Üzäk Aziya Cömhüriyätläreneñ kön tärtibendäge waqıyğaları
Awraziya qaytawazı 42/2023
Uzğan atnada Üzäk Aziya Cömhüriyätlärendä möhim säfärlär häm cıyılışlar buldı. Xäzer şularnı qarap uzıyq.
2023nçe yılnıñ 5nçe-8nçe iyün’ könnärendä OSCE Awrupa iminlek häm xezmättäşlek oyışması ğomum särkätibe Helga Maria Şmid Qırğızstan häm Qazaqstan cömhüriyätlärenä säfär yasadı. Qırğızstan İlbaşı Sadır Caparov 5nçe iyün’ könne Helga Şmidnı qabul itte. Qazaqstan İlbaşı Qasıym Cumart Toqayıv isä Awrupa iminlek häm xezmättäşlek oyışması ğomum särkätiben 7nçe iyün’ könne qabul itte. Söyläşülär waqıtında oyışmanıñ Üzäk Aziya cömhüriyätläre belän mönäsäbätläre, regional’ iminlek, yäşel iq’tisad kebek temalar quzğatıldı.
Qatar Ämire şäyıx Tämim bin Hamad Al Sani 2023nçe yılnıñ 5nçe-9nçı iyün’ könnärendä Üzäk Aziya Cömhüriyätlärenä säfär yasadı. Qatar Ämireneñ Üzbäkstanğa häm Qırğızstanğa säyäxäte däwät vizitı bularaq iğ’lan itelde. Üzbäkstan, Qazaqstan häm Qırğızstan Däwlät başlıqları Qatar Ämiren hawa mäydanında turıdan-turı üzläre qarşı aldı. Ütkärelgän söyläşülärdän soñ Üzbäkstan-Qatar arasında 15, Qırğızstan-Qatar arasında 13 kileşügä qul quyıldı. Qatarnıñ törki cömhüriyätlär belän mönäsäbätlären yaña däräcägä kütärüendä Türkiyä-Qatar strategik mönäsäbätläreneñ yoğıntısı bik zur.
2023nçe yılnıñ 8nçe-9nçı iyün’ könnärendä Qazaqstan başqalasında Xalıqara Astana forumı ütkärelde. Tradiśionlaştırılğan Astana forumında ber meñnän kübräk çit il wäkile qatnaştı. “Awırlıqlarnı dialog belän ciñü: xezmättäşlek, üseş häm alğarış yulı” isemle forumda Qatar Ämire, Qırğızstan İlbaşı, Üzbäkstan Baş ministrı, Berläşkän Millätlär Oyışması, Şanxay xezmättäşlek oyışması, Awrupa iminlek häm xezmättäşlek oyışması kebek xalıqara oyışmalarnıñ ğomum särkätipläre qatnaştı.
Qazaqstan İlbaşı Qasıym Cumart Toqayıv Forumda yasağan çığışında Berläşkän Millätlär Oyışması İminlek Şurasınıñ reformalaştırıluınıñ zarurlığın belderde. İlbaşı Toqayıv Forum qısalarında Astanağa kilgän yuğarı däräcäle qunaqlar belän ayırım-ayırım küreşep söyläşte. Xalıqara Astana forumı qotıplaşqan dönyada Qazaqstannıñ tigez, balanslanğan tışqı säyäsätne alıp baruınıñ açıq dälile.
Üzbäkstan İlbaşı Şäwkät Mirziyayıv 2023nçe yılnıñ 7nçe-9nçı iyün’ könnärendä İtaliyağa räsmi säfär yasadı. Şäwkät Mirziyayıv Rimda İtaliya İlbaşı Sergio Mattarella häm İtaliya Baş ministrı Giorgia Meloni belän söyläşülär ütkärde. Üzbäkstan Däwlät başlığı annan soñ Milanğa bardı. İlbaşı Mirziyayıv Milanda cirle idarä wäkilläre häm êşmäkärlär belän küreşte. Säfär qısalarında oyıştırılğan İtaliya-Üzbäkstan êş forumında 9 milliard yevro qıymmätendä kileşülärgä qul quyıldı.
2023nçe yılnıñ 8nçe-9nçı iyün’ könnärendä Macarstan (Vengriya) Baş ministrı Viktor Orban Törekmänstanğa ike könlek räsmi säfär yasadı. Viktor Orban Aşxabad şähärendä Xalıq mäsläxäte başlığı Ğorbangulı Bärdemöxämmädov häm İlbaşı Särdar Bärdemöxämmädov belän ayırım-ayırım küreşep söyläşte. Söyläşülär axırında ike il arasında 8 kileşügä qul quyıldı.
2023nçe yılnıñ 8nçe iyün’ könne Paqıstan Baş ministrı Möxämmäd Şaxbaz Şärif “Törekmängaz” başlığı Maksat Babayıvne qabul itte. Söyläşü axırında ike il arasında TAPİ proyıktın tizlätü mäs’äläsendä urtaq ğamäl planı imzalandı.
Abdrasul İsakov
