelä ide. Şäxeslärneñ barısı da “PKK”lı. Mäs’älä bik zur. Här kön yözlärçä tanker belän neft’ alıp barıla ide" (5).

“PKK/PYD-YPG”neñ soñınnan Deyr äz-Zor yünäleşendä yawlap alu kereşülärenä başlawı belän “DEAŞ” terror oyışmasınıñ  küp sanda strategik urınnı pulya atmıyça “PKK/PYD-YPG”gä taşlap kitüe – bu cähättän iğtibarnı cälep itä.

“PKK/PYD-YPG”nen Däyr äz-Zor qalasınıñ könçığışına qarşı höcüme waqıtında “DEAŞ” belän yañadan kileşügä ireşä.” Qasioun” xäbär agentlığı tarafınnan tekstı da taratılğan kileşü “PKK/PYD-YPG” belän “DEAŞ” arasında utnı tuqtatunıñ iğlan itelüen bilgele qıldı. Urnaştırılğan utnı tuqtatu belän bergä “PKK/PYD-YPG” “DEAŞ” mäydannarındağı höcümnären tuqtatqan, “DEAŞ” äğzaläre töbäkne qaldırıp, Süriyäneñ könçığışına taba xäräkät itüennän soñ Däyr äz-Zor şähäreneñ könçığış öleşen basıp alğan ide.

Süriyädä “PKK/PYD-YPG”neñ yawlap aluına mömkinlek birelüennän tış “DEAŞ” belän Törkiyä doşmanlığı belän bäyläp tä şaqtıy satulaşular ütkärelä. Xäzerge waqıtta “PKK/PYD-YPG”neñ Rakka häm Däyr äz-Zordağı güyä törmälärendä yatqan küp sandağı “DEAŞ” äğzase terrorçı Törkiyägä qarşı çara ütkärüenä bärabär şuşı güyä törmälärdän azat itelä. “DEAŞ” äğzaläre Törkiyägä qarşı aktiv ğamällär başqarmasalar da xätta Törkiyäneñ xärbi kontinentı da urnaşqan İdlib häm “Färat qalqanı” xäräkäte töbägenä törle yullar belän ütep kerep Törkiyägä qarşı yanaw täşkil itä. Monnan tış “PKK/PYD-YPG” terror oyışması tarafınnan şuşı şäxeslär xalıqara cämäğätçelektä Törkiyäne “DEAŞ” belän güyä yänäşä kürsätü tırışularına qağılışlı qara propaganda êşçänlegendä qullanıla.

“PKK/PYD-YPG” terror oyışmaları, Törek qorallı köçläre häm Bäysez Süriyä armiyäsenä qarşı suğışu şartı belän, Afrin törmälärendäge DEAŞlılarnı irekkä çığara başladı. Monnan tış, “PKK/PYD-YPG” barır urını qalmağan başqa DEAŞlılardan faydalanu öçen, alarğa yaña tormış ışandırıp, Färat yılğasınıñ Könçığışınnan Afrinğa taşıylar. Ölkäsenä kire qayta almağan häm bomba yasarğa sälätle DEAŞlılar “PKK/PYD-YPG” tarafınnan üzenä alına, alarğa isemnäreneñ terrorçı isemlegennän çığarılaçağın ışandıralar (6). “PKK/PYD-YPG”nıñ “DEAŞ” äğ’zalarınnan faydalanu öçen atqan adımnarı bu terrorçı oyışmalar arasında äğ’zalarnıñ küçep yörüen kürsätä. Bu xäl DEAŞ belän suğışuın sıltaw itep AQŞ häm Awrupa däwlätlärennän yärdäm aluçı PKK/PYD-YPGnıñ ikeyözlelegen häm üz mänfäğätläre öçen teläsä-nindi xezmättäşlekkä äzer buluın açıqlıy.

“PKK/PYD-YPG”, basıp alınğan töbäklärne êtnik çistartu, anıñ demografik tözeleşen üzgärtü öçen, ayıruça, ğaräp häm törekmännärne küçenergä mäcbür itä. “PKK/PYD-YPG” oyışması üz törmälärendä totarğa telämägän DEAŞlılarnı da küçenergä mäcbür itelgän xalıqnıñ arasına kertep Törkiyägä yünältä. Monnan tış, DEAŞlı törkemnär Törkiyä-Süriyä çigendäge yäşeren tunnel’lär aşa da Törkiyägä cibärelä.

İkençe yaqtan, Amerika jurnalı “Nation”nıñ 2017nçe yılnıñ 9nçı fevral’ sanındağı xisabında “PYD/YPG”neñ Süriyä tön’yağında suğış cinayäte êşläwe häm 10 meñnärçä keşene cirlärennän quuı äytelä. Bu xisapta ğaräp häm kördlärneñ küçenergä mäcbür itelüe turında yazıludan tış, “YPG”neñ töbäktä “DEAŞ” belän bäreleşmäwe, kiresençä, suğışqan törkemnärgä qomaçawlawçı xäräkättä bulularına basım yasala (7). Monnan “PYD/YPG”nıñ “DEAŞ” belän xezmättäşlek itüe anlaşıla, diyelgän xisapta.


Bäyläneşle xäbärlär