چرا شادی و آرامش از چهارشنبه سوری ایران رخت بربسته است؟

چهارشنبه سوری میراثی ماندگاری است که در سراسر ایران و آذربایجان جشن گرفته می‌شود. این رسم کهن قدمتی به بلندای تاریخ دارد و گذشت زمان هرگز نتوانسته از اهمیت آن بکاهد؛ این رسم دیرین همچنان محبوب مردم است که همراه با آیین‌هایی اجرا می‌گردد.

چهارشنبه سوری میراثی ماندگاری است که هرساله باید تکرار شود؛ این رسم دیرین از غروب سه شنبه شروع می‌شود و دربین مردم ایران و آذربایجان، به «چرشنبه بایرامی» یا "عید چهارشنبه سوری" معروف است و  آداب و رسوم خاصی دارد؛  این شب سفره مخصوص به خود دارد که شامل غذاهای محلی وتنقلات است.

این آیین‌ها و جشن‌هایی هرکدام راوی سرزندگی و شادی است ولی چندین سال است این رسم کهن تحریف و توسط برخی، از مسیر اصلی خود خارج شده و بیشتر به کابوسی فراموش نشدنی برای پدر و مادرها به خاطر از دست دادن فرزندان خود یا قطع عضو کودکان و جوانان تبدیل شده است. عده‌ای آیین‌های این روز را قربانی ندانم کاری و حتی زیاده خواهی خود کرده و ‌برای دستیابی به سود کلان با جایگزین کردن مواد منفجره به جای آتش هیزم، جان جوانان و نوجوانان و ‌حتی فراتر از آن زنان و ‌مردان را نشانه می‌گیرند.

متاسفانه این رسم کهن و اصیل، امروزه به دست عده‌ای تحریف شده و چهره واقعی آن تغییر یافته و شکل کاریکاتوری به خود گرفته است. استفاده از ترقه، مواد منفجره و خطرناک جای آتش را گرفته و آسیب‌های زیادی به جامعه می‌زند، در حالی که چنین رسمی جایی در آیین چهارشنبه سوری نداشته و تنها ساخته برخی افراد است. محققان فرهنگ و تاریخ ایران تاکید می‌کنند که چهارشنبه سوری از همان آغاز تنها آتش افروختن ساده بوده نه ترقه بازی و مجروح شدن مردم و این روز در واقع فرصتی برای تکرار سادگی ها، مهربانی‌ها و محبت ها بوده است.  چنین رفتار خشونت آمیز و مغایر با عرف جامعه نظیر آنچه که امروزه تحت عنوان چهارشنبه سوری شاهد آن هستیم، در هیچکدام از آیین‌های ایرانی و آذربایجانی دیده نمی شود.

آمارهای حوادث منتهی به چهارشنبه آخر سال و روزهای پایانی سال همیشه نگران‌کننده و رنج‌آور است، از قطع اعضای بدن گرفته تا کوری چشم، عیدی حوادث پایانی سال است.

گواه روشن این مدعا نیز آمار کشته و مجروح شدگان چهارشنبه آخر سال است.  به گزارش رسانه‌های ایران امسال هم استان‌های مختلف شاهد وقوع حوادث متعددی بود که نشان می‌دهد همچنان تا فرهنگ‌سازی در زمینهٔ برگزاری جشن چهارشنبه‌سوری و صفر شدن تلفات و خسارات فاصله‌ وجود دارد.

جعفر میعادفر، رئیس سازمان اورژانس ایران طی نشست خبری درباره حوادث مربوط به چهارشنبه آخر سال از اول اسفند تا صبح روز 24 اسفند، گفت: آمار مصدومان و فوتی‌های چهارشنبه آخر سال نسبت به سال گذشته 22 درصد افزایش یافته است.

جعفر میعادفر سخنگوی سازمان اورژانس ایران در آخرین آمارها از مصدوم شدن4368  نفر و فوت 26 نفر در حوادث چهارشنبه‌سوری 1401 خبر داده و اظهار داشت: بیشتر فوتی‌ها مربوط به استان‌های تهران، آذربایجان شرقی، همدان، آذربایجان غربی، قزوین و فارس بوده است و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، ایلام و کرمان کمترین مصدوم چهارشنبه آخر سال را داشتند.

وی با اعلام اینکه طی این مدت 4 هزار و 368 نفر نیز مصدوم شده‌اند، افزود: بیش از 3 هزار نفر روز سه شنبه دچار مصدومیت شدند و این یعنی 80 درصد از آسیب‌ها در روز گذشته اتفاق افتاده است. 79 درصد آسیب‌دیدگان را آقایان و 21 درصد را بانوان تشکیل می‌دهند همچنین 44 درصد آسیب‌دیدگان سن 6 تا 18 سال یعنی نوجوانان هستند.

میعادفر گفت: در حال حاضر 287 نفر در مراکز درمانی کشور بستری هستند که از این تعداد، 25 نفر در بخش مراقبت‌های ویژه هستند.

رئیس سازمان اورژانس ایران از آسیب به هفت دستگاه آمبولانس این سازمان در تهران، کرمان و قم خبر داد و با اشاره به 229 مورد قطع عضو در حوادث شب چهارشنبه آخر سال افزود: 1428 مورد آسیب چشم و 867 مورد سوختگی در حوادث شب چهارشنبه آخر سال وجود داشته و بیشترین فراوانی مصدومان با 886 نفر مربوط به استان تهران است  و بعد از آن، آذربایجان شرقی با 482 و آذربایجان غربی با 402 مصدوم، در رده‌های دوم و سوم قرار دارند.

 آمارهای اعلامی از مصدومان و فوتی‌های چهارشنبه‌سوری در استان‌های مختلف ایران نشان می‌دهد که تعداد معدودی از استان‌ها ازجمله کرمان، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال و بختیاری چهارشنبه‌سوری نسبتاً آرامی را پشت سر گذاشتند و تلفات جدی در این استان‌ها گزارش نشده است.

همچنین در برخی استان‌ها مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان تعداد مصدومان کمتر از انگشتان دست گزارش شده است. این در حالیست که آمار مصدومان در استان تهران از 800 نفر عبور کرده است.

بااین‌حال در برخی استان‌ها مانند آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی آمار مصدومان به بالای 400 نفر رسید و در قزوین و فارس نیز آمار فوتی‌ها متأسفانه چهارشنبه آخر سال را به کام مردم تلخ کرده است.

متاسفانه 54 درصد مصدومان نیز تماشاچیان و عابران بوده‌اند.

این در حالیست که نیروی انتظامی ایران با تاکید بر حضور نیروهای امنیتی در معابر عمومی و «برخورد قانونی» با عرضه مواد محترقه، اعلام کرده بود: پلیس در این روزها تمام تلاش و همت خود را به کار بسته تا از ورود و عرضه مواد محترقه غیرمجاز و آتش زا جلوگیری و با توزیع کنندگان آن برخورد قانونی کند و در عین حال با حضور در معابر و تسهیل رفت و آمدها با برهم زنندگان نظم و امنیت نیز همچون گذشته برخورد قانونی و قاطعانه خواهد داشت.

نیروی انتظامی ایران همچنین با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرده بود که افراد بازداشت شده در مراسم چهارشنبه آخر سال تا پایان تعطیلات نوروزی در بازداشت خواهند بود و توقیف خودروی «رانندگان متخلف» نیز تا 15 فروردین ادامه خواهد داشت.

در اطلاعیه پلیس ایران در این باره آمده بود: آن عده از افرادی که در شب چهارشنبه آخر سال اقدام به سلب آسایش عمومی و برهم زدن نظم جامعه نمایند، تا 15 فروردین 1402 در بازداشت خواهند بود و خودروی رانندگان متخلف نیز تا همین تاریخ توقیف می‌شود.