چرا امارات متحده عربی کمپینی را علیه ترکیه آغاز کرده است؟

یک سال پیش، شاهد یک کمپین رسانه ای بودیم که با هک شدن خبرگزاری رسمی قطر و انتشار برخی اخبار و جملات جعلی از زبان امیر قطر آغاز شد. این کمپین رسانه ای به مرور زمان تبدیل به ائتلاف ضد قطر به رهبری عربستان سعودی و امارات متحده عربی و با حمایت ایالات متحده شد. این ائتلاف قطر را از نظر نظامی، سیاسی و اقتصادی محاصره کرده و تقریبا مجبور به تسلیم شدن در برابر آنها کرد.

هنگامی که به تاریخ این ائتلاف و تحریم ها نگاه می کنیم، می بینیم که تحریم قطر پس از نشست بین المللی 21 مه 2017 در ریاض پایتخت عربستان سعودی که با حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برگزار شد، انجام شد. در واقع بن سلمان و بن زاید که به 2 محمد شهرت دارند، پس از گارانتی کردن حمایت ترامپ دست به این کار زدند. آنها در چشم انداز جدید خود از منطقه که به همراه اسرائیل شکل داده بودند، قطر را به عنوان یک تهدید جدی ارزیابی کرده و سعی در از بین بردن این تهدید به هر بهایی داشتند. حمایت قطر از بهار عربی، محور مقاومت و انجام تغییرات در منطقه به همراه بازیگرانی چون ترکیه و در دست داشتن قدرت اقتصادی و نیز قدرت رسانه ای دلیل اصلی مورد هدف قرار گرفتن قطر بود.

با این حال، زمانی که یک سال گذشته را ارزیابی می کنیم، می بینیم که حملات علیه قطر از تمامی جهات شکست خورد. قطر توانست با حمایت متحدان نزدیک خود همچون ترکیه و در سایه دیپلماسی متعادل و رفتار عاقلانه خود تمامی این حملات و توطئه ها را خنثی کند و در نهایت، می بینیم که موقعیت ایالات متحده نیز بطور کامل شروع به تغییر کرد. تحریم های اعمال شده توسط عربستان سعودی و امارات متحده عربی علیه قطر اکنون به مشکل و محدودیتی برای آنها تبدیل شده است.

به همراه قطر ترکیه نیز مورد هدف قرار گرفته بود: یکی از خواسته های کشورهای ائتلاف تحریم کننده قطر، بسته شدن پایگاه نظامی ارتش ترکیه در قطر و پایان دادن به توافقنامه های نظامی میان دو کشور بود. این خواسته ناشی از دو دلیل بود. نخست اینکه فکر می کردند قطر بدون حمایت نظامی یک هدف بسیار آسان برای آنها می باشد و در سایه توافق نظامی ایجاد شده بین ترکیه و قطر و ایجاد پایگاه نظامی ترکیه در این کشور و آموزش نیروهای قطری توسط ترکیه، این کشور تبدیل به یک بازیگر قوی در برابر آنها خواهد شد. دوم اینکه حضور نظامی و سیاسی ترکیه در منطقه را به عنوان تهدیدی علیه سیاست مشترک 2 محمد و اسرائیل در منطقه ارزیابی می کردند. در نهایت سعی دارند تا جغرافیای وسیع اسلام از قطر تا فلسطین را به شکلی منفعلانه طراحی کند و در این بین نیز آن دسته از کشورهایی را که تهدیدی برای آنها به شمار می روند از صحنه بازی حذف کرده و یا  تضعیف کنند. البته که ترکیه و قطر با رد تمامی این خواسته ها بر اساس منافع دو جانبه خود به روابط نظامی ادامه دادند. حتی سیاست ترکیه در قبال قطر باعث شد تا حمله کشورهای ائتلاف علیه این کشور با شکست مواجه شود.

البته ترکیه بر این باور است که از سوی امارات متحده عربی به عنوان هدف تعیین شده است. در واقع بسیاری از شواهد موجود نیز این امر را تایید می کند. ایمیل های یوسف عطیبه سفیر امارات متحده عربی در آمریکا که به مطبوعات درز کرده است، نشان می دهد که چگونه امارات متحده عربی تقریبا در هر پلتفرمی علیه منافع ترکیه فعالیت می کند و با همکاری اسرائیل و برخی دیگر از بازیگران جهانی کمپینی را علیه ترکیه در نقاط مختلف جهان از لیبی و سومالی گرفته تا سوریه آغاز کرده است. البته ترکیه به بازی کثیف امارات متحده عربی که اعمال روشهای مختلفی از قبیل پرداخت رشوه، خریداری انسانها و حتی همکاری با برخی سازمان های تروریستی است، به شکلی مشابه پاسخ نمی دهد، اما پس از حادثه اخیر سومالی، نشان داد که می تواند در زمان لازم و به روشی مناسب پاسخ لازم را به امارات متحده عربی با زبان خود این کشور بدهد.

بطور خلاصه می توان گفت که ترکیه با نهادهای سیاسی و ارتش قدرتمند خود بازیگر سیاسی بسیار با نفوذی در منطقه است و با اعمال و رفتارهای خود نیز نشان داده است که در جهت استقرار صلح و ثبات در کشورهایی مانند عراق و سوریه به طور مستقیم می تواند در میدان های سیاسی و نظامی حضور داشته باشد. ترکیه به حضور نظامی خود در کشورهایی نظیر قطر و سومالی ادامه داده و موقعیت خود در این کشورها را تقویت می کند. در مساله قدس نیز نشان داد که می تواند نقش مهمی در آینده جهان اسلام و دفاع از حقوق ستمدیدگان بازی نماید.

نویسنده: جان آجون محقق و نویسنده بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی