پنل بررسی روابط ترکیه و ایران و «لهجه‌های زبان ترکی در ایران» در استانبول

شماری از اساتید دانشگاه استانبول و کارشناسان علوم سیاسی و روابط بین الملل مرکز مطلعات ایران در آنکارا «ایرام سنتر» در در سالن کنفرانس «مرکز پژوهش‌های شرقیات» این دانشگاه طی پنلی با موضوع «روابط ترکیه و ایران، ترجمه های آثار فارسی به ترکی و لهجه های گوناگون زبان ترکی در ایران» گردهم آمدند.

دکتر حقی اویغور، معاون رئیس مرکز مطالعات ایران در آنکارا در این پنل به مدیریت پروفسور محمد آتالای استاد بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه استانبول برگزار شد، روابط تاریخی دو کشور را در ادوار گوناگون مورد ارزیابی قرار داده و اظهار داشت که شاید فراز نشیب هایی در روابط دو کشور در طول این مدت‌ها به وجود آمده است، اما دو کشور شناخت کافی از موقعیت، ظرفیت و قدرت یکدیگر دارند و این موجب تحکیم روابط فی ما بین می شود.

وی همچنین بیان کرد: روابط ایران و ترکیه ثابت و قابل حدس زدن هستند. اکثر کشورهای همسایه به دلیل ترسیم قلمرو مرزی آنها توسط قدرت‌های بزرگ با هم در اختلافند، اما ترکیه و ایران خود قلمروی مرزی‌شان را تعیین کرده‌اند. البته موضوعاتی وجود دارند و گاها موجب ایجاد اختلاف بین دو کشور می‌شوند.

این کارشناس مسائل سیاسی ایران همچنین تاکید کرد: دو کشور به قدری شبیه هم هستند که حتی اتفاقات مشابه نیز در فرهنگ و تاریخ دو کشور رخ داده است. روشنفکران عثمانی و ایرانی واکنش مشابه به این رخداد‌ها نشان داده‌اند. ملیت گرایی، اسلام گرایی و سکولاریسم و موضوعات دیگر تقریبات اتفافاتی بود که در یک دوره در این دو خاک با آن مواجه شده بودیم. اگر تاریخ ترکیه را مطالعه می کنید در واقع تاریخ ایران را مطالعه می کنید و بالعکس.

اویغور در ارتباط با واکنش ایران به آغاز دور جدید تحریم ها نیز معتقد است که تهران هنوز در مورد این که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با این اقدام چه انگیزه دارد، به نتیجه‌ای نرسیده است و در صورت حصول اطمینان کامل از این اقدام به احتمال قوی با واشنگتن به مذاکره خواهد نشست.

این پژوهشگر ترک دلیل اصلی احتمال بازگشت ایران به میز مذاکره با آمریکا را حوادث مشابه در دوره قبلی تحریم ها عنوان کرد.

پروفسور علی گوزل یوز، رئیس بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه استانبول به فنون ترجمه به خصوص آثار فارسی به ترکی پرداخت و با اشاره به علاقه ترک ها به اشعار و ادبیات فارسی در ارتباط با ترجمه های این آثار گفت: دیوان حافظ، گلستان و بوستان سعدی، اشعار و آثار دیگر، در دوران نزدیک به همین ادیبان و شعرا توسط ترک ها ترجمه شده است.

وی با تاکید بر اهمیت شناخت و تحصیل در بخش ادبیات فارسی جهت ترجمه دقیق این آثار به ترکی گفت: کسی که در این زمینه تجربه یا معلومات کافی نداشته باشد، قطعا نمی تواند، آن معنای واقعی اثر را به مخاطب انتقال دهد.

گوزل یوز که تاکنون مولف 50 کتاب در این زمینه بوده است، ادامه داد: ترجمه آثار فارسی به ترکی در دوره جمهوریت نیز ادامه داشته است. اکنون نیز این روند همچنان ادامه دارد.

پروفسور علی تمیز اِل، مسئول هماهنگی جمعیت فرهنگ و هنر مرکز مطالعات ایران در آنکارا هم به مسئله لهجه ‌های گوناگون ترکی در ایران پرداخت و گفت:  19 قوم مختلف ترک از جمله ترک‌های آذربایجان، ترکمن صحرا و قشقایی در نقاط مختلف ایران زندگی می کند. حدود 35 درصد از گویش مردم آن نیز به همین زبان است.

وی خطاب به دانشجویان حاضر در این نشست گفت: دانشجوبانی که ادبیات فارسی مطالعه می کنند در اصل با لهجه های ترکی موجود در کشور ایران نیز آشنا خواهند شد. این فرصت بسیاری خوبی است که باید مغتنم شمرده شود.

تمیز اِل آثار متعدد به لهجه های گوناگون ترکی را به حضار معرفی کرده و از آن ها خواست تا حدالمقدور در این زمینه مطاله کنند.

کوروش مقتدری، وابسته فرهنگی ایران در استانبول نیز در پایان با اشاره به روابط ریشه دار دو کشور، گفت:‌ ما پل های ادبی و فرهنگی را در دوره آتی تقویت خواهیم کرد. آینده دنیا متغییر، ولی آینده دو کشور درخشان است. یکدگیر را نه از رسانه های غربی بلکه باید از منابع خود بشناسیم. داشنجویان در این زمینه نقش مهمی داشته و سفیر فرهنگی بین دو کشور هستند.

 خبرگزاری آناتولی