اظهارات رفسنجانی از طرح فوق سری انتخاب جانشین رهبر جمهوری اسلامی ایران

اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و از اعضای مجلس خبرگان رهبری در گفتگو با روزنامه ایران از اقدام فوق محرمانه مجلس خبرنگان برای تعیین جانشین ایت الله خامنه ای پرده برداشت.

وی در گفتگو با روزنامه قانون در مورد بحث شورای رهبری بعد از فوت ایت الله خمینی تصریح می کند:" خیلی صریح بگویم، بسیاری از کسانی که می‌گویند «آقای هاشمی دنبال شورای رهبری است»، به طور كامل می‌دانند كه چنین نیست و این همان شیوه غیراخلاقی آنان در مباحث سیاسی است. از همان اوایل پس از پیروزی انقلاب که قرار شد قانون اساسی جدید نوشته شود، پس از تدوین متن اولیه توسط چند کارشناس حقوقی، از جمله مرحوم دکتر حسن حبیبی، در شورای انقلاب بررسی و نظر نهایی را اعلام کردیم. از طریق رسانه‌ها چندین نوبت منتشر شد و موافقان و مخالفان هر یک از موضوعات درباره بند بند آن بحث و گفت‌وگو کردند. متن نهایی را برای امام راحل، مراجع تقلید و علمای آن روز فرستادیم و آن‌ها هم نظرات خود را اعلام کردند که برای تصویب نهایی به مجلس خبرگان تصویب قانون اساسی رفت."

وی در مورد ورود عبارت ولایت فقیه به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت:" در آن متن اصلی، موضوع ولایت فقیه نبود. آیت‌الله منتظری در آن مقطع رئیس بودند و مطرح کردند و رأی آورد. یعنی تمام اصول و بندهایی که در قانون اساسی اول درباره ولایت فقیه بود، قبل از آن درباره شورای رهبری بود. در اصل پنجم به صراحت آمده بود که «در زمان غیبت حضرت ولی‌عصر، در جمهوری اسلامی ایران ولایت امر و امامت امت بر عهده فقیه عادل و با تقوا، آگاه به زمان، شجاع، مدیر و مدبر است که اکثریت مردم او را به رهبری شناخته و پذیرفته باشند و در صورتی که هیچ فقیهی دارای چنین اکثریتی نباشد رهبر یا شورای رهبری مرکب از فقهای واجد شرایط طبق اصل ۱۰۷ عهده‏ دار آن می‌گردد.» یعنی شورا از بین مراجع تشکیل می‌شود. پس در قانون اساسی شورا بود. زمانی که امام (ایت الله خمینی) رحلت كردند، بازنگری قانون اساسی که ایشان دستورش را داده بودند، هنوز کامل نشده بود. یعنی هنگام رحلت امام (ایت الله خمینی) و براساس قانون اساسی، باید شورای رهبری تشکیل می‌شد. البته برای ادبیات انقلابی سال‌های اول در شورایی کردن امور، کمی افراط شده بود. حتی در مباحث قوه قضائیه هم شورای عالی قضایی متشكل از ۵ نفر داشتیم که تصریح قانون اساسی بود. امام(ایت الله خمینی) در سال‌های آخر به این نتیجه رسیده بودند که شورا، به ویژه برای رهبری که باید تصمیمات قاطع بگیرد، جواب نمی‌دهد. ممکن است در بین مراجع، کسانی صلاحیت عضویت در شورای رهبری را نداشته باشند. اظهار نظر امام(ایت الله خمینی) را داشتیم که باید فرد باشد. البته تصمیم نبود، نظر بود. پس از رحلت امام(ایت الله خمینی) و آن جلسه تاریخی، قانون اساسی بر شورا تأکید داشت. قبل از آن جلسه، یعنی همان شبی که امام(ایت الله خمینی) رحلت کرده بودند و قرار بود فردا اعلام کنیم، مسئولان عالی کشور در جنب منزل امام(ایت الله خمینی) و در کنار همان بیمارستان جمع شده بودیم که گفتیم شورایی باشد و حتی افراد را پیشنهاد کردم که آقایان آیات خامنه ای، مشکینی و موسوی اردبیلی بودند. قرار بود فردا در جلسه خبرگان برای این سه نفر رأی بگیریم.
اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که در خبرگان ۱۳ نفر عضو بودند، بر رهبری فردی تأکید می‌کردند و حتی با آیت‌الله گلپایگانی هم صحبت کرده بودند و می‌گفتند ایشان را قانع کردیم که رهبر شوند. در جلسه صبح ۱۴ خرداد، اولین بحث این بود که «فرد باشد یا شورا؟» قانون اساسی می‌گفت شورا باشد. ما هم براساس قانون اساسی می‌گفتیم شورا باشد."

رفنسجانی اظهار داشت:" خیلی بحث شد و خوب است بدانید در آن بحث بهترین دفاع از شورایی شدن را آیت‌الله خامنه‌ای داشتند و نوبت به من نرسید که صحبت کنم. سرانجام رأی‌گیری کردیم که در مقابل رأی ۳۵ نفره ما که شورایی بودیم، طرفداران فردی رهبری ۴۵ رأی آورده بودند. پس بحث رهبری فردی از نظر امام(ایت الله خمینی) مطرح شد و آقایان جامع مدرسین و همفکرانشان هم حمایت کردند. در مرحله بعدی رأی‌گیری برای فرد بود که آقایان جامعه مدرسین، آیت‌الله گلپایگانی را مطرح کردند و خیلی بحث کردیم و وقتی رأی‌گیری کردیم، ۱۳ یا ۱۴ رأی آورد که به تعداد همان پیشنهاددهندگان بود."

رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران تاکید می کند که  در این مرحله، آیت‌الله خامنه‌ای را پیشنهاد کردیم که من نظر امام(ایت الله خمینی) را گفتم. در این لحظه آیت‌الله خامنه‌ای وقت خواستند و در جایگاه قرار گرفتند و گفتند: من به رهبری شورایی رأی دادم، پس نمی‌توانم نامزد فردی شوم.» من گفتم: «آن موقع که شما بحث کردید و رأی دادید، در قانون شورا بود و الان اکثریت خبرگان رهبری فردی را انتخاب کردند و اگر شما نباشید، باید یکی دیگر بیاید.» قرار ما با توجه به شرایط کشور، به ویژه خبرهایی که از جبهه‌ها می‌رسید، اتمام کار در همان جلسه و انتخاب رهبر بود. آیت‌الله خامنه‌ای جواب مرا ندادند و در جای خود نشستند. من گفتم: «با سکوت ایشان که می‌توانیم حمل بر رضایت کنیم، رأی‌گیری می‌کنیم.» رأی گرفتیم که رأی بیش از دو سوم را آوردند. قبل از تصویب رهبری فردی، وقتی که بحث داغ بود، من و آیت‌الله خامنه‌ای وقت گرفته بودیم که صحبت کنیم. استدلالات آیت‌الله خامنه‌ای طولانی شد و از وقت من استفاده کرد. سخنرانی ایشان در دفاع از شورا خیلی قوی بود."

وی افزود:" بنا بر قانون اساسی که بعد از آن جلسه اصلاح شد، رهبری، فرد شده است. هنوز هم بعضی‌ها که مباحث این‌گونه را مطرح می‌کنند، درباره هر دو حالت می‌گویند. شرط تغییرات هر بند قانون اساسی، بازنگری مجدد قانون اساسی است که آن هم از اختیارات رهبری است. با این توضیحات، معلوم می‌شود که هیاهوهای سیاسی، مغالطه‌های غیراخلاقی است."

رفسنجانی در پاسخ به این سئوال که گویا از قبل کمیسیون اصل ۱۰۷ و ۱۰۹ قانون اساسی گزینه‌های رهبری را مشخص و درباره آن‌ها بحث می‌کنند و در این اواخر آیت‌الله هریسی اعلام کرده که این کمیسیون‌ها گزینه هایی را شناسایی کرده اند، اظهار داشت:" این جزو قوانین آیین نامه داخلی مجلس خبرگان است که هیأت رئیسه کمیسیونی برای آینده‌نگری دارند و گزینه‌هایی را که صلاحیت عمومی دارند، بررسی و حتی با آن‌ها صحبت و مذاکره می‌کنند. یعنی این کمیسیون هیچ تصمیمی نمی‌گیرند، فقط بررسی می‌کنند. آینده‌نگری اداره یک جامعه ایجاب می‌کند که اگر روزی رهبری به هر دلیلی نباشند، باید کسی انتخاب شود. این کمیسیون در مقطعی پس از مذاکره با چند صد نفر، دو نفر را به صورت سری معرفی کرد. در دوره بعدی خبرگان هم افرادی مشخص شدند. دو سه نفر متخصص دارند مطالعه می‌کنند. به افراد نمره می‌دهند تا اگر روزی لازم شد، در خبرگان مطرح می‌شود که البته همه این مباحث و مسائل برای روز مباداست."