تغییراتی در سایت فردو صورت نخواهد گرفت

علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی هسته‌یی ایران شب گذشته با حضور دربرنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ٢ این کشور به تشریح ابعاد فنی بیانیه سوییس پرداخت و اظهار کرد: فکت شیت ایران با همکاری وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی تنظیم شده و در اختیار دکتر ظریف قرار دارد.
وی در پاسخ به این سوال که اکنون پنج هزار سانتریفیوژ فعال از نسل یک قرار است در نظنز داشته باشیم؛ به نظر شما این میزان، کفاف همان میزان انرژی که ما در ده سال آینده به میزان ۱۹۰ هزار سو نیاز داریم را می‌دهد؟ گفت برای پاسخ به این سوال باید سری به گذشته بزنیم، این فرصتی است که می‌خواهیم مسأله برای ملت بزرگ ایران بخوبی جا بیفتد؛ پس از خاتمه جنگ تحمیلی، ایران تصمیم گرفت که مجدداً فعالیت های صلح آمیز هسته‌یی خود را به طور جدی آغاز کند؛ اما از آنجایی که ما هم تجربه دوران جنگ را داشتیم و هم عهد شکنی طرف مقابل را از زمان دوران انقلاب دیده بودیم و در طول جنگ دیدیم که کسی در عرصه‌های دیگر به کمک ما نمی‌آید، متوجه شدیم که اگر بخواهیم نیروگاه‌های هسته‌یی خودمان را بسازیم، قطعاً بایستی از تأمین سوخت مطمئن از ناحیه آنها نیز اطمینانی حاصل کنیم.
صالحی تصریح کرد: ما نمی‌توانیم میلیاردها دلار هزینه کنیم و نیروگاه بسازیم اما تأمین سوخت مورد نیاز آن را به دیگرانی واگذار کنیم که اگر نخواستند سوخت مورد نیاز ما را تأمین کنند، در نتیجه میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری ما بدون نتیجه بماند.
لذا یک تصمیمی که ایران اوایل دهه ۷۰ یعنی درست پس از جنگ تحمیلی بدرستی گرفت، این بود که اگر وارد این عرصه می‌شویم، فکر تأمین سوخت این نیروگاه ها در زمانی که ساخت آن به اتمام رسید، باشیم. این به مفهوم آن که ما بخواهیم همه سوخت‌های مورد نیازی که در یک چشم انداز بلند مدت دیده شده را در داخل تأمین کنیم، نبود.
وی در ادامه یادآور شد: اما چنین برنامه‌ریزی شد که مقداری را تأمین کنیم که اگر طرف مقابل از تأمین سوخت مورد نیاز ما سر باز زد، بداند که ما این توانمندی را داریم که خود، آن را تأمین کنیم.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: اکنون سوال می‌کنند که برای چه دنبال غنی‌سازی می‌گردید، قبل از انقلاب بر اساس توصیه‌هایی که خود آمریکایی‌ها کرده بودند و یک گزارش ۲۰ جلدی آن موقع داده بودند، یک شرکتی به نام اس آی آر در ارتباط با توسعه اجتماعی اقتصادی ایران داده بود که ایران باید در سبد انرژی خود قریب به ۲۰ هزارمگاوات برق هسته‌یی داشته باشد که این توصیه خود آمریکایی‌ها قبل از انقلاب است.
وی گفت: ما هم اکنون قریب ۲۰ هزار ماشین سانتریفیوژ داریم، ده هزار ماشین آن در حال کار است و ۱۰ هزار غیرفعال و از ۱۰ هزار ماشین فعال، هزار ماشین از نوع IR۲M ، است.
وی در پاسخ به این که آیا ایران در پایان چرخه کامل سوخت هسته‌یی را خواهیم داشت؟ توضییح داد‌: بله کاملاً. در واقع هیچ یک از تأسیسات ما تعطیل نخواهد شد. البته ممکن است فعالیت برخی قسمت‌ها در مدت محدودی با کندی همراه شوند اما در عوض با انجام تحقیقات و توسعه، نتیجه آن سرعت و نتیجه کار رآکتورهای ما را به طرز محسوسی بمراتب بالاتر خواهد برد.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران در باره این که هزار دستگاه سانتریفیوژ که در فُردو می‌ماند قرار است چه عملی انجام دهد؟گفت: از این تعداد، بالغ بر ۳۵۰ عدد آن در حال چرخش می ماند؛ فُردو قرار است در این دوره مورد توافق اعتماد سازی ده ساله به یک مرکز تولید ایزوتوپ‌های پایدار تبدیل شود.
وی در پاسخ به این که در خصوص مسأله برگشت پذیری گفتید که زمانی تغییرات در رآکتور اراک صورت خواهد گرفت که از عملکرد طرف مقابل درخصوص تعهدات آنها مطمئن شویم. این کار چگونه خواهد بود؟، افزود: در خصوص فُردو هیچ تجهیزاتی دست نخواهد خورد و چنانچه طرف مقابل به تعهدات خود پایبند نباشد، پروسه غنی سازی مجدداً از سر گرفته خواهد شد. فُردو برای یک هزار دستگاه ماشین هیچ تغییراتی در آن صورت نخواهد گرفت و یک گالری آن به عنوان ضامن انجام تعهدات طرف مقابل دستخوش هیچ تغییری نخواهد شد.
رییس سازمان انرژی اتمی ایران همچنین از برنامه این سازمان برای ساخت نیروگاه‌های هسته‌یی کوچک با قدرت ۵۰ و ۱۰۰ مگاوات در مناطق مختلف این کشور خبر داد.
رییس سازمان انرژی اتمی در همین رابطه تصریح کرد: در این خصوص با توجه به شرایط ویژه اقلیمی و فنی، تصمیم گرفته‌ایم بر روی نیروگاه های ۵۰ و ۱۰۰ مگاواتی متمرکز شویم؛ این نیروگاه‌ها می توانند در جای جای کشور تعبیه شوند و به آب زیادی هم احتیاج ندارند و با توجه به اینکه ضرورتی برای تعبیه خطوط انتقال آب وجود ندارد، می توانند آب همان منطقه محل استقرار را تامین کنند.
معاون رییس جمهور ایران در ادامه گفت: بر این اساس مشغول مذاکره با چند کشور هستیم که اگر نهایی شود، احداث دو نیروگاه کوچک در سواحل مکران در خلیج فارس آغاز می شود؛ در حال حاضر مقدمات فراهم شده و ساختگاه این نیروگاه‌ها مشخص شده اما هنوز توافقی صورت نگرفته است.