Rakka operaśiyäse tabışmağı häm Törkiyä

Astana häm Jeneva söyläşüläre qısasında däwam itterelgän diplomatik kereşülär näticäsendä Süriyädä rejim belän oppoziśiya köçläre arasında bäreleşsezlek şartları täêmin itelde. Fäqät’ xärbi alanda ireşelgän çağıştırmaça uñışnıñ säyäsi, idarä häm konstituśion mäs’älälärdä bulmawın küräbez. Süriyäneñ säyäsi häm idarä belän bäyle kiläçäge ,ildä buldırılaçaq Töp Qanun mäs’älälärendä añlaşılmawçılıqlar däwam itä.

Barlıq bu mäs’älälärgä tiskäre yoğıntı yasawçı iñ möhim faktor isä – zur köçlär arasında “DEAŞ”qa qarşı urtaq strategiyäneñ äzerlänmäwe.Ayıruça soñğı könnärdä Münbiçtä barlıqqa kilgän säyäsi häm xärbi täräqqiyät’lär Rusiya, AQŞ häm başqa köçlärneñ urtaq Rakka operaśiyäse äzerläw urınına üz geografik kiñleklären häm säyäsi xakimiyät mäydannarın kiñäytü , ber-bersennän östen bulırğa tırışu artınnan quuların kürsätä. 

Münbiçneñ Süriyä tigezlämäsendä şaqtıy cähättän töp rol’ uynawın äytergä kiräk. Berençese  “DEAŞ”nıñ Xäleb belän soñğı bäyläneş noqtası buluı belän bäyle. İkençese “DEAŞ”nıñ üzäge bulğan Rakka yulı östendä tulılandıru noqtası bulğan öçen strategik torışqa iyä. Öçençese Törkiyäneñ Obama çorınnan birle däwam itkän qarşı çığuına qaramastan töbäkneñ küpçelegen üz qulında totqan “PKK-YPG”nıñ Münbiçtän kitep “Färat”nıñ könçığışına çigenmäwe,bu wäzğiyät’neñ Törkiyä – Amerika Quşma Ştatları häm Rusiya belän mönäsäbätlärenä tiskäre yoğıntı yasawnı däwam itterüe.

Monnan tış uzğan atnada “PYD/PKK” terror oyışması äydäp barğan Süriyä demokratik köçläreneñ Münbiçtä Törkiyä yaqlaw kürsätkän İrekle Süriyä armiyäse belän çiktäş bulğan awıllarnı Süriyä armiyäsenä qaldıraçaqların citkerüe wäzğiyät’ne tağın da butalçıq xälgä kiterde. Süriyä demokratik köçläre belän Süriyä rejimı arasında kileşü tözelüe häm bu kileşüne täêmin itkän ilneñ Rusiya buluı bäysez xäbär çığanaqları aşa citkerelde. AQŞ räsmi zatları isä başta bu waqiğa belän bäyle centekle mäğlümat birüdän taypılsalar da soñraq Pentagon tarafınnan yasalğan belderüdä Münbiç häm tirä yağına 500 AQŞ ğaskäre urnaştırıluı belderelde. Amerika Quşma Ştatlarınıñ Yaqın Könçığış töbägennän cawaplı komandirı Townsendnıñ Rakka xäräkätendä “YPG” köçläreneñ dä urın alaçağı turındağı belderüläre Münbiç töbägendä mäydandağı dinamikalı köçlär arasında xakimiyät köräşe buluın bik açıq räweştä kürsätä.

AQŞ Münbiçtä “PKK-YPG” belän strategik östenlekkä iyä bulırğa tırışqanda Törkiyäsez bu strategiyäneñ uñışlı bulmayaçağın da kürä häm şuna kürä päşmärgä köçlären qullanu kebek ara formulalar êzlärgä kereşä .“PKK-YPG” belän bäyle nıqlap uylap xäräkät itüçe tağın ber  köç isä Rusiya. Mäskäw Änkaranıñ barlıq qarşı çığularına qaramastan Tön’yaq Süriyädä üzidaräle körd qorılışı buldırunı Jeneva söyläşüläre öçen äzerlägän Süriyä Töp Qanunı proyektına östägän. Şulay uq monıñ belän genä çiklänmiçä “PKK”nı terror oyışması itep kürmägän kebek Mäskäwdä körd kongressı ütkärügä dä yaqlaw kürsätte. Rusiyäneñ Süriyä rejimına östäp “PKK-YPG”nı qullanırğa teläwe Mäskäwneñ Süriyä mäs’äläsendä häm Yaqın Könçığış külämendä olı xisaplar artınnan quuı fikeren tudıra. Rusiyäneñ berence maqsatı Süriyädä mäydan xakimiyäten saqlap qalu häm kiñäytü bulsa, ikençe möhim maqsatnıñ isä “YPG” kebek kozır’larnı qulınnan alıp AQŞnı Süriyädä mömkin bulğança täêsirsez xälgä kiterü buluı kürenä. Süriyädä yoğıntı yasaw mäydanın kiñäytkän Rusiyä şöbxäsez Yaqın Könçığış köç tigezlämäsendä dä üz awırlığın arttırırğa tırışaçaq.

Näticä yasap şunı äytergä kiräk, zur, olı köçlär cähätennän Süriyädä töp mäs’älä -  bu ilne totrıqlı kiläçäkkä qawıştırıdan bigräk kiläçäktä töbäktä kemneñ gegemon bulaçağı. Bu wäzğiyät’ isä ixtimal Rakka operaśiyäse belän bäyle tabışmaqnı çişelä almaslıq töyen xälenä kiterä.Barlıq bu täräqqiyät’lärdän tağın ber şundıy näticä çığa: Törkiyäneñ role bulmıyça torıp ber genä strategiya da maqsatqa ireşmäyäçäk,otışlı bulmayaçaq.