Törekmänstan bäysezlege häm Üzbäkstan açıqlığı

Törekmänstan bäysezlegenä 26 yıl

Törekmänstan 27nçe üktäbr’ comğa könne bäysezlegeneñ 26 yıllığın tantana-cıyınnar belän qotladı. 1991nçe yılnıñ 27nçe üktäbr’ könne bäysezlegen iğlan itkän Törekmänstan uzğan 26 yıllıq däwerendä möhim häm zur alğarışlarnı tormışqa aşırdı.

1995nçe yılnıñ 12nçe dekabr’ könne Berläşkän Millätlär Oyışması daimi tarafsızlıq statusın birgän berençe däwlät bulğan Törekmänstan regional’ tınıçlıqnıñ urnaştırıluı cähätennän möhim êşçänlek alıp bara. BMO belän xezmättäşlek qısalarında alıp barılğan êşçänlek waqıtında bigräk tä kürşe Äfğanstan belän bäyle proyektlar iğtibarnı cälep itä. Törekmänstan Äfğanstanğa humanitar yärdäm belän bergä tabiği gaz, êlektr kebek könlek tormışta qullanılğan ixtıyaclarnıñ qanäğätländerelüe ölkäsendä dä yärdäm kürsätä.

Törekmänstan daimi tarafsız il bularaq regional’ tınıçlıqnıñ urnaştırıluı belän bergä iqtisadi mullıq däräcäseneñ kütärelüe, ênergiya iminlege mäs’äläsendä dä aktiv êşçänlek başqara. Kürşe illärneñ bötenese belän dä yaxşı niyätle häm xezmättäşlekkä nigezlängän mönäsäbätlärne üstergän Törekmänstan Berläşkän Millätlär Oyışması belän ber rättän şaqtıy xalıqara oyışma belän xezmättäşlek tä urnaştırğan.

Bez dä törki dönyanıñ möhim illärennän berse bulğan Törekmänstannıñ bäysezlegeneñ daimi buluın telibez.

Üzbäkstan säyäsätendä açıqlıq

Üzbäkstannıñ tışqı säyäsätendä açıqlıq häm yaxşı kürşe çorın küräbez.

27 yıllıq Kärimov çorınnan soñ İlbaşı bulıp saylanğan Mirziyoyev açıq, yaxşı kürşelek mönäsäbätlärennän torğan aktiv tışqı säyäsät alıp baruı belän iğtibarnı cälep itä.

Üzbäkstan İlbaşı Şavkat Mirziyoyev wazıyfasına kilgän könnän birle başqarğan reformalar, diplomatiyädäge açıqlıq säyäsäte, problemasız kürşelek mönäsäbätlärenä qağılışlı kereşüläre belän ileneñ tışqı säyäsätendä yaña çor başlattı.

Mirziyoyev däwlät idaräse häm xökem çığaru sistemasınıñ modernizaśiyası, iqtisadnıñ liberälläşüe, tışqı säyäsät häm sośial’ tarmaqtağı reformalarnı üz êçenä alğan biş töp nigezdän torğan qalqınu, üseş strategiyasın açıqladı.

Mirziyoyevnıñ tışqı säyäsättäge maqsatınıñ, torğınlıqnı taşlap, iñ êlek töbägendä buluı belän bergä aktiv diplomatiya buluın berençe könnärdä xis itterde.

Däwlät başlığı wazıyfasınıñ berençe 10 ayında çit ilgä 13 säfär yasağan Mirziyoyev säyäxätläreneñ kübeseneñ tışqı säyäsäteneñ nigezlärennän bersen täşkil itüçe yaxşı mönäsäbätlär urnaştıru häm däwam itterüe telägen kürşe illärgä citkerde.

Törekmänstan, Qazaqstan, Rusiyä, Qıtay, Qırğızstan kebek yaqın illär belän êlemtälärne nığıtqan Mirziyoyev İslam illäre yuğarı däräcäle oçraşuı öçen Soğud Ğaräbstanına häm Berläşkän Millätlär Oyışması ğomum şurası (general’ assambleyası) öçen dä Amerika Quşma Ştatlarına kitte. Mirziyoyevneñ şuşı çorda törle säbäplär belän Qazaqstanğa dürt Törekmänstanğa öç, Rusiyägä ike märtäbä säfär yasawı iğtibarnı cälep itä.

Uzğan atnada Törkiyägä räsmi säfär yasağan Üzbäkstan liderı Mirziyoyev möhim kileşülärgä imza saldı. Şavkat Mirziyoyevneñ Änkara säfäre yaqınça 20 yıl aradan soñ yasalğan berençe vizıt buluı cähätennän dä bik zur ähämiyätkä iyä.

İlbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan monnan alda Qıtayda häm Qazaqstanda ütkärelgän xalıqara cıyılışlar qısalarında Üzbäkstan ilbaşı Şavkat Mirziyoyev belän ike yaqlı söyläşülär ütkärgän ide.

Azärbaycan İlbaşı İlham Aliyevnıñ İstanbul säfäre

Uzğan atnada Azärbaycan Däwlät başlığı İlham Aliyev Törkiyä İlbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğannıñ çaqıruı qısalarında maxsus qunaq bularaq İstanbulğa bulıp kitte. İlham Aliyev Törkiyä citäkçelege belän söyläşülärennän tış dönyanıñ üsep kilüçe sigez ilneñ (D-8) İqtisadi xezmättäşlek oyışmasınıñ “Xezmättäşlek forsatların kübäytü” temalı sammitında qatnaştı.

Üsep kilüçe sigez il iqtisadi xezmättäşlek oyışması ğomum särkätibe Säyyid Ali Möxämmäd Musavi açılış çığışnda yuğarı däräcäle oçraşuınıñ möhimlegenä tuıqtalıp uzdı. D-8 oyışmasınıñ çirattağı başlığı Paqıstan premyer-ministrı Şahid Hakan Abbasi äğza illärneñ zamança däwerdä oyışmanıñ êşçänlek mäydanın kiñäytüeneñ zarurlığın assızıqladı.

Oyışmanıñ yaña çirattağı başlığı Törkiyä İlbaşı Räcäp Tayyip Ärdoğan çığışında, öç qitğanıñ illären çolğap alğan “D-8”neñ soñğı 20 yıldağı uñışına basım yasap, sammitnıñ dönyadağı kiyerenke wazğiyättäge ähämiyäten telgä aldı. Törkiyä İlbaşı, möselmannar yäşäwçe töbäklärdä soñğı yıllarda bulğan bäreleşlärneñ, terror waqiğalarınıñ (waqıyğalarınıñ), tabiği afätlärneñ awır näticäläreneñ buluına iğtibarnı yünältep, global’ ğadelsezlekneñ azayu urınına artırğa däwam itüen borçılıp citkerde.

Azärbaycan İlbaşı İlham Aliyev D-8 oyışmasınıñ 9nçı sammitında yasağan çığışında Azärbaycannıñ İslam teläktäşlegenä zur ähämiyät birüen häm öleş kertüen belderde.

2017nçe yıl Azärbaycanda “İslam teläktäşlek yılı” itep iğlan itelde. Ber ük waqıtta bıyıl Azärbaycanda 54 İslam ilennän kilgän öç mengä yaqın sportçı qatnaşuında 4nçe İslam teläktäşlege uyınnarı oyıştırıldı. Bügen dönyada iñ citdi yanawlarnıñ bersen täşkil itüçe İslamofobiya belän köräş alıp baruların da assızıqlap äytep uzdı.

D-8 törkemendä Törkiyä,, İran, Paqıstan, Bangladeş, Malayziya, İndoneziya, Misır häm Nigeriya bar. Törkemdäge Törkiyä häm İndoneziya G-20 äğzase. “D-8”neñ iñ zur maqsatı äğza illär arasında xezmättäşlekne qamilläşterü, üsterü häm iqtisad belän sośial’ ölkälärdä mönäsäbätlärne nığıtu.