مجیدی: نگران نسل جدید سینمای ایران هستم

مجید مجیدی کارگردان، فیلمنامه‌نویس و بازیگر مطرح ایران و جهان که به منظور شرکت در ششمین کنفرانس بین المللی رسانه های کودکان شبکه تلویزیون رسمی ترکیه (TRT) به آنکار سفر کرده است، در گفتگو با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: «من فقط نگران نسل جدید سینمای ایران هستم که در مسیر خوبی حرکت نکند و مردم و سینمای مردمی را فراموش کند و فقط چشم داشته باشد به آن سوی مرزها».

ادامه این گفتگوی اختصاصی به شرح زیر است:

- هدف و انگیزه از ساخت فیلم محمد رسول الله (ص) چه بود و ایا این فیلم توانست به اهداف خود برسد؟ ضمن اینکه انتقاداتی از اهل سنت متوجه این فیلم بود. ارزیابی شما از این انتقادات چیست؟!

متاسفانه تصویری که از اسلام در سال های اخیر در جهان و به ویژه دنیای غرب به وجود آمد یک تصویر خشن و همراه با تروریسم و درگیری بوده است. ظهور گروههای تندرو همچون داعش و طالبان نیز این موضوع را تشدید کرد. این موارد، سبب تشدید اسلام هراسی در جهان غرب شد. این وضعیت مرا وادار کرد تا در قالب چنین فیلمی، وجوه معرفتی دین اسلام را به همگان معرفی کنم.

به نظر من دین اسلام دین محبت، صلح، دوستی، برابری و یگرنگی است. نزد اسلام همه ادیان و نژادها محترم هستند. متاسفانه تصویری که امروزه از اسلام در جهان وجود دارد، کاملا دروغین است. گروه‌های تندرو، دین اسلام را به سرقت برده اند. اسلام هیچ نسبتی با خشونت ندارد. 

با ساخت فیلم محمد رسول الله (ص) سعی شد تا دید و پنجره تازه از اسلام به دنیای غرب باز شود. البته این فیلم قطره ای کوچک از آن اقیانوس بیکران رحمه للعالمین پیامبر اسلام است. متاسفانه در خصوص معرفی پیامبر اکرم و دین اسلام از سوی جهان اسلام کوتاهی شده است. جالب آن است که بدانید که در دین مسیحیت صدهها فیلم در مورد حضرت عیسی٬ حضرت موسی و دیگران پیامبران ساخته شده است.

اما در مورد تاریخ اسلام و شخصیت حضرت محمد (ص) اولین فیلم، 42 سال پیش توسط مصطفی عقاد ساخته شده و آن هم بیشتر معطوف به بررسی جنگهای دوران صدر اسلام بوده و چندان به بیان حقیقت دین اسلام که همان صلح و محبت است نپرداخته است. این دومین فیلمی است که در مورد حضرت محمد (ص) ساخته شده است که هدف آن معرفی جایگاه محبت و رحمت در نزد پیامبر اسلام و دین اسلام است.

اما وقتی این فیلم ساخته شد، گروه های تندرو و رادیکال بدون اینکه این فیلم را مشاهده کنند با آن به مخالفت برخاستند و تماشای آن را حرام اعلام کردند. من بارها نامه نوشتم و از این افراد درخواست کردم که اول فیلم را ببیند و بعد مخالفت کنند. اما آنها چنین نکردند.

به رغم همه مخالفت ها، این فیلم در محافل فرهنگی متعدد و همچنین در بسیاری از کشورهای جهان چون روسیه، عراق و ترکیه به اکران عمومی گذاشته شده و حتی از تلویزیون ها پخش شده است. من امیدوارم که روز به روز شرایط برای تولید و ساخت چنین فیلمهایی بیشتر بشود.

- در زمینه همکاری با سینماگران ترکیه چه پیشنهاداتی دارید؟

البته من با بسیاری از سینماگران ترکیه چون سمیح کاپلان‌اوغلو دوست هستم و ارتباط دارم و با بسیاری از فیلمسازان جوان و نیز آکادمیسینهای ترکیه در رابطه می باشم. با هدف همکاری مشترک با ترکیه نیز از مدتها پیش در این فکر بودم و شاید بزودی پروژه هایی را در ترکیه داشته باشم و بخواهم با سینماگران ترک کار کنم و بدین ترتیب بتوانیم آن نگاه فرهنگی مشترک میان ترکیه و ایران را به منصه ظهور برسانیم.

- سینمای ایران دو گانگی سینماگر و نظام را چگونه ارزیابی می کنید؟

بطور کلی باید بگویم که سینمای ایران توانمندی های زیادی داشته و دارد. جهان خارج روزی ایران را از طریق صادرات نفت٬ پسته و فرش می شناخت. اما بعد از انقلاب تحولی در حوزه سینما رخداد. هنر و سینما در ایران بعد از انقلاب رشد فزاینده ای یافت. استعدادها به این ترتیب شکوفا شد و اتفاقات خوبی افتاد.

در این مسیر قطعا آفت هایی نیز وجود دارد و بعضا سینماگران ما بخصوص جوانان را به دام جشنواره ها می افکند. البته نفس شرکت در جشنواره چیز خوبی است، اما اگر قرار باشد جشنواره نگاه شما را تغییر دهد این دیگر چیز خطرناکی است و می تواند ما را از هویت مان دور کند. متاسفانه در سالهای اخیر شاهد این موارد بودیم.

به این ترتیب که در برخی از جشنواره ها نه به فیلم، بلکه به تفکری که در پشت ساخت این فیلم و یا سازنده ان بود جایزه داده اند. البته فیلمهایی بوده اند که به حق باید جایزه می گرفتند. به این ترتیب برخی از فیلم ها فقط به دلایل نگاه سیاسی ای که داشتند جایزه گرفته اند.

بی تردید سینمای ایران جایگاه بسیار خوبی دارد. من فقط نگران نسل جدید سینمای ایران هستم که در مسیر خوبی حرکت نکند و مردم و سینمای مردمی را فراموش کند و فقط چشم داشته باشد به آن سوی مرزها که این خطری است برای همه سینماگران در جهان.

- مستقل کار کردن در سینمای ایران چه مزایا و مشکلاتی دارد؟

خوب همیشه داشتن استقلال عمل و رای در هرکاری، هم شیرین هست و هم سخت. متاسفانه در هر کشوری گروه ها و نگاه های سیاسی سعی می کنند تا شما را به سمتی برانند. آنها بعضا ما را نیز متهم به حکومتی بودن می کنند حتی اگر مستقل باشید. من فکر می کنم در ایران یک نگاه سیاسی وجود دارد که سعی بر سایه افکندن بر آثار شما می کند که این نگاه سیاسی با تفکر و ایدئولوژی فیلمساز جمع می شود.

این آثار هنرمند است که باید مورد داوری قرار بگیرد. ضمن اینکه فراموش نکنیم استقلال بهایی دارد که باید آن را بپذیریم. به عنوان مثال من برای ساخت فیلم پیامبر اسلام وارد پروژه ای شدم بودم که قطعا باید از بودجه ملي استفاده می کرد، چراکه بخش خصوصی به خاطر بالابودن بودجه آن، قادر به فعالیت در این زمینه نبود. به هرحال من فیلمی ساخته ام که برای پیامبر اسلام است و اگر از امکاناتی هم استفاده کرده ام طبعا در راستای آن تفکر و گرایش بوده است.

اما بسیاری آمدند و به آن از زوایه مادی نگاه کردند و گفتند که مجیدی، میلیاردها پول برای این پروژه صرف کرده است. به هرحال این فیلم، پروژه ای ملی بود و برای جهان اسلام دستاوردهای متعددی داشت که هر کدام از آنها می تواند سرمایه ای ملی برای کشور محسوب شود. به همین دلیل یک فیلمساز باید با نگاهی توام با استقلال کارهایش را به پیش ببرد که این نگرش شرایط سختی را برای شما ایجاد می کند. البته باید مقاومت کرد.

خداوند تا حالا به من لطف کرده تا آنچه را که دلم خواسته است را بسازم. الآن که 58 سال از عمر من گذشته است، وقتی برمی‌گردم و به آثارم نگاه می کنم به صراحت می گویم که از هیچ کدام از اثاری که ساخته ام پشیمان نیستم و از ساخت همه آنها خوشحالم و پای تک تک آنها ایستاده ام. خودم به عنوان یک فیلمساز تلاش کرده ام آثاری بسازم که به آن باور داشته باشم. به تمام آثارم افتخار و تاکید می کنم که من کارهایی را کرده ام که خودم به درستی آن باور داشته و دارم.