Nogayşa 83/2024: QURU ÖTBEK BAL EKEN!

Mübarek Ramazan’da  -  Mübarek Ramazan’da

Tutulgan orazadıñ   -  Tutulan orucun

Bek köp hikmetleri bolgan...  - Pek çok hikmetleri vardır...

Ol hikmetlerden bîrevi,  -  O hikmetlerden birisi,

Allah’tan bizge kelgen  -  Allah’tan bize gelen

Nimetlerdiñşükrine - Nimetlerin şükrüne

Qaraytagan bet bolgan...- Bakan taraftır...

Sosı bettiñ işinde em  -   O hikmetin içinde de

Neşe aqıyqatlar bolgan... -  Nice hakikatlar bulunmakta...

Nav hikmetlerden bîrevi,   -  Bu hikmetlerden birisi,

Tömendeki mane bolgan: -  Aşağıdaki manadır:

Bîr patşadıñ as üyinden -  Bir padişahın mutfağından

Qızmetşidiñ akelgeni -  Hizmetçinin getirdiği

Bîr sıpraga qarşılıq, - Bir sofraya karşılık,

Soga bahşiş beriledi.  - Ona bahşiş veriliyor.

Qızmetşige bahşiş berip - Hizmetçiye bahşiş verip   

Sıpradı asıl yibergen   - Sofrayı asıl gönderen

Patşa eske kelmese; - Padişah akla gelmese;

Em sıpradakı nimetler - Ayrıca sofradaki nimetler     

Bek baalı bolgan alde, -  Pek değerli olduğu halde,

Qıymatsız bîr zattay körüp -  Kıymetsiz bir şey gibi görüp   

Ol nimetti yibergen  - O nimeti gönderen

Tanınmasa, bilinmese, - Tanınmasa, bilinmese,

Qaydey bîr aqmaqlıq bolgan!  - Nasıl bir ahmaklık olur!

Aynı sosı misaldey,  -  Aynen bu misal gibi,   

Cenab-ı Haq bizlerge,  - Cenab-ı Hak bizlere,

Türlü türlü nimetini, - Türlü türlü nimetini,  

Neşe sıpralarga tizip -  Nice sofralara dizip

Bizim üşün dünyadıñ   - Bizim için dünyanın

Är yaqlarına yaygan... -  Her tarafına sermiş...

So nimetlerge qarşılıq,-  O nimetlere karşılık

Qullarından tilegeni,  -  Kullarından dilediği,

Yalgızca şükür bolgan! - Yalnızca şükürdür!

Nimetlerdiñ, köringen  - Nimetlerin, görünen   

Sebep ya de iyyeleri - Sebep ya da sahipleri

Bilingen barı zat, -  Bilinen bütün her şey,

Allah’tıñ bergenini  - Allah’ın verdiğini

Bizlerge alıp kelgen  -  Bizlere alıp getiren

Qızmetşige usagan... – Hizmetçiye benziyor...

Sosı qızmetşilerge,  -  O hizmetçilere,

Bîr qarşılıq beremiz;   -  Bir karşılık, bedel veriyoruz;      

Bek köp minnet etemiz!  -  Pek çok minnet ediyoruz!

Atta aqqı bolmagan -  Hatta hakları olmayan       

Ziyada örmet qasında,  -  Ziyade hürmet yanında,

Köp teşekkürler etemiz... -  Çok teşekkürler ediyoruz...

Oysa bari nimetlerdiñ  -  Oysa bütün nimetlerin 

Asıl iyyesi Quday,  -   Asıl sahibi Allah,

Sebeplerden taga köp -  Sebeplerden daha çok 

Şükürge tiyisli bolgan  -  Şükre layıktır...

Basqa yahşı bîr mane;  -  Başka güzel bir mana; 

Allah’qa şükür etüv,  -  Allah’a şükür etme,

Nimetlerdi, tuvradan  -  Nimetleri, doğrudan      

 Ondan bilgende bolgan...  - Ondan bilince olur...

Ayriyeten sosı şükür,  -  Ayrıca bu şükür,   

Nimetlerdiñ qıymatı  -  Nimetlerin kıymeti,

Taktir etilse bolgan. -  Takdir edildiğinde olur.

Nimetlerdiñ qıymatı em, -  Nimetlerin kıymeti de,

Ol nimetke muqtajlıq  -  O nimete muhtaçlık

Bilingende añlaşılgan...  -  Bilindiğinde anlaşılır...

Ramazan’dıñ orazası, - Ramazan’ın orucu, 

Nav sebepten üşünley,  - Bu sebeple gerçek,

Alal em azamatlı  -  Samimi ve azametli,

Tagı savlay şükürdiñ  - Ve de kapsamlı şükrün

Üyken aşgışı bolgan... -  Büyük anahtarıdır...

Nege dese mejburlıq  -  Çünkü mecburiyet             

Bolmayberse, insanlar,  -  Olmazsa, insanlar,

Köbi vakıt toq olup  -  Çoğu zaman tok olup

Üşünley aş qalmaganga,   -  Gerçekten aç kalmadıklarından,

Nimetlerdiñ qıymatını,  -  Nimetlerin kıymetini,

Tap taqdir etalmagan! - Tam takdir edemiyorlar!

Quru bîr kesek ötbek,  - Kuru bir parça ekmek,  

Dayim toq bazılarga,  -  Daima karnı tok bazılar için,

Ayriyeten em bay bolsa,  -  Ayrıca bir de zengin ise,

Nimet boluv darecesi,  -   Nimet oluş derecesi,

Tap arüv bilinmegen...  -  Tam iyi bilinmiyor...

Oysa iptar vaqtında, -  Oysa iftar vaktinde, 

Avız aşar zamanda, -  Ağız açıldığı zaman,

Quru bîr kesek ötbektiñ, -  Kuru bir parça ekmeğin, 

Mü’minlerdiñ qasında,  - Mü’minlerin yanında,

Bek qıymatlı bîr nimet  - Pek kıymetli bir nimet   

Bolganına em avzı  -  Oluşuna hem ağzı,

Em tili şayit bolgan!  -  Hem dili şahitlik eder!

Toq ekende baası  -  Tok iken değeri 

Tap bilinmegen ötbek,  -  Tam bilinmeyen ekmek,

Aşıqqanga balday kelgen...   -  Karnı aç olana bal gibi gelir... 

Nav Şerepli Ramazan’da,  -  Bu şerefli Ramazan’da,

Patşadan eñ yarlıgaşe,  -  Padişahtan en fakire kadar,

Orazasını tutqan   -  Orucunu tutan

Barı adem, nimetlerdiñ  -  Bütün insanlar, nimetlerin

Qıymatını tap añlap  -  Kıymetini tam anlayıp

Manevi bîr şükürge, -  Manevi bir şükre

Köterilgen, yetip bargan... -  Yükselir, varıp ulaşır...

Em kündüzdeki aşavdan  -  Hem gündüzdeki  yemeden    

Yasaqlı bolgan üşün: - Yasaklı olduğu için:

“Nav nimetler menim tuvıl,  -  “Bu nimetler benim değil,

Men onlardı aşamaga  -  Ben onları yemek hususunda

Erkin, azat tuvılman. -  Serbest, özgür değilim.

So nimetlerdiñ baresi, -  Şu nimetlerin hepsi,

Demek basqa bîrevdiñ; -  Demek başka birisinin;

Meni, em savlay halqtı  -  Beni, hem bütün halkı, 

Yaratuvşı RezzaqRab’tıñ -  Yaratan Rezzak Allah’ın  

Bizge nimeti bunlar...  - Bize nimeti bunlar...

Onuñ  malı sosınlar...  -  Onun malı şunlar...

Endi  avzımdı aşpay -  İşte iftar etmeden      

Emir beklep turuman!” -  Emir bekleyip duruyorum!”

Dep bari nimetti,  -  Diyerek nimetlerin tamamını,         

Nimet bilgende adem;  - Nimet bildiğinde kişi;

Ene bılay itiqatpan, -  İşte böylesi bir itikadla,    

Manevişükür qılgan... - Manevi şükür kılar...

Mine sosı kebimen  - İşte bu şekliyle

Oraza bek köp betten,  -  Oraza pek çok yönden,

İnsanlardıñ üşünley  -  İnsanların gerçek

Qullıgı şükürdiñ  - Vazifesişükrün

Aşqışı ökmüne ötken...  -  Anahtarı hükmüne geçer...

Savlıqpan qalıñız! - Sağlıcakla kalınız

Dr. Yusuf ALTINIŞIK

Podkastlar (тавыш язмаларыбыз)

Nogayşa 82/2024: ULLI RAB’QA ÜYKEN TAGAT! | TRT Tatarça

 

Nogayşa 81/2024: MEN MENMEN SEN SENSİN! | TRT Tatarça