AQŞ - İran köräşe

Amerika Quşma Ştatlarındağı saylawdan soñ Baydennıñ xaqimiyӓtkӓ kilüe belӓn tağın da uñay buluı kötelgӓn AQŞ-İran mönӓsӓbӓtlӓre atom-töş söylӓşülӓrneñ tuqtap qaluı belӓn ayıruça Ğıyraq-Süriyӓ liniyasendӓge bӓreleşlӓrgӓ ӓylӓnӓ başladı. İran çittӓn AQŞ bazaların maqsat itep alğanda AQŞ isӓ turıdan İranğa bӓyle köçlӓrne bombalıy. İke il arasındağı bӓreleşlӓr Süriyӓne dӓ üz êçenӓ alıp, tağın da üsӓ ala.

Tramp çorında AQŞnıñ İran sӓyӓsӓte ӓkrenlӓp qırıslaştı hӓm İranğa qarşı maksimum basım totışına ӓylӓnde. AQŞ atom-töş kileşüdӓn çigenep, İranğa iqtisadi çiklӓwlӓr hӓm êmbargolar başlattı hӓm bu ilneñ berniçek tӓ neft’ êksportına da röxsӓt birelmӓde. Ğıyraq-Süriyӓ-Yӓmӓn liniyasendӓ İranğa qarşı bulğan törkemnӓrgӓ yӓrdӓm kürsӓtelde, İzrail hӓm Farsı qultığı illӓre belӓn barlıqqa kiterelgӓn koaliśiya belӓn İran östendӓge basım könnӓn-kön arttırıldı. Qudüs köçe citӓkçese Kasım Sölӓymanineñ üterelüe hӓm İrannıñ xӓrbi üç aluları belӓn ike il tup-turı suğışqa yünӓlde.

Lӓkin Baydennıñ AQŞ ilbaşı bulıp saylanuı belӓn İranğa qarşı bu koaliśiya tarqalıp, AQŞnıñ İran sӓyӓsӓte dӓ yomşardı. Bayden İran belӓn atom-töş söylӓşülӓrne qabat başlattı hӓm ike dӓwlӓt arasında uñay atmosfera barlıqqa kilde. AQŞnıñ Yӓmӓndӓge suğışnı xuplawdan tuqtawı da bu wazğıyӓt’ne nığıttı.

Lӓkin taraflarnıñ kiregӓ adım yasamawçı totışı belӓn atom-töş söylӓşülӓrneñ tuqtap qaluı belӓn bergӓ ike il arasındağı kiyerenkelek tӓ arta başladı. İzrail hӓm Farsı qultığınıñ AQŞ küzӓtüendӓge lobi êşçӓnleklӓreneñ dӓ bu totışqa tӓêsir itüen ӓytep bula. Ayıruça Ğıyraqta taraflar zur köç körӓşenӓ kerde hӓm İrannıñ yoğıntısı astında êş başqaruçı Xaşdi Şaabi şiğıy suğışçıları AQŞ bazaların hӓm logistik konvoyların maqsat itep ala başladı. AQŞ urnaştırğan Êrbil hawa bazası, Ayn êl-Êsed xӓrbi bazası kebek urınnarğa yış rӓweştӓ raketa hӓm bombalı dronnar belӓn höcüm oyıştırıla. AQŞnıñ töbӓktӓge xӓrbi köçe isӓ hawadan bombağa totular belӓn şiğıy suğışçılarına cawap qaytara. Ӓlege bӓreleş kötelgӓn kebek Süriyӓgӓ dӓ cӓyelde. İranlı suğışçılar Deyr Êzzornıñ könçığışındağı Êl Omar neft’ skvajinası töbӓgendӓ urın alğan AQŞ bazasına keşesez hawa apparatı belӓn höcüm oyıştırdı. AQŞ isӓ Êlbu Kemal töbӓgendӓge şiğıy suğışçıları ştabların bombaladı.

Xӓzer töp problema – taraflarnıñ ike yaqlı bularaq bu bӓreleşlӓrne üsterep üstermӓyӓçӓge. İke taraf ta atom-töş söylӓşülӓrdӓ köçle bulu öçen adımnar yasıy, mӓydandağı xӓrbi köçlӓren dӓ kürsatüdӓn taypılmıylar. Monıñ bӓyӓsen isӓ Ğıyraq hӓm Süriyӓ kebek illӓr tüli. AQŞ Yaqın Könçığıştan ӓkrenlӓp çigelgӓn çornı İran cӓhatennӓn qıyulıq birüçe bularaq kürep bula. Lӓkin İzrail hӓm Farsı qultığı illӓreneñ dӓ tigezlӓwçe rölen onıtmasqa kirӓk.

Can Acun

SETA säyäsät, iq’tisad häm cämğiyät tikşerenüläre waqıfınıň tışqı säyäsät tikşerenüçese