تسریع اجرای پروژه های مراکز جاذبه در مناطق مختلف آناتولی

در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه فراهم کردن زمینه های توسعه اقتصادی با تمامی ابعاد آن جهت تاسیس یک اقتصاد سالم و محکم از اهمیت حیاتی برخوردار است. اگر توسعه اقتصادی کشور شامل تمامی مناطق جغرافیایی نشود، آن وقت نیروی جوانی که به دنبال کار است، مجبور به مهاجرت خواهد شد. این مهاجرتها نیز سبب بروز مشکلات عدیده در ساختار اجتماعی و نیز زیرساختهای کشور خواهد شد. بدلیل تمامی این مشکلات بویژه در کشورهای در حال توسعه سعی می گردد تا با طراحی پروژه های توسعه منطقه ای هم موجبات رشد اقتصادی کشور فراهم گردد و هم از بروز مشکلاتی نظیر عدم رشد اجتماعی، ناعدالتی توزیع درآمدها و عقب ماندگی منطقه ای جلوگیری گردد.پروژه های توسعه منطقه ای سبب می گردد تا مدیران بتوانند با کشف پتانسیل های مناطق مختلف امکانات استخدام بیشتری را فراهم کرده و امکان توسعه متعادل مناطق مختلف کشور را فراهم کنند.

ترکیه جزو 20 اقتصاد برتر جهان است و در نظر دارد تا سال 2023 تبدیل به یکی از 10 اقتصاد برتر جهان شود. در این راستا نیز طی 15 سال اخیر پروژه های اقتصادی و استخدامی زیادی را طراحی و تحقق بخشیده است. یکی از ویژگیهای متمایز ترکیه این است که مناطق جغرافیایی مختلف و اقلیم های مختلفی را در خود جای داده است. این اقلیم ها ی مختلف جغرافیایی سبب شده است تا محصولات و تولیدات آن از تنوع بیشتری برخوردار باشد. اما علیرغم این واقعیت و غنای ترکیه در دهه 80 بخش مهمی از نیروی کار شرق ترکیه با هدف کسب شغل و درآمد مجبور به مهاجرت به استانهای غربی کشور شدند. منطقه مرمره و بویژه استانبول نیز بیشترین تاثیر را از این مهاجرتها پذیرفتند.

طی روزهای گذشته با هدف فراهم کردن زمینه های رشد اقتصادی کل کشور به عنوان یک مجموعه بهم پیوسته جزئیات پروژه ای با عنوان "مراکز جاذبه" به اطلاع افکار عمومی رسانده شد. پروژه مراکز جاذبه برای اولین بار در برنامه توسعه اقتصادی نهم مطرح شده و سپس نیز بعنوان منطقه طرح در دیاربکر اجرا شده بود. اجرای این پروژه که مشتمل بر طرح های توریستی و اجتماعی بود در 12 استان کشور آغاز شده بود که با شروع برنامه های توسعه منطقه ای، اجرای پروژه مراکز جاذبه به کندی گراییده بود. اما بر اساس تصمیمات اتخاذی قرار بر این شده است تا با داخل کردن طرح های تجاری و تولیدات صنعتی  پروژه مراکز جاذبه ابعاد گسترده تری پیدا کند و اجرای آن نیز تسریع یابد .

در چارچوب این پروژه تشویق های متعددی نیز در نظر گرفته شده است، این تشویق ها عبارتند از: تاسیس کارخانه برای کارآفرینان توسط دولت، خرید اموال و لوازم مورد نیاز دولت از این کارخانه ها، دادن ضمانت دولتی برای خرید تولیدات این کارخانه ها، تخصیص اراضی دولتی برای کسانی که درصدد تاسیس کارخانه هستند و اعطای وامهای بلند مدت بدون بهره.  

انتظار می رود در سایه این پروژه که شهرهای کمتر توسعه یافته زیادی را در بر می گیرد، سرمایه گذاران داخلی و خارجی زیادی اقدام به سرمایه گذاری در این شهرها نمایند. در نتیجه این سرمایه گذاری ها نیز اختلاف توسعه یافتگی بین شهرها کمتر خواهد شد و نیروی کار منطقه در جستجوی کار مجبور به ترک زادگاه خود نخواهد شد. همچنین با افزایش تولیدات و استخدام رشد اقتصادی کشور نیز فراهم خواهد گردید.

بطور خلاصه می توان گفت که کشورهای توسعه یافته و نیز در حال توسعه جهت طراحی پروژه ها برای رشد اقتصادی کشور باید توسعه منطقه ای را نیز مد نظر قرار دهند. توجه به تمامی مناطق کشور و طراحی پروژه های مختلف برای رشد و اعتلای آنها قبل از هر چیز از مهاجرتهای دسته جمعی در جستجوی کار می کاهد. ترکیه نیز برای رشد اقتصادی خود پروژه های مختلفی را طراحی و اجرا می کند. پروژه مراکز جاذبه از جمله این پروژه هاست. در راستای این پروژه سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته تشویق می گردد. در نتیجه سرمایه گذاریهای انجام گرفته نیز امکان استخدام نیروی کار فراهم گردیده و از مهاجرتهای بی رویه با هدف جستجوی کار جلوگیری خواهد شد و در نتیجه تمامی این موارد نیز رشد و توسعه کشور با تمامی ابعاد آن و در تمامی مناطق جغرافیایی فراهم خواهد شد. 

نویسنده:  دکتر حسین قراملکی عضو هیات علمی رشته اقتصاد دانشگاه کارابوک

مترجم: فریبا اوغوز